Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[21.] Von deß geſtirns Wirckung vnnd Einfluß Das xiij Cap.
[22.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dritt Bůch. Von den vermiſchungen in gemein. Der vermiſchecen dingen eigenſchafft/ Das xiij. Capitel.
[23.] Von den Metalliſchen dingen/ Das xv. Capitel.
[24.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das viert Bůch Von Metallen/ Das ſechßzehend Capittel.
[25.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünfft Bůch. Von dem geſtirn. Der ſteinen natur/ wachſſung/ vnd vnderſcheid/ Das xvij. Capittel.
[26.] Von den Edlen geſteinen/ Das xviij. Crpitel.
[27.] Von der ſteinen wunderwerck-Das xix. Capittel.
[28.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechſt Bůch Von den zweigen oder gewechſen/ vnnd was daruon kommet. Von den gewächſen vnnd jren vnderſchei-den/ Das xx. Capittel.
[29.] Von Planten vnnd gewechſen/ ſo anzeigend daß waſſer vnder jhnen vorhanden ſeye/ Das xxj. Capittel.
[30.] Von der gewächſen wunderzeichen-Das xxij. Capitel.
[31.] Wie man die Plantas vnnd gewächs inn gůtem bauw vnnd ehren halten ſoll/ Das xxiij. Capitel.
[32.] Von wein vnd eſſig/ Das xxiiij. Capitel.
[33.] Von anderen Saten vnnd dem Honig/ Das xxv. Capittel.
[34.] Wie die ding erhalten werdend/ ſo von den Plan tis oder gewächſen harkommend/ Das xxvj. Capittel.
[35.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſibend Bůch Von den chieren/ vnnd was von inen kommet. Ein gemeine rechnung der thieren/ vnnd jr vnderſcheid/ das xxvij Capittel.
[36.] Von den vnuolkommen chieren/ Das xxviij. Capitell.
[37.] Von den Schlangen/ Das xxjx Capittel.
[38.] Wie man die kriechenden thier vnnd andere der geleichen vertreiben ſoll/ das xxx Capittel.
[39.] Von vierfüſſigen thieren/ das xxxj Capittel.
[40.] Wie man zů den vierfüſſigen thieren ſorg haben ſoll/ das xxxij Capittel.
[41.] Von der vierfüſſigen thieren eigen ſchafft/ Das xxxiij. Capitel.
[42.] Von den Vöglen/ Das xxxiiij Capittel.
[43.] Wie man zů den vöglen ſorg haben ſoll. das xxxv. Capittel.
[44.] Der vögel eigenſchafft. Das xxxvj. Capittel.
[45.] Von der fiſchen arch vnd vnderſcheid. Das xxxvij. Capitel.
[46.] Wie die fiſch zůerhalten/ vnnd ihre eigenſchafft/ Das xxxviij. Capittel.
[47.] Was von den Thieren kommet/ Das xxxix. Capittel.
[48.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das acht Bůch Von dem Menſchen. Von Menſchlicher natur/ Das xl. Capittel.
[49.] Von den ſinnen/ Das xli. Capittel.
[50.] Von dem gemůt/ Das xlij. Capittel.
