Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[411.] SCHOLIVM.
[412.] PROBLEMA 5. PROPOSITIO 5.
[413.] Latitudines, longitudinesq́ue vmbrarum in horologio horizontali pro horis à mer. & med. noc. ad latitudinem Grad. 42. In tropico ♋, latitudines vmbrarum partim ſunt boreales, & partim auſtrales, vt hę ſyllabę [Bor. Auſtr.] indicant.
[414.] In Aequatore omnes horæ, & latitudines vmbrarum ſunt auſtrales.
[415.] Latitudines, longitudineſq́ue vmbrarum in horologio horizontali pro horis ab occaſu Solis ad latitudinem Grad. 42.
[416.] In tropico ♋, latitudines vmbrarum partim ſunt Boreales, & partim Auſtrales, vt hæ ſyllabæ [ Bor. Auſtr. ] indicant.
[417.] In Aequatore ſunt omnes horæ, & latitudines vmbrarum auſtrales.
[418.] In tropico ♑, omnes horæ, & vmbrarum latitudines auſtrales ſunt.
[419.] Arcus horarij in horologio horizontali pro horis à mer. & med. noc. ad latitudinem Grad. 42.
[420.] Latitudines, longitudineſq́ue vmbrarum in horologio Verticali auſtrali pro horis à mer. & med. noc. ad latitudinem Grad. 42.
[421.] In tropico ♑, latitudines vmbrarum partim ſunt inferiores, & partim ſuperiores, vt hę ſyllabę [Infer. Super.] indicant.
[422.] In Aequatore omnes vmbrarum latitudines Superiores ſunt.
[423.] In tropico ♋, ſunt omnes latitudines vm- \\ brarum Superiores.
[424.] Latitudines, longitudinesq́ue vmbrarum in horologio Verticali Auſtrali pro \\ horis ab occ. ad latitudinem Grad. 42. In tropico ♑, vmbrarum latitudines partim Inferiores ſunt, & partim ſuperio- \\ res, vt hæ ſyllabæ [Infer. Super.] indicant.
[425.] In Æquatore latitudines vmbrarum omnes ſunt ſuperiores.
[426.] In tropico ♋, latitudines vmbrarum omnes ſunt ſuperiores: orientales vero \\ ab occidentalibus per has ſyllabas [or. occ.] diſcernuntur.
[427.] Arcus horarij in horologio Verticali Auſtrali pro horis à mer. \\ & med noc. ad latitudinem Grad. 42.
[428.] Latitudines, longitudinesq́ue vmbrarum in vtroque horologio Meridiano pro horis à mer. & med. noc. ad quamcunque latitudinem. In tropico ♋, latitudines vmbrarum omnes ſunt Boreales, & in tropico ♑, Auſtrales. Ite@ in vtroque tropico latitudines vmbrarum partim ſunt Inferiores, & par- tim ſuperiores, vt hæ ſyllabæ [Inf. Sup.] indicant.
[429.] In Æquatore nullæ ſunt latitudines vmbrarum, quia tunc, per propoſ. 11. lib. 1. \\ perpetuo vmbra cadit in lineam æquinoctialem: ſed earum \\ longitudines hæ@ ſunt.
[430.] Latitudines longitudinesq́ue vmbrarum in vtroque horologio Meridiano pro horis \\ ab occ. ad latitudinem Grad. 42. In tropico ♋, omnes latitudines vmbrarum ſunt Boreales, quædam autem ex illis ſunt In- \\ feriores, & quædam Superiores, vt hæ ſyllabæ [Infer. Super.] indicant.
[431.] In Aequatore latitudines vmbrarum nullæ ſunt, ob cauſam dictam in tabella horarum \\ ♈, & ♎, à mer. & med. noc. ſed earum longitudines hæ ſunt.
[432.] Latitudines, longitudinesq́ue vmbrarum in ſuperiori horologio polari pro horis à mer. & med. noc. ad quam-cunque latitudinem. In tropico ♋, omnes vmbrarum latitudines ſunt Boreales, ſuperioresve, in tropico autem ♑, Auſtra-les, inferioresve.
[433.] In Aequatore nullæ ſunt vmbrarum latitudines, cum tunc, per propoſ. 11. lib. 1. \\ vmbra ſtyli perpetuo cadat in lineam æquinoctialem: Earum \\ autem longitudines ita ſe habent.
