Huygens, Christiaan, Christiani Hugenii opera varia; Bd. 1: Opera mechanica

Page concordance

< >
Scan Original
61 34
62 35
63 36
64 37
65 38
66 39
67 40
68 41
69 42
70 43
71 44
72 45
73 46
74
75
76
77 47
78 48
79
80
81
82 49
83 50
84 51
85 52
86
87
88
89 53
90 54
< >
page |< < (12) of 434 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div18" type="section" level="1" n="13">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s439" xml:space="preserve">
              <pb o="12" file="0036" n="36" rhead="CHRISTIANI HUGENII"/>
            perientia optime comprobat. </s>
            <s xml:id="echoid-s440" xml:space="preserve">Penduli vero ipſius, quas ad-
              <lb/>
            notant, binas inæqualitates, alii autem contra pernegant,
              <lb/>
            earum alteram admittimus, ſed vix quicquam horologio no-
              <lb/>
            ſtro officientem, alteram plane nullam eſſe adſeverare non
              <lb/>
            dubitamus. </s>
            <s xml:id="echoid-s441" xml:space="preserve">Illud itaque vere aſſerunt, non prorſus æquali
              <lb/>
            tempore latiores ejusdem penduli ac anguſtiores vibrationes
              <lb/>
            tranſire, ſed his illas paulo plus inſumere, quod facili ex-
              <lb/>
            perimento demonſtrari poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s442" xml:space="preserve">Nam ſi pendula duo, pon-
              <lb/>
            dere ac longitudine æqualia, alterum procul à perpendicu-
              <lb/>
            lo, alterum parumper dimoveantur, ſimul dimiſſa, non
              <lb/>
            diu in partes eaſdem una ferri cernentur, ſed prævertet il-
              <lb/>
            lud cujus exiliores erunt recurſus. </s>
            <s xml:id="echoid-s443" xml:space="preserve">Verum huic inæqualitati
              <lb/>
            noſtrum, uti dixi, horologium minus obnoxium eſt, eo
              <lb/>
            quod omnes oſcillationes æquali ſpatio à perpendiculo ex-
              <lb/>
            currant. </s>
            <s xml:id="echoid-s444" xml:space="preserve">Nec tamen in totum expers remanſit, ſi minutiſ-
              <lb/>
            ſima quæque, ſicut hac in re fieri neceſſe eſt, conſectari ve-
              <lb/>
            limus. </s>
            <s xml:id="echoid-s445" xml:space="preserve">Contingit ſiquidem vel aëris intemperie, vel operis
              <lb/>
            vitio aliquo, ut non ſemper pari vi agitetur clavula Q R,
              <lb/>
            unde & </s>
            <s xml:id="echoid-s446" xml:space="preserve">oſcillationes penduli (licet exiguo diſcrimine) cre-
              <lb/>
            ſcere ac rurſus imminui neceſſe eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s447" xml:space="preserve">Cumque ampliores re-
              <lb/>
            curſus arctioribus, ſicut modo dicebam, plus temporis im-
              <lb/>
            pendant; </s>
            <s xml:id="echoid-s448" xml:space="preserve">idcirco nonnulla hinc in horologii motu inæquali-
              <lb/>
            tas exiſtit. </s>
            <s xml:id="echoid-s449" xml:space="preserve">Et huic quidem, utut contemptibilis videri poſ-
              <lb/>
            ſit, remedium etiam adhibere ſolebamus, quamdiu ita con-
              <lb/>
            ſtructa erant horologia, ut majuſcula eſſet penduli agitatio.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s450" xml:space="preserve">Poſtmodum vero, ne remedio opus eſſet, effecimus adhi-
              <lb/>
            bito tympano O rotaque P: </s>
            <s xml:id="echoid-s451" xml:space="preserve">quibus hoc conſequimur, ut
              <lb/>
            quamlibet anguſtæ ſint penduli vibrationes, neque eo ſecius
              <lb/>
            axis M N, quantum neceſſe eſt, reciproco motu converta-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s452" xml:space="preserve">Nam cum tympani O diametro dupla vel tripla pona-
              <lb/>
            tur diameter rotæ P, ſequitur ut hujus exigua licet oſcilla-
              <lb/>
            tione, illud tamen ſatis magnam circuitus partem abſolvat. </s>
            <s xml:id="echoid-s453" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Sic igitur oſcillationibus univerſis exilioribus redditis, etiam-
              <lb/>
            ſi harum aliæ alias latitudine quandoque excedant, ſingula-
              <lb/>
            rum tamen tempora, experientia teſte, nullo memorabili
              <lb/>
            diſcrimine differunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s454" xml:space="preserve">Qua ex re & </s>
            <s xml:id="echoid-s455" xml:space="preserve">hoc contingit, ut </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>