< >
page |< < (cccxxxi) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div472" type="section" level="1" n="47">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10801" xml:space="preserve">
              <pb o="cccxxxi" file="0387" n="387" rhead="ſachen/ Das ſiebend bůch."/>
            ge wol bekanndt/ daß ſie auch von jnen ſelbs auffſchrindend/ wann ſie dürr
              <lb/>
            worden. </s>
            <s xml:id="echoid-s10802" xml:space="preserve">Darumb brechend die eyer überzwerch gar bald/ wann man ſie tru
              <lb/>
            cket/ dann die aderen ſtreckend ſich nach der lenge auß/ vnnd darnach von
              <lb/>
            der größere ſchlimme wegen. </s>
            <s xml:id="echoid-s10803" xml:space="preserve">Es iſt auch gemein/ daß in beiden zů ſamẽ tru
              <lb/>
            ckungen im ey nicht niderſitzet. </s>
            <s xml:id="echoid-s10804" xml:space="preserve">Alſo findet man drey vrſachen.</s>
            <s xml:id="echoid-s10805" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10806" xml:space="preserve">Man ſagt aber daß das fleiſch zwiſchen deß Occidentaliſchẽ Indien ber-
              <lb/>
            gen alſo lang friſch beleibe daß es vngleüblich ſeye. </s>
            <s xml:id="echoid-s10807" xml:space="preserve">dañ man ſagt ob wol bey
              <lb/>
            der ſtatt Cuzcum die röſſer vor vier monatenn getödet/ ſeyend ſie doch alſo
              <lb/>
            friſch on allen ſtarcken geſchmack/ als wann ſie erſt neüwlich ab gethon we-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0387-01" xlink:href="note-0387-01a" xml:space="preserve">Fleiſch ble@@@
                <lb/>
              friſch.</note>
            rend. </s>
            <s xml:id="echoid-s10808" xml:space="preserve">Ich acht daß nitt allein die kelte deſſenn vrſach ſeye/ wiewol treffenli-
              <lb/>
            chen vyl daran gelegenn/ dann inn nach größerer kelte möcht diſes nitt ſo
              <lb/>
            lang beleibenn. </s>
            <s xml:id="echoid-s10809" xml:space="preserve">Darumb iſt der lufft auch ſubteyler vnnd geſaltzener/ vyl-
              <lb/>
            licht hatt die ſpeyß vnnd der hunger auch etwas hiezů gethon. </s>
            <s xml:id="echoid-s10810" xml:space="preserve">dann das
              <lb/>
            fleiſch verdirbt ehe in dem waſſer weder in dem lufft. </s>
            <s xml:id="echoid-s10811" xml:space="preserve">dann der lufft iſt ſub-
              <lb/>
            teyler/ wañ die überige ding alle gleich ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s10812" xml:space="preserve">gleicher geſtalt wirt das fleiſch
              <lb/>
            lenger behalten/ wann man ein erenen nagel darein ſchlecht. </s>
            <s xml:id="echoid-s10813" xml:space="preserve">dañ deß ſchwe-
              <lb/>
            bels krafft trücknet diſes auß.</s>
            <s xml:id="echoid-s10814" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10815" xml:space="preserve">Es iſt auch bey den eyerẽ vyl wunderwerck. </s>
            <s xml:id="echoid-s10816" xml:space="preserve">Albertus zeiget an er hab ein
              <lb/>
            ey geſehen/ ſo zwo ſchalen gehabt/ alſo daß zwiſchen der erſten vnnd ande-
              <lb/>
            ren allein das weiß gelegen. </s>
            <s xml:id="echoid-s10817" xml:space="preserve">es war auch zwiſchen der erſten allein das weiß.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s10818" xml:space="preserve">doch iſt kein wunder wann die natur alſo jren ſchimpff treibet. </s>
            <s xml:id="echoid-s10819" xml:space="preserve">diſes iſt al-
              <lb/>
            lein ſchwer/ wie doch vnder den weichen das hert alſo zůſamen getriben. </s>
            <s xml:id="echoid-s10820" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Doch iſt diſes zůhalten/ daß beide fäl mitt einanderen worden/ wölche har
              <lb/>
            nach/ als das ey harauß kommen/ hert wordẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s10821" xml:space="preserve">Es iſt auch der zecher theil/
