3913LIBER I. CAPUT III.
CAPUT III.
De partibus et terminationibus architecturae.
De partibus et terminationibus architecturae.
Partes ipſius architecturae ſunt tres, aediſicatio, gnomonice, machinatio.
Aediſicatio autem diviſa eſt bipartito, e quibus una eſt moenium et com-
munium operum in publicis locis collocatio: altera eſt privatorum aediſi-
ciorum explicatio. Publicorum autem diſtributiones ſunt tres, e quibus
una eſt deſenſionis, altera religionis, tertia opportunitatis. Deſenſionis,
eſt murorum turriumque et portarum ratio, ad hoſtium impetus perpetuo
repellendos excogitata. Religionis, deorum immortalium ſanorum, aedium-
que ſacrarum collocatio. Opportunitatis, omnium locorum ad uſum pu-
blicum dispoſitio: uti portus, ſora, porticus, balnea, theatra, inambulatio-
nes, ceteraque, quae iisdem rationibus in publicis deſignantur locis. Haec
autem ita ſieri debent, ut habeatur ratio ſirmitatis, utilitatis, venuſtatis.
Firmitatis erit habita ratio, cum ſuerit ſundamentorum ad ſolidum de-
preſſio, et ex quaque materia copiarum ſine avaritia diligens electio. Utilitatis autem, emendata et ſine impeditione, uſu locorum, dispoſitio,
et ad regiones ſui cujusque generis apta et commoda diſtributio. Venu-
ſtatis vero, cum ſuerit operis ſpecies grata et elegans, membrorumque
commenſus juſtas habeat ſymmetriarum ratiocinationes .
12Aediſicatio autem diviſa eſt bipartito, e quibus una eſt moenium et com-
munium operum in publicis locis collocatio: altera eſt privatorum aediſi-
ciorum explicatio. Publicorum autem diſtributiones ſunt tres, e quibus
una eſt deſenſionis, altera religionis, tertia opportunitatis. Deſenſionis,
eſt murorum turriumque et portarum ratio, ad hoſtium impetus perpetuo
repellendos excogitata. Religionis, deorum immortalium ſanorum, aedium-
que ſacrarum collocatio. Opportunitatis, omnium locorum ad uſum pu-
blicum dispoſitio: uti portus, ſora, porticus, balnea, theatra, inambulatio-
nes, ceteraque, quae iisdem rationibus in publicis deſignantur locis. Haec
autem ita ſieri debent, ut habeatur ratio ſirmitatis, utilitatis, venuſtatis.
Firmitatis erit habita ratio, cum ſuerit ſundamentorum ad ſolidum de-
preſſio, et ex quaque materia copiarum ſine avaritia diligens electio. Utilitatis autem, emendata et ſine impeditione, uſu locorum, dispoſitio,
et ad regiones ſui cujusque generis apta et commoda diſtributio. Venu-
ſtatis vero, cum ſuerit operis ſpecies grata et elegans, membrorumque
commenſus juſtas habeat ſymmetriarum ratiocinationes .