Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of figures

< >
[Figure 371]
[Figure 372]
[Figure 373]
[Figure 374]
[Figure 375]
[Figure 376]
[Figure 377]
[Figure 378]
[Figure 379]
[Figure 380]
[Figure 381]
[Figure 382]
[Figure 383]
[Figure 384]
[Figure 385]
[Figure 386]
[Figure 387]
[Figure 388]
[Figure 389]
[Figure 390]
[Figure 391]
[Figure 392]
[Figure 393]
[Figure 394]
[Figure 395]
[Figure 396]
[Figure 397]
[Figure 398]
[Figure 399]
[Figure 400]
< >
page |< < (359) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1223" type="section" level="1" n="301">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s23789" xml:space="preserve">
              <pb o="359" file="0375" n="375" rhead="LIBER TERTIVS."/>
            logij inferioris poſitam inter centrum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23790" xml:space="preserve">æquinoctialem lineam; </s>
            <s xml:id="echoid-s23791" xml:space="preserve">efficitur, vt in ſuperiori horo-
              <lb/>
            logio ex parte auſtrali eleuato, cuius inclinatio complementum altitudinis poli ſuperat, vt in quar
              <lb/>
            to Analemmate apparet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23792" xml:space="preserve">quale eſt horologium nobis propoſitum, arcus ſignorum borealium
              <lb/>
            inter cẽtrum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23793" xml:space="preserve">lineam æquinoctia
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0375-01" xlink:href="fig-0375-01a" number="250">
                <image file="0375-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0375-01"/>
              </figure>
            lem comprehendantur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23794" xml:space="preserve">auſtraliũ
              <lb/>
            ſignorum vltra eandem lineam æ-
              <lb/>
            quinoctialem: </s>
            <s xml:id="echoid-s23795" xml:space="preserve">At in horologio in-
              <lb/>
            ferior contra. </s>
            <s xml:id="echoid-s23796" xml:space="preserve">Quæ omnia perſpi
              <lb/>
            cua ſunt, ſi attentè dicta Analem-
              <lb/>
            mata conſiderentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s23797" xml:space="preserve">Quòd autem
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0375-01" xlink:href="note-0375-01a" xml:space="preserve">10</note>
            puncta quędã ſemicirculi borealis
              <lb/>
            H F I, in vtroque Analemmate po-
              <lb/>
            ſteriori proiiciant quoque vmbram
              <lb/>
            vltra centrum M, argumento eſt,
              <lb/>
            arcus ſignorum eſſe tunc Ellipſes,
              <lb/>
            ita vt ſinguli duobus in locis ſecent
              <lb/>
            lineam meridianam, quorum vnũ
              <lb/>
            neceſſario inter centrum M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23798" xml:space="preserve">æqui
              <lb/>
            noctialem lineam exiſtit; </s>
            <s xml:id="echoid-s23799" xml:space="preserve">adeò vt ve
              <lb/>
            rum ſemper ſit, arcus cõtentos in-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0375-02" xlink:href="note-0375-02a" xml:space="preserve">20</note>
            ter centrum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23800" xml:space="preserve">ęquinoctialem li-
              <lb/>
            neam ſuperioris horologii in poſte-
              <lb/>
            rioribus duobus Analẽmatibus per-
              <lb/>
            tinere ad ſigna borealia, quamuis
              <lb/>
            aliqua puncta quadrantis borealis
              <lb/>
            F I, in tertio Analemmate, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23801" xml:space="preserve">qua-
              <lb/>
            drantis borealis F H, in quarto vm-
              <lb/>
            bram ſuam vltra centrum M, pro-
              <lb/>
            ijciant in lineam meridianam.</s>
            <s xml:id="echoid-s23802" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s23803" xml:space="preserve">IN noſtro exemplo tam arcus ♋, in ſuperiori horologio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23804" xml:space="preserve">arcus ♑, in inferiori, quàm arcus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0375-03" xlink:href="note-0375-03a" xml:space="preserve">30</note>
            ♊, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23805" xml:space="preserve">♌, in ſuperiori, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23806" xml:space="preserve">arcus ♐, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23807" xml:space="preserve">♒, in inferiori, Ellipſis eſt, vt ex coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s23808" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s23809" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s23810" xml:space="preserve">primi libri
              <lb/>
            colligitur: </s>
            <s xml:id="echoid-s23811" xml:space="preserve">quoniam declinatio horum ſignorum excedit complementum altitudinis poli ſupra
              <lb/>
            planum propoſitum: </s>
            <s xml:id="echoid-s23812" xml:space="preserve">quamuis poſterior arcus fere ſit parabola, cum illorum ſignorum declina-
              <lb/>
            tio fermè ęqualis ſit complemento altitudinis poli ſupra planum inclinatum: </s>
            <s xml:id="echoid-s23813" xml:space="preserve">Eſt enim differen-
              <lb/>
            tia Minutorum 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s23814" xml:space="preserve">duntaxat, vt patet. </s>
            <s xml:id="echoid-s23815" xml:space="preserve">At verò arcus ♉, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23816" xml:space="preserve">♍, in ſuperiori horologio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23817" xml:space="preserve">arcus
              <lb/>
            ♏, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23818" xml:space="preserve">♓, in inferiori Hyperbola eſt, vt in coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s23819" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s23820" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s23821" xml:space="preserve">eiuſdem primi libri expoſuimus; </s>
