Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
31 25
32 26
33 27
34 28
35 29
36 30
37 31
38 32
39 33
40 34
41 35
42 36
43 37
44 38
45 39
46 40
47 41
48 42
49 43
50 44
51 45
52 46
53 47
54 48
55 49
56 50
57 51
58 52
59 53
60 54
< >
page |< < (34) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div68" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1915" xml:space="preserve">
              <pb o="34" file="0040" n="40" rhead="ALHAZEN"/>
            in ipſis indiuiduis particularibus, ſicut figura in re indiuidua, ſcilicet in re uiſa ſignata, aut ſitus rei
              <lb/>
            uiſæ indiuiduæ, aut magnitudo rei uiſæ indiuiduæ, aut comparatio coloris alicuius rei uiſæ indiui-
              <lb/>
            duæ cum colore alterius rei uiſæ & illi ſimilis.</s>
            <s xml:id="echoid-s1916" xml:space="preserve"> Et ſecundum iſtos modos erit comprehenſio omniũ
              <lb/>
            intentionum particularium, quæ ſunt in rebus uiſibilibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1917" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div69" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head92" xml:space="preserve">DE OMNIBVS INTENTIONIBVS COMPREHENSIS À
            <unsure/>
          VISV:
            <lb/>
          & qualiter comprehendat uiſus quamlib et illarum. Cap. XI.</head>
          <head xml:id="echoid-head93" xml:space="preserve" style="it">15. Species uiſibiles principes ſunt uigintiduæ: adquas reliquæ omnes referuntur. In hypo.
            <lb/>
          3 lib. in præfa. 4 libr.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1918" xml:space="preserve">ET cum declarata ſint omnia iſta, incipiemus modò ad declarandum qualitates comprehenſio
              <lb/>
            nis cuiuslibet intentionum particularium, quæ comprehenduntur per uiſum, & qualitates
              <lb/>
            argumentorum, per quæ acquirit uirtus diſtinctiua intentiones comprehenſas ſenſu uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1919" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Intentiones particulares, quæ comprehenduntur ſenſu uiſu, ſunt multæ, ſed generaliter diuiduntur
              <lb/>
            in 22:</s>
            <s xml:id="echoid-s1920" xml:space="preserve"> & ſunt lux, color, remotio, ſitus, corporeitas, figura, magnitudo, continuum, diſcretio & ſepa-
              <lb/>
            ratio, numerus, motus, quies, aſperitas, leuitas, diaphanitas, ſpiſsitudo, umbra, obſcuritas, pulchri-
              <lb/>
            tudo, turpitudo, conſimilitudo, & diuerſitas in omnibus intentionibus particularibus, & in omni-
              <lb/>
            bus formis compoſitis ex omnibus intentionibus particularibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1921" xml:space="preserve"> Iſta ergo ſunt omnia quæ com-
              <lb/>
            prehenduntur per ſenſum uiſus:</s>
            <s xml:id="echoid-s1922" xml:space="preserve"> & ſi aliqua intentio uiſibilis eſt pręter iſtas, collocabitur ſub aliqua
              <lb/>
            iſtarum, ſicut ordinatio, quæ collocabitur ſub ſitu, & ſcriptura, & pictura, quæ collocabuntur ſub fi-
              <lb/>
            gura & ordine:</s>
            <s xml:id="echoid-s1923" xml:space="preserve"> & ſicut rectitudo, & curuitas, & concauitas, & conuexitas, quæ collocantur ſub figu
              <lb/>
            ra:</s>
            <s xml:id="echoid-s1924" xml:space="preserve"> & multitudo & paucitas, quæ collocantur ſub numero:</s>
            <s xml:id="echoid-s1925" xml:space="preserve"> & ſicut æqualitas & augmentum, quæ
              <lb/>
            collocantur ſub ſimilitudine & diuerſitate:</s>
            <s xml:id="echoid-s1926" xml:space="preserve"> & alacritas, & riſus, & triſtitia, quę comprehenduntur ex
              <lb/>
            figura formæ faciei:</s>
            <s xml:id="echoid-s1927" xml:space="preserve"> collocantur ergo ſub figura:</s>
            <s xml:id="echoid-s1928" xml:space="preserve"> & ſicut fletus, qui continetur ſub figura faciei cum
              <lb/>
            motu lachrymarum, collocatur ergo ſub figura & motu:</s>
            <s xml:id="echoid-s1929" xml:space="preserve"> & ſicut humilitas & ſiccitas, quæ collocan-
              <lb/>
            tur ſub motu & quiete, quoniam humilitas comprehenditur ſenſu uiſu, ſed non ſenſu uiſu compre-
              <lb/>
            henditur, niſi ex liquiditate corporis humidi, & ex motu unius partis illius ante aliã, & ſiccitas com
              <lb/>
            prehenditur ſenſu uiſus, ſed nõ comprehenditur, niſi ex retentione partium corporis ſicci, & ex pri
              <lb/>
            uatione motus liquiditatis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1930" xml:space="preserve"> & ſimiliter quælibet intentio particularis comprehenſa à uiſu, colloca-
              <lb/>
            tur ſub partibus, quas diximus prius.</s>
            <s xml:id="echoid-s1931" xml:space="preserve"> Et omnes intentiones uiſibiles ſunt, ſicut ſuperius diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1932" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div70" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head94" xml:space="preserve" style="it">16. Viſio perficitur, cum forma uiſibilis cryſtallino humore recepta, in neruum opticum per-
