36LIBER
Ergo cũ ꝑꝑ ignis inuẽtionẽ cõuẽtus initio apđ hoies &
cõciliũ &
cõuictus
eẽt natus, & in vnũ locũ plures cõuenirẽt, hñtes ab natura primũ p̃ter reliq̃
aĩalia vt nõ ꝓni ſed erecti ambularẽt, mũdi: & aſtro℞ magnificẽtiam aſpi-
cerent, itẽ manib{us} & articulis, quã uellẽt rem faciliter tractarẽt, ceperũt in eo
coetu alii de fronde facere tecta, alii ſpelũcas fodere ſub montibus, nõnulli
hirũdinũ nidos & ædificationes ea℞ imitãtes, de luto & virgultis facere lo-
ca, q̃ ſubirent. Tũc obſeruãtes aliena tecta, & adiiciẽtes ſuis cogitatiõib{us} res
nouas, efficiebãt in dies meliora genera caſa℞. Cũ eſſent aũt hoĩes imita-
bili docili natura, quotidie inuẽtionibus gloriãtes, aliis alii oſtendebant
ædificio℞ effectus: & ita exercẽtes ingenia certationibus, in dies melioribus
indiciis efficiebant{ur}. Primũ furcis erectis, & virgultis interpoſitis, luto pa-
rietes texerunt. Alii luteas glebas arefacientes, ſtruebant parietes, materia
cos iugumẽtãtes: uitãdo hymbres & æſtus tegebant harũdinibus & fron
de: poſtea qm̃ per hybernas tẽpeſtates tecta nõ poterant hymbres ſuſtine-
re, faſtigia faciẽtes, luto inducto proclinatis tectis, ſtillicidia deducebant.
Hæc aũt ex iis quæ ſupra ſcripta ſunt originibus inſtituta eſſe poſſumus ſic
aĩaduertere: ꝙ ad hũc diẽ, natiõibus exteris ex his rebus ædificia cõſtituun
tur: vt in Gallia, Hiſpania, luſitania, Aꝗtania, ſcãdulis robuſteis, aut ſtramẽ-
tis. Apd’nationẽ colcho℞ in põto ꝑꝑ ſilua℞ abũdãtiã arborib{us}ꝑpetuis, pla-
nis dextra ac ſiniſtra in terra poſitis, ſpacio ĩter eas relicto, ꝗ̃to arbo℞ lõgi-
tudĩes patiunt{ur}, collocant{ur}. In extremis ptib{us}ea℞ ſupra altere trãſuerſæ q̃ cir
cũcludũt mediũ ſpatiũ hĩtatiõis: tũc iſuꝑ alternis trabibus ex q̃ttuor q̈tib{us}
ãgulos iugumẽtãtes, & ita ꝑietes ex arborib{us}ſtatuẽtes ad ꝑpẽdiculũ ima℞,
educũt ad altitudinẽ turres, ĩterualla q̃ relĩquũt{ur} ꝑꝑ craſſitudinẽ materiæ
ſchidiis & luto obſtruũt. Itẽ tecta recidẽtes ad extrẽos ãgulos trãſtra traiici
unt, gradatĩ cõtrahẽtes. Ita ex q̈tuor ꝑtib{us} ad altitu dinẽ educũt medio me-
tas: q̈s & frõde & luto tegẽtes, efficiũt barbarico more teſtudiata turriũ te-
cta. Phryges uero ꝗ cãpeſtrib{us}locis ſũt hĩtãtes ꝑꝑ ĩopiã ſylua℞ egẽtes ma
teria, eligũt tumulos naturales, eoſ medios ſoſſura exinaniẽtes, & itĩera ꝑ
fodiẽtes, dilatãt ſpacia, ꝗ̃tũ natura loci patit{ur}. Inſuꝑ ãt ſtipites ĩter ſe religan-
tes, metas efficiũt, q̈s harũdib{us} & ſtramẽtis tegẽtes, exagerãt ſupra hĩtatiões
maxĩos grũmos e terra. Ita hyemes calidiſſimas, æſtates frigidiſſias efficiũt,
tecto℞ rõne. Nõnulli ex vlua paluſtri cõponũt tuguria tecta: Apd’ cæteras
quo gẽtes, & nõnulla loca, pari, ſil’i rõe, caſa℞ pficiũt{ur} cõſtõnes. Nõ min{us}
ẽt Maſſiliæ aĩaduertere poſſum{us} ſine tegul’ ſubacta cũ paleis terra tecta, Athe
nis areopagi ãtiꝗtatis exẽplar ad h’ tp̃s luto tectũ. Itẽ in capitolio cõmonefa
cere p̃t & ſignificare moresvetuſtatis Romuli caſa, & ĩ arce ſacro℞ ſtramẽtis
tecta, Ita his ſignis đ ãtiꝗs ĩuẽtiõib{us}ædificio℞ ſic ea fuiſſe rõcinãtes poſſum{us}
iudicare. Cum aũt quotidie faciẽdo tritiores man{us}ad ædificãdum ꝑfeciſ-
ſent & ſolertia ingenia exercendo per cõſuetudinem ad artes perueniſſent,