            <s xml:id="echoid-s23822" xml:space="preserve">pro-
              <lb/>
            pterea quod declinatio horum ſignorum minor eſt complemento altitudinis poli ſupra planum
              <lb/>
            inclinatum propoſitum. </s>
            <s xml:id="echoid-s23823" xml:space="preserve">Idem etiam facile concludi poteſt ex iis, quæ in ſcholio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s23824" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s23825" xml:space="preserve">ſuperio
              <lb/>
            ris libri ſcripſimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s23826" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s23827" xml:space="preserve">HORIZONTALIS linea ita ducetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s23828" xml:space="preserve">Per G, locum ſtyli ducatur ad meridianam lineã
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0375-04" xlink:href="note-0375-04a" xml:space="preserve">40</note>
              <note position="right" xlink:label="note-0375-05" xlink:href="note-0375-05a" xml:space="preserve">Linea horizo@-
                <lb/>
              talis qua ratio-
                <lb/>
              ne deſcribatur.</note>
            perpendicularis G A, ex qua abſcindatur G A, longitudini ſtyli æqualis. </s>
            <s xml:id="echoid-s23829" xml:space="preserve">Deinde in A, conſtitua-
              <lb/>
            tur angulus G A B, complemento inclinationis plani ad Horizontem æqualis, ſurſum quidem
              <lb/>
            verſus in ſuperiori horologio, deorſum autem verſus in inferiori. </s>
            <s xml:id="echoid-s23830" xml:space="preserve">(Quod facile fiet, ſi ex A, ver-
              <lb/>
            ſus meridianam lineam arcus circuli deſcribatur, in quo à recta A G, complementum inclinatio-
              <lb/>
            nis ſupputetur, &</s>
            <s xml:id="echoid-s23831" xml:space="preserve">c.) </s>
            <s xml:id="echoid-s23832" xml:space="preserve">ſecet autem recta A B, meridianam lineam in B. </s>
            <s xml:id="echoid-s23833" xml:space="preserve">Dico rectam per B, ductam
              <lb/>
            ęquinoctiali lineæ parallelam, vel perpendicularem ad lineam meridianam, eſſe lineam horizon
              <lb/>
            talem, hoc eſt, communem ſectionem Horizontis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23834" xml:space="preserve">plani horologii. </s>
            <s xml:id="echoid-s23835" xml:space="preserve">Si enim triangulũ A B G,
              <lb/>
            circa B G, moueatur, donec rectum ſit ad planum horologij, atque adeo in Meridiani plano con-
              <lb/>
            ſiſtat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23836" xml:space="preserve">A, vertex ſtyli cum centro mundi coniungatur, cum angulus G A B, ſit inclinationis com-
              <lb/>
            plemento æqualis, erit A B G, angulus inclinationis; </s>
            <s xml:id="echoid-s23837" xml:space="preserve">ac proinde cum Horizon per A, verticem
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0375-06" xlink:href="note-0375-06a" xml:space="preserve">50</note>
            ſtyli incedat, erit recta A B, communis ſectio eius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23838" xml:space="preserve">Meridiani faciens in plano Meridiani cum
              <lb/>
            meridiana linea horologij angulum inclinationis, vt res poſtulat. </s>
            <s xml:id="echoid-s23839" xml:space="preserve">Quare cum in B, Horizon pla-
              <lb/>
            no horologij occurrat, ducenda erit linea horizontalis per B, punctum: </s>
            <s xml:id="echoid-s23840" xml:space="preserve">quæ ipſi lineæ ęquino-
              <lb/>
            ctiali parallela neceſſario eſt, ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s23841" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s23842" xml:space="preserve">primi libri, cum Aequator, Horizon, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23843" xml:space="preserve">circulus ma-
              <lb/>
            ximus, cui horologium ęquidiſtat, habeant vnam eademq́ue communem ſectionem, &</s>
            <s xml:id="echoid-s23844" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s23845" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s23846" xml:space="preserve">IDEM punctum B, reperiemus hac ratione. </s>
            <s xml:id="echoid-s23847" xml:space="preserve">Ex figura radiorum accipiemus portionẽ lineæ
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0375-07" xlink:href="note-0375-07a" xml:space="preserve">Alia deſcriptio
                <lb/>
              lineæ horizon-
                <lb/>
              talis.</note>
            horæ 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s23848" xml:space="preserve">ad mediam noctem pertinentis inter H, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23849" xml:space="preserve">radium diurnum horarum 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s23850" xml:space="preserve">qualis in no-
              <lb/>
            ſtro exemplo eſt recta H I, eamq́ue ex H, centro horologij in portionem lineæ meridianæ, quæ ho
              <lb/>
            ram 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s23851" xml:space="preserve">mediæ noctis, ſeu, (quod idem eſt) à meridie indicat, transferemus vſque ad B. </s>
            <s xml:id="echoid-s23852" xml:space="preserve">Per pun
              <lb/>
            ctum enim B, arcus diurni horarum 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s23853" xml:space="preserve">ducenda erit linea horizontalis, ſeu horæ 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s23854" xml:space="preserve">ab ortu, vel
              <lb/>
            occaſu, vt ex tabula 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s23855" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s23856" xml:space="preserve">33. </s>
            <s xml:id="echoid-s23857" xml:space="preserve">primi libri conſtat.</s>
            <s xml:id="echoid-s23858" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>