3717DE ARCHITEC. LIB. I.
Machínatío.
] Eam liber decim{us} explicat.
Mœníum &
communíum operum ín publícís locís colloca-
tío. ] Quæ ad publica ædificia pertinent, totis quinque primis libris traduntur.
tío. ] Quæ ad publica ædificia pertinent, totis quinque primis libris traduntur.
Príuatorum ædífícíorum explícatío.
] De his liber ſext{us} tractat.
Defenſíonís eſt murorum turríum´que.
] Defenſio ex libri hui{us}
cap. V. petenda.
cap. V. petenda.
Relígíonís ímmortalíum Deorum.
] Libri terti{us} &
quart{us} ad
religionem ſpectant.
religionem ſpectant.
Opportunítatís.
] Quinto libro hæc docetur.
Quamuis ad opportunitatem
referri poßint, quæ de aqua & aquæ ductib{us} lib. VIII. dicuntur.
referri poßint, quæ de aqua & aquæ ductib{us} lib. VIII. dicuntur.
Fírmítatís erít habíta ratío.
] De firmitate ſcribitur cap.
XI.
lib.
VI.
Vtílítatís autem.
] Hanc docet libri ſexti caput VII.
præter alia loca.
Venuſtatís uerò.
] Referri huc poſſunt quæ de politionib{us} &
pictura tra-
duntur libro ſeptimo. Quanquam ad ſymmetri{as} ſpectauit Vitruui{us}, quæ antece-
dentib{us} libris præſcribuntur.
duntur libro ſeptimo. Quanquam ad ſymmetri{as} ſpectauit Vitruui{us}, quæ antece-
dentib{us} libris præſcribuntur.
De electione locorum ſalubrium, & quæ obſint ſalubritati,
& vnde lumina capiantur. # CAP. # IIII.
& vnde lumina capiantur. # CAP. # IIII.
IN IPSIS verò mœnibus ea erunt principia.
Pri-
mum electio loci ſaluberrimi. Is autem erit excelſus
& non nebuloſus, non pruinoſus, regionesq́; cœli ſpe-
ctans neque æſtuoſas, neq; frigidas, ſed temperatas. De-
inde ſi euitabitur paluſtris vicinitas. Cum enim auræ
matutinæ cum ſole oriente ad oppidum peruenient, &
ijs ortæ nebulæ adiungentur, ſpiritusq́; beſtiarum paluſtrium venenatos
cum nebula mixtos in habitatorum corpora flatus ſpargent, efficient lo-
cum peſtilentem. Item ſi ſecundum mare erunt mœnia, ſpectabuntq́; ad
meridiem, aut ad occidentem, non erunt ſalubria, quia per æſtatem cœ-
lum meridianum ſole exoriente caleſcit, meridie ardet. Item quòd ſpe-
ctat ad occidentem, ſole exorto tepeſcit, meridie calet, veſpere feruet. lgi-
tur mutationibus caloris & refrigerationis, corpora quæ in ijs locis ſunt,
vitiantur. Hoc autem licet animaduertere etiam ex ijs, quæ non ſunt ani-
malia. In cellis enim vinarijs tectis, lumina nemo capit à meridie, nec ab
occidente, ſed à ſeptentrione, quòd ea regio nullo tempore mutationes re-
cipit, ſed eſt firma perpetuo, & immutabilis. Ideo etiam & granaria,
quæ ad ſolis curſum ſpectant, bonitatem cito mutant, obſoniaq́; & po-
ma, quæ non in ea cœli parte ponuntur, quæ eſt auerſa à ſohs curſu,
non diu ſeruantur. Nam ſemper calor cum excoquit aëribus firmita-
tem eripit, & vaporibus feruidis exugendo naturales virtutes, diſſoluit
eas, & feruore molleſcentes efficit imbecillas: vt etiam in ferro animad-
uertimus, quod quamuis natura ſit durum, in fornacibus ab ignis
mum electio loci ſaluberrimi. Is autem erit excelſus
& non nebuloſus, non pruinoſus, regionesq́; cœli ſpe-
ctans neque æſtuoſas, neq; frigidas, ſed temperatas. De-
inde ſi euitabitur paluſtris vicinitas. Cum enim auræ
matutinæ cum ſole oriente ad oppidum peruenient, &
ijs ortæ nebulæ adiungentur, ſpiritusq́; beſtiarum paluſtrium venenatos
cum nebula mixtos in habitatorum corpora flatus ſpargent, efficient lo-
cum peſtilentem. Item ſi ſecundum mare erunt mœnia, ſpectabuntq́; ad
meridiem, aut ad occidentem, non erunt ſalubria, quia per æſtatem cœ-
lum meridianum ſole exoriente caleſcit, meridie ardet. Item quòd ſpe-
ctat ad occidentem, ſole exorto tepeſcit, meridie calet, veſpere feruet. lgi-
tur mutationibus caloris & refrigerationis, corpora quæ in ijs locis ſunt,
vitiantur. Hoc autem licet animaduertere etiam ex ijs, quæ non ſunt ani-
malia. In cellis enim vinarijs tectis, lumina nemo capit à meridie, nec ab
occidente, ſed à ſeptentrione, quòd ea regio nullo tempore mutationes re-
cipit, ſed eſt firma perpetuo, & immutabilis. Ideo etiam & granaria,
quæ ad ſolis curſum ſpectant, bonitatem cito mutant, obſoniaq́; & po-
ma, quæ non in ea cœli parte ponuntur, quæ eſt auerſa à ſohs curſu,
non diu ſeruantur. Nam ſemper calor cum excoquit aëribus firmita-
tem eripit, & vaporibus feruidis exugendo naturales virtutes, diſſoluit
eas, & feruore molleſcentes efficit imbecillas: vt etiam in ferro animad-
uertimus, quod quamuis natura ſit durum, in fornacibus ab ignis
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib