Casati, Paolo
,
De igne dissertationes physicae
,
1686
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(27)
of 672
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div13
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
12
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1020
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
27
"
file
="
0039
"
n
="
39
"
rhead
="
De ignis Natura
"/>
autem, Aquam videlicet & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1021
"
xml:space
="
preserve
">Terram, attenuari: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1022
"
xml:space
="
preserve
">Atqui attenuan-
<
lb
/>
di vis Calor eſt, cogendi Frigus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1023
"
xml:space
="
preserve
">tenuioribus ergo naturis aëri & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1024
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
igni calor tribuendus fuit, qui craſſiores attenuaret, craſſioribus
<
lb
/>
verò naturis terræ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1025
"
xml:space
="
preserve
">aquæ frigus congruebat, quod cogeret tenuio-
<
lb
/>
res, ijſque quodammodo vincula inijceret. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1026
"
xml:space
="
preserve
">Eſt autem obſeruan-
<
lb
/>
dum ſingulas vniuſcuiuſque elementi complexiones binarum qua-
<
lb
/>
litatumita temperandas fuiſſe, vt, quoniam altera Actiua, altera
<
lb
/>
Paſſiua eſt, altera alteri præſtaret, hoc eſt, ſuas vires clariùs & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1027
"
xml:space
="
preserve
">mani-
<
lb
/>
feſtiùs exerceret; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1028
"
xml:space
="
preserve
">atque adeò in duobus quidem Elementis Paſſi-
<
lb
/>
uæ, in duobus verò Actiuæ ſummum locum obtinerent. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1029
"
xml:space
="
preserve
">Cum enim
<
lb
/>
ea, quæ eiuſdem Qualitatis Actiuæ communione ſimilia ſunt; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1030
"
xml:space
="
preserve
">de-
<
lb
/>
beant viciſſim permiſceri, alterum ab altero aliquid pati neceſſe eſt:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1031
"
xml:space
="
preserve
">neutrum autem externam vim accipere poteſt, ſi pari eiuſdem qua-
<
lb
/>
litatis Actiuæ gradu prædita fuerint: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1032
"
xml:space
="
preserve
">alterum igitur præpolleat,
<
lb
/>
oportet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1033
"
xml:space
="
preserve
">Quare ignis Aërem vincit calore, Aqua Terram frigore: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1034
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
æquum ſcilicet fuit fugacem Ignem, qui difficilè miſcetur, quàm
<
lb
/>
citiſſimè agere, validiuſque miſcere cœtera, Aërem autem, qui ſua-
<
lb
/>
pte naturâ adeò fugax non eſt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1035
"
xml:space
="
preserve
">facilè miſcetur, languidiùs ope-
<
lb
/>
rari: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1036
"
xml:space
="
preserve
">Contra verò potiſſima vis coërcendi elementa permiſta, hoc
<
lb
/>
eſt frigus, Aquæ potiùs quàm Terræ congruit, quòd illa longè fa-
<
lb
/>
ciliùs quàm Terra permiſceatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1037
"
xml:space
="
preserve
">Inter quæ autem elementa con-
<
lb
/>
uenit Qualitate Paſſiuâ, ea diſſident Qualitate Actiuâ, cuius viri-
<
lb
/>
bus cùm inter ſe confligunt, vt temperamentum aliquod nanci-
<
lb
/>
ſcantur, ipſa quoque Paſſiua qualitas mutationem aliquam ſubeat,
<
lb
/>
neceſſe eſt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1038
"
xml:space
="
preserve
">Atqui in alterutro qualitas Actiua ſumma eſt; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1039
"
xml:space
="
preserve
">in altero
<
lb
/>
igitur ſumma eſſe debet Qualitas Paſſiua. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1040
"
xml:space
="
preserve
">Hinc ſi vtrumque Ele-
<
lb
/>
mentum humidum ſit, ſummum frigus eſt in Aquâ, at non item
<
lb
/>
ſummus calor in Aĕre: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1041
"
xml:space
="
preserve
">maior igitur humiditas aëri tribuenda fuit,
<
lb
/>
quàm aquæ, vt ſe facillimè inſinuans aër ſuâ tenuitate præueniret
<
lb
/>
actionem frigoris vali dioris illum conſtipantis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1042
"
xml:space
="
preserve
">At ſi vtrumque ſic-
<
lb
/>
cum ſit, ſummus calor in Igne eſt, ſed non ſummum frigus in Ter-
<
lb
/>
râ; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1043
"
xml:space
="
preserve
">huic igitur validior ſiccitas, quæ permiſtioni diutiùs obſiſte-
<
lb
/>
ret, tribuenda fuit, quàm igni, vt, dum terræ craſſities obſtinatior
<
lb
/>
obſtruit effugia, ne ignis elabatur, huius calor ſenſim langue-
<
lb
/>
ſcens vim ſentiat proximi frigoris fugacem naturam coercentis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1044
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1045
"
xml:space
="
preserve
">Gradon. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1046
"
xml:space
="
preserve
">Sic igitur (ſi ſatis mentem tuam, Maurocene, ſum aſ-
<
lb
/>
ſecutus) res ſe habet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1047
"
xml:space
="
preserve
">Ignis, quippe qui reliqua corporis elementa
<
lb
/>
calore vincit, ea attenuat: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1048
"
xml:space
="
preserve
">ex quo fit vt aĕr tenuior factus </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>