              <lb/>
            auß wöllichem der dutter wirt/ zů dem inneren fäl worden. </s>
            <s xml:id="echoid-s10822" xml:space="preserve">Solliches vnd
              <lb/>
            dergleichen beſchicht etwan.</s>
            <s xml:id="echoid-s10823" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10824" xml:space="preserve">Man ſagt auch vyl anders von den eyeren/ wiewol minder zů verwunde
              <lb/>
            ren/ als namlich daß deren dutter ſo in dem vollmon gelegt/ die flecken ver
              <lb/>
            treiben. </s>
            <s xml:id="echoid-s10825" xml:space="preserve">man leget ſie in ein weiß tůch/ ſo lauffend ſie dann zůſamen/ vorab
              <lb/>
            wann man ein feüwr darunder machet/ vnnd lauffet das weiß zů ring har-
              <lb/>
            umb als Ariſtoteles anzeigt. </s>
            <s xml:id="echoid-s10826" xml:space="preserve">Es iſt gleüblich daß ſie weich gelegt werdend/
              <lb/>
            ſonſt wurden die vögel verletzet/ wiewoles auch hert beſchicht. </s>
            <s xml:id="echoid-s10827" xml:space="preserve">dann ſie wur
              <lb/>
            dend nit ſo bald hert werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s10828" xml:space="preserve">darumb kommen ſie in mittelmeſſiger natur/
              <lb/>
            zwiſchen hert vnnd weich harfür. </s>
            <s xml:id="echoid-s10829" xml:space="preserve">ſie haben zů obereſt allwegen ein kernlin/
              <lb/>
            vnnd wirt das weiß von dem gälen durch ein heütlin vnderſcheiden. </s>
            <s xml:id="echoid-s10830" xml:space="preserve">Wañ
              <lb/>
            die iungen entſtandenn/ hanget das ein fäl an diſer haut/ das ander an der
              <lb/>
            auſſeren/ ſo die ſchalen vmbgibt vnd an der dritten ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s10831" xml:space="preserve">diſe beide werden
              <lb/>
            durch äderlin zů dem hertzen gefüget. </s>
            <s xml:id="echoid-s10832" xml:space="preserve">wann ſie nach in dem eye ſeind/ liget
              <lb/>
            das haupt auff dem rechten ſchenckel/ vnd der flügel ob dem haupt.</s>
            <s xml:id="echoid-s10833" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10834" xml:space="preserve">Damittich aber wider zů deß eyes natur komme/ iſt das gäl dem weiſſen
              <lb/>
            gar zů wider. </s>
            <s xml:id="echoid-s10835" xml:space="preserve">dann das weiß wirt von dem feüwr hert/ vnd nitt von der kel
              <lb/>
            te. </s>
            <s xml:id="echoid-s10836" xml:space="preserve">das gäl aber wirt vonn dem feüwr nitt hert/ ſonder bey einem zimlichen
              <lb/>
            weich/ bey einem vnzimlichẽ aber lauffet es zůſamen. </s>
            <s xml:id="echoid-s10837" xml:space="preserve">doch wirt es nit hert/
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0387-02" xlink:href="note-0387-02a" xml:space="preserve">Eyer
                <gap/>
              </note>
            ſonder laſſet ſich zertreiben. </s>
            <s xml:id="echoid-s10838" xml:space="preserve">dann das weiß iſt baß zeyttiger/ darauß dann
              <lb/>
            das inng wirt/ vnnd kommet das ſelbig (wie geſagt) vonn dem gälen har/
              <lb/>
            auß krafft der werme. </s>
            <s xml:id="echoid-s10839" xml:space="preserve">doch ſpeyſet es minder/ vnd iſt kelter dann das gäl.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s10840" xml:space="preserve">Die eyer werdẽ von vndẽ auff mit den füſſen/ vñ nit von oben herab mit dẽ
              <lb/>
            haupt wie die thier/ geboren. </s>
            <s xml:id="echoid-s10841" xml:space="preserve">dañ es iſt kein lebẽ in jnen/ darüb mögẽ ſie ſich
              <lb/>
            nit vmbwendẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s10842" xml:space="preserve">Sy ſeind aber an dẽ leib ghefftet/ durch jrẽ beſonderẽ nabel.</s>
            <s xml:id="echoid-s10843" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>