Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
351 299
352 300
353 301
354 302
355 303
356 304
357 305
358 306
359 307
360 308
361 309
362 310
363 311
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
< >
page |< < (300) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="300" file="0352" n="352" rhead="EPISTOLA"/>
            itidem, ac e ſuperioribus etiam Theorematis facile deduci-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0352-01" xlink:href="note-0352-01a" xml:space="preserve">ciltus invenien-
                <lb/>
              da.</note>
            tur, centrum oſcillationis jacere infra centrum globi, per {2/5}
              <lb/>
            tertiæ proportionalis poſt diſtantiam puncti ſuſpenſionis a cen-
              <lb/>
            tro globi, & </s>
            <s xml:space="preserve">radium; </s>
            <s xml:space="preserve">pro filo autem conſiderato ut recta qua-
              <lb/>
            dam habetur centrum gravitatis in medio ipſo filo, & </s>
            <s xml:space="preserve">cen-
              <lb/>
            trum oſcillationis, ſuſpenſione facta per fili extremum eſt in
              <lb/>
            fine ſecundi trientis longitudinis ejuſdem fili, quod itidem ex
              <lb/>
            formula generali facillime deducitur. </s>
            <s xml:space="preserve">Inde centrum oſcillationis
              <lb/>
            commune globi, & </s>
            <s xml:space="preserve">fili nullo negotio definietur per corolla-
              <lb/>
            rium ſuperius.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">101. </s>
            <s xml:space="preserve">Sit Longitudo fili a, maſſa ſeu pondus b, radius globi r,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0352-02" xlink:href="note-0352-02a" xml:space="preserve">Calculus &
                <lb/>
              formula pro
                <lb/>
              pendulo globi
                <lb/>
              pendentis e fi-
                <lb/>
              lo.</note>
            maſſa ſeupondus p: </s>
            <s xml:space="preserve">erit diſtantia centri gravitatis fili ab axe con-
              <lb/>
            verſionis erit {1/2} a, diſtantia centri oſcillationis ejuſdem {2/3} a.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Quare productum illud pertinens ad filum erit {1/3} a
              <emph style="super">2</emph>
            b. </s>
            <s xml:space="preserve">Pro
              <lb/>
            globo erit diſtantia centri gravitatis a + r, quæ ponatur =m; </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Diſtantia centri oſcillationis erit m + {2/5} x {r r/m}. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare produ-
              <lb/>
            ctum pertinens ad globum erit m
              <emph style="super">2</emph>
            p + {2/5} r r p. </s>
            <s xml:space="preserve">Horum ſum-
              <lb/>
            ma eſt m
              <emph style="super">2</emph>
            p + {2/5} r r p + {1/3} a
              <emph style="super">2</emph>
            b. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro cum centra gravitatis
              <lb/>
            fili, & </s>
            <s xml:space="preserve">globi jaceant in directum cum puncto ſuſpenſionis, ad
              <lb/>
            habendam diſtantiam centri gravitatis communis ductam in
              <lb/>
            ſummam maſſarum ſatis erit ducere ſingularum partium maſ-
              <lb/>
            ſas in ſuorum centrorum diſtantias, ac habebitur m p + {1/2} a b. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quare formula pro centro oſcillationis utriuſque ſimul, erit
              <lb/>
            {m
              <emph style="super">2</emph>
            p + {2/5} r r p + {1/3} a
              <emph style="super">2</emph>
            b/m p + {1/2} a b.</s>
            <s xml:space="preserve">}</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">102. </s>
            <s xml:space="preserve">Hic autem notandum illud, ad centrum oſcillationis
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0352-03" xlink:href="note-0352-03a" xml:space="preserve">Non licere hic
                <lb/>
              concipere maſ-
                <lb/>
              ſas ſingulas ut
                <lb/>
              collectas in ſuis
                <lb/>
              centris oſcilla-
                <lb/>
              tionis, aut gra-
                <lb/>
              vitatis, aut aliis
                <lb/>
              intermediis do-
                <lb/>
              cumentum uti-
                <lb/>
              le.</note>
            commune habendum non licere ſingularum partium maſſas con-
              <lb/>
            cipere, ut collectas in ſuis ſingulas aut centris oſcillationis, aut
              <lb/>
            centris gravitatis. </s>
            <s xml:space="preserve">In primo caſu numerator colligeretur ex ſum-
              <lb/>
            ma omnium productorum, quæ fierent ducendo ſingulas maſſas
              <lb/>
            in quadrata diſtantiarum centri oſcillationis ſui; </s>
            <s xml:space="preserve">in ſecundo in
              <lb/>
            quadrata diſtantiarum ſui centri gravitatis. </s>
            <s xml:space="preserve">In illo nimirum ha-
              <lb/>
            beretur plus juſto, in hoc minus. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed nec poſſunt concipi ut
              <lb/>
            collectæ in aliquo puncto intermedio, cujus diſtantia ſit media
              <lb/>
            continue proportionalis inter illas diſtantias; </s>
            <s xml:space="preserve">nam in eo caſu nu-
              <lb/>
            merator maneret idem, at denominator non eſſet idem, qui ut
              <lb/>
            idem perſeveraret, oporteret concipere maſſas ſingulas collectas
              <lb/>
            in ſuis centris gravitatis, non ultra ipſa. </s>
            <s xml:space="preserve">Inde autem patet, non
              <lb/>
            ſemper licere concipere maſſas ingentes in ſuo gravitatis centro,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">idcirco, ubi in Theoria centri oſcillationis, vel percuſſionis
              <lb/>
            dico maſſam exiſtentem in quodam puncto, intelligi debet, ut
              <lb/>
            monui in ipſo opere, tota maſſa ibi compenetrata vel concipi
              <lb/>
            maſſula extenſionis infiniteſimæ, ut maſſæ compenetratæ in uni-
              <lb/>
            co ſuo puncto æquivaleat.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>