Vitruvius - De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40

3414M. VITRVVII POLL. mam dic{as}, mei Galli, Itali Græcæ alludentes voci plantam nominant, ἴχν{ος} enim
vestigium eſt.

Orthographia autem eſt erecta frontis imago. ] Siue ea ſit operis
frons exterior, ſiue interior. Nam non antè, quale futurum ſit op{us}, intellexeris,
quàm ſingularum partium ſpeciem deformaueris, Vt Videatur interna etiam ope-
ris deſcriptio.

Sciographia. ] Quod de Orthographia dictum eſt, id etiam velim de scio-
graphia dictum, ſiue scenographiam appellem{us}, vt Hermola{us} ſcribendum putat,
quòd (vt inquit) ſit vniuerſi tecti, quod Græci ſcenam vocant, deformatio, non fron-
tis, vt Orthographia, non areæ Vt Ichnographia. Sæpe Verò dubitatum eſt, num &
Architect{us} ligno formam futuri operis (modellum appellant) ſtrueret. Et nos fe-
ciſſe existimamus, ita enim futura deprehenduntur errata, & minimo impendio,
nullo\’ incommodo priuſquam fiant, castigantur. Sic ſculptor cera protypum, ſic
plastes creta proplaſmata fingit. Inde Archeſilai proplaſmata (ſic enim in meliori-
b{us} codicib{us} legitur, non proplasticen, quæ ipſa eſt ars fingendi typos, atque formas)
pluris venire ſolita ab artificib{us} ipſis, quàm aliorum opera tradit Plini{us} libri
XXXV. cap. XII. Ibidem\’ refert Paſitelen, qui plasticen matrem ſtatuariæ,
ſcalpturæ\’ & cælaturæ eſſe dixerit, cum eſſet in eis omnib{us} ſummus, nibil feciſſe
antequam finxiſſet. Quin & Vitruui{us} ad finem libri decimi exemplar heleopo-
leos machinæ, pro modello (vt vocant) nominauit. In qua ſignificatione dixit in
proœmio libri ſecundi non ſemel formam, & formare pro facere modellum. Athon,
inquit, montem formaui in ſtatuæ virilis figuram.

Symmetros eſt. ] Repete reſponſus, aut ſcribendum ſymmetria.

Autembate in baliſta foramine, quod Græci π{ορ}ιτρκΤου uoci-
tant. ] Scribunt quidam embatere, quaſi ingreßorem dicas, quòd embaten libro
quarto vertat modulum sed nec prior illa nostra lectio diſplicet, ſi inducta vocula
aut, ita distinguamus. Et primum in ædib{us} ſacris, Vt è columnarum craßitudini-
bus, aut è triglypho embate, vt interpretetur triglyphum embaten, id eſt modu-
lum, ex quo ſcilicet in genere Dorico partes omnes metiendæ, Vt in alys generib{us} è
columnarum craßitudinibus, deinde ſequatur, in balista foramine, quod Græci πε-
είρΗΤου vocitant. De eo foramine ſcribit lib. X. cap. XVII.

Hypæthráque conſtituuntur. ] Id eſt ſubdialia, ſiue ſubdiualia, ἀίθρη
enim aërem ſignificat. Cæterum quomodo conſtrui debeant hypæthræ ædes, lege lib.
III. cap. I. Fieri verò & hypæthria ante templorum Vestibula conſueuiſſe, Vel
vn{us} Zenodot{us} in parœmĳs autor eſſe poterit. Sed de hoc alibi.

Aedes Doricæ. ] Sacræ ædes hoc loco triplici tantum differentia conſide-
rantur, Dorico genere, Ionico, & Corinthio. Nam de Tuſcanicis lib. IIII. cap. VII.
tradet. Doricarum eſt neglectior & incultior ſtructura, vnde & ſeuerior. Corin-
thiæ quòd plura habent ornamenta, delicatiores ſunt. Mediæ ſunt Ionicæ inter ha-
rum teneritatem, & illarum ſeueritatem. Subit hoc loco deplorare calamitatem
humanam, & iniuriam temporum, Adeo nibil hîc eſſe æternum, imò ne vix qui-
dem ſæculare. Tot peryſſe templa, è quib{us} & ſtructuræ ratio diſceretur, & ſtatio-
nis? Quid enim commemorabo Apollinis Capitolini, Palatini, Vaticani, Circi flaminy,
Tortoris, templa? Quid Aeſculapy, Annonæ Augusti, Adonidis? Quid Bonæ

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40