Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae

Page concordance

< >
Scan Original
341 327
342 328
343 329
344 330
345 331
346 332
347 333
348 334
349 335
350 336
351 337
352 338
353 339
354 340
355 341
356 342
357 343
358 344
359 345
360 346
361 347
362 348
363 349
364 350
365 351
366 352
367 353
368
369
370
< >
page |< < (352) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div243" type="section" level="1" n="243">
          <pb o="352" file="0366" n="366" rhead="DISSERTATIO"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div244" type="section" level="1" n="244">
          <head xml:id="echoid-head267" xml:space="preserve">EXPERIMENTUM X.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8630" xml:space="preserve">Si, poſito ſpeculo B horizontali, gutta notabilis Mercurii ſuper-
              <lb/>
            affundatur in B, tumque alterum ſpeculum A C ſuperponatur, donec
              <lb/>
            ſe contingant in A, ſimulac ſpeculum ſuperius attingit guttam B,
              <lb/>
            hæc applanatur, circularem, vel ſphæræ compreſſæ induendo ſi-
              <lb/>
            guram & </s>
            <s xml:id="echoid-s8631" xml:space="preserve">movetur verſus ſpeculorum hiatum C, quo autem ſpecu-
              <lb/>
            la ſibi arctius apponuntur, eo gutta B plus recedit ab A verſus C
              <lb/>
            adeoque contrarium fit in Mercurio quam in aliis liquoribus hacte-
              <lb/>
            nus examinatis, quemadmodum in Experimento VII. </s>
            <s xml:id="echoid-s8632" xml:space="preserve">etiam de-
              <lb/>
            prehendimus & </s>
            <s xml:id="echoid-s8633" xml:space="preserve">explicuimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s8634" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div245" type="section" level="1" n="245">
          <head xml:id="echoid-head268" xml:space="preserve">EXPERIMENTUM XI.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8635" xml:space="preserve">Omnia hæc Experimenta ſortiuntur eoſdem eventus, ſive inſti-
              <lb/>
            tuantur in recipiente Boyleano, ex quo omnis eductus eſt Aër,
              <lb/>
            ſive in Aëre aperto: </s>
            <s xml:id="echoid-s8636" xml:space="preserve">adeoque cauſa eorum non poteſt dici preſſio
              <lb/>
            quædam Aëris elaſtici; </s>
            <s xml:id="echoid-s8637" xml:space="preserve">quippe ſublato Aëre, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8638" xml:space="preserve">proinde preſſio-
              <lb/>
            ne, ceſſaret effectus: </s>
            <s xml:id="echoid-s8639" xml:space="preserve">neque poteſt preſſio, alterius fluidi ſubtilio-
              <lb/>
            ris dici cauſa horum admirandorum phænomen?</s>
            <s xml:id="echoid-s8640" xml:space="preserve">n, nam illud flui-
              <lb/>
            dum tranſibit tum facile per poros vitrei recipientis; </s>
            <s xml:id="echoid-s8641" xml:space="preserve">quia eadem
              <lb/>
            phænomena in vacuo contingunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s8642" xml:space="preserve">igitur quæro an tum illud flui-
              <lb/>
            dum non facilius adhuc intrabit rimam inter ſpecula relictam,
              <lb/>
            millies forte ampliorem poro quocunque vitri? </s>
            <s xml:id="echoid-s8643" xml:space="preserve">quam ſi intraverit,
              <lb/>
            æque ſuperne, quam lateraliter, ac poſtice, nulla poterit ab hoc fluido
              <lb/>
            fieri inæqualis preſſio, nulluſque liquoris inter ſpecula adſcenſus.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s8644" xml:space="preserve">Imo ex preſſione cujuſlibet fluidi, minore inter commiſſuram ſpecu-
              <lb/>
            lorum quam extrinſecus, explicetur quare gutta nonnullorum oleo-
              <lb/>
            rum mediis interjacens ſpeculis feratur rapide ſurſum, alia, ſive
              <lb/>
            denſioris ſive rarioris ſubſtantiæ, vix, imo non adſcendat, uti Ex-
              <lb/>
            perimentum VIII. </s>
            <s xml:id="echoid-s8645" xml:space="preserve">ejuſmodi exempla habet: </s>
            <s xml:id="echoid-s8646" xml:space="preserve">tum quare Mercu-
              <lb/>
            rius deſcendat, recedatque a junctura locum ampliorem verſus; </s>
            <s xml:id="echoid-s8647" xml:space="preserve">
              <lb/>
            hæc preſſionis cujuſlibet fluidi ope exponi nequeunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s8648" xml:space="preserve">taceo flui-
              <lb/>
            dum id ſubtilius modo advocari, cujus exiſtentia nondum eſt pro-
              <lb/>
            bata, adeoque tuto concludam a preſſione nullius fluidi memorata
              <lb/>
            phænomena pendere poſſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s8649" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>