            <lb/>
          uenerit. 20 p 3. Idem 25 n 1.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1933" xml:space="preserve">ET cum ita ſit, diſtinctio & argumentatio uirtutis diſtinctiuæ, & cognitio formarum & ſigno-
              <lb/>
            rum eorum non erunt, niſi ex cognitione uel diſtinctione uirtutis diſtinctiuæ ex formis per-
              <lb/>
            uenientibus intra concauum nerui communis, apud comprehenſionem ultimi ſentientis il-
              <lb/>
            las, & ex cognitione ſignorum formarum iſtarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s1934" xml:space="preserve"> Et ita corpus ſentiẽs extenſum à ſuperficie mem
              <lb/>
            bri ſentientis uſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s1935" xml:space="preserve"> ad concauum nerui communis, ſcilicet ſpiritus uiſibilis eſt ſentiens per totum,
              <lb/>
            quoniã uirtus ſenſitiua eſt per totum iſtius corporis.</s>
            <s xml:id="echoid-s1936" xml:space="preserve"> Cum ergo forma extenditur à ſuperficie mem
              <lb/>
            bri ſentientis uſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s1937" xml:space="preserve"> ad concauum nerui communis, quælibet pars corporis ſentientis ſentiet formã:</s>
            <s xml:id="echoid-s1938" xml:space="preserve">
              <lb/>
            & cum peruenerit forma in concauum nerui communis, comprehendetur ab ultimo ſentiente, &
              <lb/>
            tunc erit diſtinctio & argumentatio.</s>
            <s xml:id="echoid-s1939" xml:space="preserve"> Virtus autem ſenſitiua ſentit formam rei uiſæ ex toto corpore
              <lb/>
            ſentiente extenſam à ſuperficie membri ſentientis uſque ad concauum nerui communis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1940" xml:space="preserve"> & uirtus
              <lb/>
            diſtinctiua diſtinguit intentiones, quæ ſunt in forma apud comprehenſionem ultimi ſentientis cir-
              <lb/>
            ca formam.</s>
            <s xml:id="echoid-s1941" xml:space="preserve"> Secundum ergo hunc modum erit comprehenſio formarum rerum uiſibilium à uir-
              <lb/>
            tute ſenſitiua, & ab ultimo ſentiente, & à uirtute diſtinctiua.</s>
            <s xml:id="echoid-s1942" xml:space="preserve"> Et declarabitur ex iſta diſpoſitiõe, quòd
              <lb/>
            uirtus ſenſitiua ſentit locũ membri ſentientis, in quem peruenit forma, quoniã non ſentit formam,
              <lb/>
            niſi ex loco, in quem peruenit forma.</s>
            <s xml:id="echoid-s1943" xml:space="preserve"> Et declaratũ eſt etiam [25 n 1] quòd à quolibet puncto ſuper-
              <lb/>
            ficiei glacialis extenditur forma ſecundum unam uerticationem continuam, cum eo, quod eſt in
              <lb/>
            eadem de obliquatione & incuruatione, quouſque perueniat ad unum punctum loci, in quem per-
              <lb/>
            uenit forma in concauo nerui communis.</s>
            <s xml:id="echoid-s1944" xml:space="preserve"> Et cum ita ſit, forma ergo perueniens in partem ſuperfi-
              <lb/>
            ciei glacialis, extenditur ab illa parte ad aliam partem concaui nerui communis.</s>
            <s xml:id="echoid-s1945" xml:space="preserve"> Et forma cuiusli-
              <lb/>
            bet uiſarum rerum diuerſarum, quæ comprehenduntur ſimul in eodem tempore:</s>
            <s xml:id="echoid-s1946" xml:space="preserve"> extenditur ad lo-
              <lb/>
            cum certum in concauo nerui communis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1947" xml:space="preserve"> & perueniunt formæ omnium illarum rerum uiſarum
              <lb/>
            ad concauum nerui communis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1948" xml:space="preserve"> & erit ordinatio formarum illarum inter ſe in concauo nerui cõmu
              <lb/>
            nis, ſicut ordinatio ipſarum rerum inter ſe uiſarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s1949" xml:space="preserve"> Cum ergo uiſus fuerit oppoſitus alicui rei uiſæ,
              <lb/>
            formæ lucis & coloris iſtius rei uiſæ perueniunt ad ſuperficiem uiſus, & perueniunt in ſuperficiem
              <lb/>
            glacialis, & extenduntur ſecundum uerticationes determinatas, quas diximus ſecundũ ſuam ordi-
              <lb/>
            nationem, & figurã, & formã, quouſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s1950" xml:space="preserve"> perueniant ad concauũ nerui cõmunis, & comprehendentur
              <lb/>
            à uirtute ſenſitiua apud peruentũ earũ in corpore glacialis, & apud peruentũ earũ in toto corpore
              <lb/>
            ſentiente, & uirtus diſtinctiua diſtinguit omnes intentiones, quæ ſunt in eis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1951" xml:space="preserve"> & forma lucis & forma
              <lb/>
            coloris nõ perueniũt ad cõcauũ nerui, niſi quia corpus ſentiẽs extẽſum in cõcauo nerui, coloratur à
              <lb/>
            forma lucis & coloris, & illuminatur à forma lucis, & peruenit forma ad cõcauũ nerui cõmunis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1952" xml:space="preserve"> &
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>