Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Table of contents

< >
< >
page |< < (338) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div24" type="section" level="1" n="21">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10329" xml:space="preserve">
              <pb o="338" file="0350" n="350" rhead="Diſſertatio Vndecima"/>
            quialtera, tertia triplex: </s>
            <s xml:id="echoid-s10330" xml:space="preserve">quò autem Maior eſt Ratio, eò validior eſt
              <lb/>
            pulueris impetus, ſi cœtera fuerint paria. </s>
            <s xml:id="echoid-s10331" xml:space="preserve">Porrò, vt multiplici at-
              <lb/>
            que notiſſimo experimento didicimus, magni refert ad ſonitûs ve-
              <lb/>
            hementiam, quàm validè impediatur accenſo pulueri exitus: </s>
            <s xml:id="echoid-s10332" xml:space="preserve">pro-
              <lb/>
            pterea ferreas fiſtulas, quibus vulgus fecit nomen Mortariolis, pul-
              <lb/>
            uere pyrio grauidas vt exquiſitiùs obſtruant ad feſtiuos bombos, li-
              <lb/>
            gneum cylindrum tudite per vim adigunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10333" xml:space="preserve">longè maiore ſtrepitu
              <lb/>
            accenſus puluis tonat, altiuſque excutit cylindrum, quàm ſi hic fi-
              <lb/>
            ſtulæ oſculo ingeſtus fuiſſet leui manu.</s>
            <s xml:id="echoid-s10334" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10335" xml:space="preserve">His, vt mihi quidem blandior, ſatis probabiliter conſtitutis,
              <lb/>
            obſeruo in aquâ Regiâ potiſſimam partem eſſe Nitri & </s>
            <s xml:id="echoid-s10336" xml:space="preserve">Salis Am-
              <lb/>
            moniaci, cui magna eſt cum Nitro affinitas; </s>
            <s xml:id="echoid-s10337" xml:space="preserve">ideò his cum auro
              <lb/>
            iunctis conuenit vis ſe ad ampliora ſpatia explicandi, ſi calore
              <lb/>
            vrgeantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s10338" xml:space="preserve">id verò non adeò promptè & </s>
            <s xml:id="echoid-s10339" xml:space="preserve">expeditè perficere poſſunt
              <lb/>
            ſales illi, cùm quaſi compediti detineantur à Salibus Tartari;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s10340" xml:space="preserve">idcirco non ſenſim & </s>
            <s xml:id="echoid-s10341" xml:space="preserve">particulatim erumpunt, ſed aucto calore om-
              <lb/>
            nes ſimul turmatim magno impetu exiliunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10342" xml:space="preserve">ingentem frago-
              <lb/>
            rem excitant, perinde quaſi, ac vitrei globuli prunis iniecti diſſi-
              <lb/>
            liunt, aëre incluſo rareſcente. </s>
            <s xml:id="echoid-s10343" xml:space="preserve">Quapropter vim quidem valido im-
              <lb/>
            petu exiliendi tribuendam cenſeo Nitroſis ſalibus volatilibus, fa-
              <lb/>
            cultatem verò eos tantiſper coërcendi, dum additis igniculis vi-
              <lb/>
            rium incrementa ſumant, Salibus fixis Tarrari adſcribo. </s>
            <s xml:id="echoid-s10344" xml:space="preserve">Cur enim
              <lb/>
            *Aurum fulminans præcipitatum Spiritu vrinæ,* vt docet Glau-
              <lb/>
            ber cit. </s>
            <s xml:id="echoid-s10345" xml:space="preserve">par. </s>
            <s xml:id="echoid-s10346" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s10347" xml:space="preserve">pag. </s>
            <s xml:id="echoid-s10348" xml:space="preserve">132. </s>
            <s xml:id="echoid-s10349" xml:space="preserve">*fortiùs fulminat, quàm præcipitatum*
              <lb/>
            *cum Oleo Tartari?</s>
            <s xml:id="echoid-s10350" xml:space="preserve">* niſi quia plurimum nitri vrina continet, vt
              <lb/>
            omnibus notum eſt, adeoque nitroſis Aquæ Regiæ ſalibus alij pa-
              <lb/>
            riter nitroſi additi vim augent, Spiritus autem ille etiam Tartareos
              <lb/>
            ſales complectitur, vtpote eductus ex vrinâ hominis ſani vinum
              <lb/>
            bibentis, ac proinde facultatem obtinet præcipitandi aurum ſo-
              <lb/>
            lutum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10351" xml:space="preserve">ſales cum illo coniunctos conſtipandi. </s>
            <s xml:id="echoid-s10352" xml:space="preserve">Contra verò ex
              <lb/>
            affuſione Olei Tartari contingere poteſt, vt aurum ſolutum quam-
              <lb/>
            uis præcipitetur, aut non acquirat vim fulminandi, aut illam amit-
              <lb/>
            tat. </s>
            <s xml:id="echoid-s10353" xml:space="preserve">Non acquirit vim fulminandi, niſi fortè exiguam, ſi Oleum
              <lb/>
            Tartari confertim & </s>
            <s xml:id="echoid-s10354" xml:space="preserve">præcipitanter magnâ copiâ ſimul affundatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s10355" xml:space="preserve">
              <lb/>
            tam vehemens ſcilicet oritur ebullitio, atque ſalium conflictus, vt
              <lb/>
            ab auri particulis abſtrahantur ſales nitroſi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10356" xml:space="preserve">ad fundum deci-
              <lb/>
            dant aliquæ auri particulæ pulueris purpurei ſpeciem habentes,
              <lb/>
            quæ nihil, aut parum Nitri ac Salis Ammoniaci retinentes, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>