tum etiã induſtria in animis eorum adiecta perfecit, vt qui fuerunt in
eẽt natus, & in vnũ locũ plures cõuenirẽt, hñtes ab natura primũ p̃ter reliq̃
aĩalia vt nõ ꝓni ſed erecti ambularẽt, mũdi: & aſtro℞ magnificẽtiam aſpi-
cerent, itẽ manib{us} & articulis, quã uellẽt rem faciliter tractarẽt, ceperũt in eo
coetu alii de fronde facere tecta, alii ſpelũcas fodere ſub montibus, nõnulli
hirũdinũ nidos & ædificationes ea℞ imitãtes, de luto & virgultis facere lo-
ca, q̃ ſubirent. Tũc obſeruãtes aliena tecta, & adiiciẽtes ſuis cogitatiõib{us} res
nouas, efficiebãt in dies meliora genera caſa℞. Cũ eſſent aũt hoĩes imita-
bili docili natura, quotidie inuẽtionibus gloriãtes, aliis alii oſtendebant
ædificio℞ effectus: & ita exercẽtes ingenia certationibus, in dies melioribus
indiciis efficiebant{ur}. Primũ furcis erectis, & virgultis interpoſitis, luto pa-
rietes texerunt. Alii luteas glebas arefacientes, ſtruebant parietes, materia
cos iugumẽtãtes: uitãdo hymbres & æſtus tegebant harũdinibus & fron
de: poſtea qm̃ per hybernas tẽpeſtates tecta nõ poterant hymbres ſuſtine-
re, faſtigia faciẽtes, luto inducto proclinatis tectis, ſtillicidia deducebant.
Hæc aũt ex iis quæ ſupra ſcripta ſunt originibus inſtituta eſſe poſſumus ſic
aĩaduertere: ꝙ ad hũc diẽ, natiõibus exteris ex his rebus ædificia cõſtituun
tur: vt in Gallia, Hiſpania, luſitania, Aꝗtania, ſcãdulis robuſteis, aut ſtramẽ-
tis. Apd’nationẽ colcho℞ in põto ꝑꝑ ſilua℞ abũdãtiã arborib{us}ꝑpetuis, pla-
nis dextra ac ſiniſtra in terra poſitis, ſpacio ĩter eas relicto, ꝗ̃to arbo℞ lõgi-
tudĩes patiunt{ur}, collocant{ur}. In extremis ptib{us}ea℞ ſupra altere trãſuerſæ q̃ cir
cũcludũt mediũ ſpatiũ hĩtatiõis: tũc iſuꝑ alternis trabibus ex q̃ttuor q̈tib{us}
ãgulos iugumẽtãtes, & ita ꝑietes ex arborib{us}ſtatuẽtes ad ꝑpẽdiculũ ima℞,
educũt ad altitudinẽ turres, ĩterualla q̃ relĩquũt{ur} ꝑꝑ craſſitudinẽ materiæ
ſchidiis & luto obſtruũt. Itẽ tecta recidẽtes ad extrẽos ãgulos trãſtra traiici
unt, gradatĩ cõtrahẽtes. Ita ex q̈tuor ꝑtib{us} ad altitu dinẽ educũt medio me-
tas: q̈s & frõde & luto tegẽtes, efficiũt barbarico more teſtudiata turriũ te-
cta. Phryges uero ꝗ cãpeſtrib{us}locis ſũt hĩtãtes ꝑꝑ ĩopiã ſylua℞ egẽtes ma
teria, eligũt tumulos naturales, eoſ medios ſoſſura exinaniẽtes, & itĩera ꝑ
fodiẽtes, dilatãt ſpacia, ꝗ̃tũ natura loci patit{ur}. Inſuꝑ ãt ſtipites ĩter ſe religan-
tes, metas efficiũt, q̈s harũdib{us} & ſtramẽtis tegẽtes, exagerãt ſupra hĩtatiões
maxĩos grũmos e terra. Ita hyemes calidiſſimas, æſtates frigidiſſias efficiũt,
tecto℞ rõne. Nõnulli ex vlua paluſtri cõponũt tuguria tecta: Apd’ cæteras
quo gẽtes, & nõnulla loca, pari, ſil’i rõe, caſa℞ pficiũt{ur} cõſtõnes. Nõ min{us}
ẽt Maſſiliæ aĩaduertere poſſum{us} ſine tegul’ ſubacta cũ paleis terra tecta, Athe
nis areopagi ãtiꝗtatis exẽplar ad h’ tp̃s luto tectũ. Itẽ in capitolio cõmonefa
cere p̃t & ſignificare moresvetuſtatis Romuli caſa, & ĩ arce ſacro℞ ſtramẽtis
tecta, Ita his ſignis đ ãtiꝗs ĩuẽtiõib{us}ædificio℞ ſic ea fuiſſe rõcinãtes poſſum{us}
iudicare. Cum aũt quotidie faciẽdo tritiores man{us}ad ædificãdum ꝑfeciſ-
ſent & ſolertia ingenia exercendo per cõſuetudinem ad artes perueniſſent,
tum etiã induſtria in animis eorum adiecta perfecit, vt qui fuerunt in