[434.] Latitudines, longitudinesq́ue vmbrarum in horologio polari Superiori pro horis \\ ab occ. ad latitudinem Grad. 42. In tropico ♋ omnes latitudines vmbrarum Boreales ſunt, ſiue Superiores.
[435.] In Aequatore vmbrarum latitudines nullę ſint, quòd tunc perpetuo vmbra gnomo- \\ nis in æquinoctialem lineam pro@iciatur, vt propoſ. 11. lib. 1. oſten- \\ ſum eſt: Longitudines autem earum hæ ſunt.
[436.] In tropico ♑, latitudines vmbrarum omnes Auſtrales ſunt, inferioresve. Occi- \\ dentales porro ab orientalibus per has ſyllabas \\ [or. occ.] dignoſcuntur.
[437.] Arcus horarii in horologio Verticali Auſtrali, quod à meridie in ortum declinat grad. 30. pro horis à mer. & med. noc. ad latitudinem Grad. 42.
[438.] Longitudines vmbrarum in horologio Verticali Auſtrali, quod à meridie in ortum declinat gr. 30. pro horis à mer. & med. noc. ad latitudinem Grad. 42.
[439.] Latitudines, longitudinesq́ue vmbrarum in horologio declinante à Verticali à mer. in ortum grad. 30. pro horis ab occ. ad latitudinem Grad. 42. In tropico ♑, latitudines vmbrarum partim ſunt Inferiores, & partim Superiores, vt hæ ſyllabæ [Infer. Super.] indicant.
[440.] In Aequatore omnes vmbrarum latitudines ſunt ſuperiores: orientales autem ab occidentalibus diſcernuntur his ſyllabis [or. occ.]
< >
page |< < (404) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1345" type="section" level="1" n="324">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26622" xml:space="preserve">
              <pb o="404" file="0420" n="420" rhead="GNOMONICES"/>
            autem omnia abſoluenda erunt, ut in prędicta propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s26623" xml:space="preserve">41. </s>
            <s xml:id="echoid-s26624" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s26625" xml:space="preserve">traditum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s26626" xml:space="preserve">Eſt enim & </s>
            <s xml:id="echoid-s26627" xml:space="preserve">
              <lb/>
            hic linea horizontalis, tanquam linea quædam æquinoctialis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s26628" xml:space="preserve">lineæ Verticales, ueluti lineæ ho-
              <lb/>
            rariæ, quarum centrum eſt Zenith, ſeu uertex C. </s>
            <s xml:id="echoid-s26629" xml:space="preserve">Item A D, in hac appoſita figura inſtar axis mũ-
              <lb/>
            di, nempe axis Horizontis, qui nunc inſtar Æquatoris; </s>
            <s xml:id="echoid-s26630" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s26631" xml:space="preserve">A B, ueluti radius Æquatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s26632" xml:space="preserve">a-
              <lb/>
            lię rectæ ex A, emiſſæ, tanquam radij aliorum ſignorum; </s>
            <s xml:id="echoid-s26633" xml:space="preserve">rectæ uerò ex D, cadentes inſtar hora-
              <lb/>
            riarum linearum, &</s>
            <s xml:id="echoid-s26634" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s26635" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="278">
            <image file="0420-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0420-01"/>
          </figure>
          <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
          <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
          <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
          <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26636" xml:space="preserve">IN exemplo propoſito in pręcedenti propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s26637" xml:space="preserve">quoniã recta C D, una eſt ex lineis Verticalibus,
              <lb/>
            fit ut ipſa æqualiter diſtet à binis quibusuis lineis Verticalibus hinc inde poſitis, quæ æquali nu-
              <lb/>
            mero graduum ab ea recedunt, ita ut interualla bina inter D, centrum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s26638" xml:space="preserve">lineam horizontalem
              <lb/>
            æqualia ſint, cuiuſmodi ſunt v. </s>
            <s xml:id="echoid-s26639" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s26640" xml:space="preserve">D F, D G, Verticaliũ linearum grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s26641" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s26642" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s26643" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s26644" xml:space="preserve">quarum utraque
              <lb/>
            30. </s>
            <s xml:id="echoid-s26645" xml:space="preserve">gradibus abeſt à Verticali linea C D, graduum 60. </s>
            <s xml:id="echoid-s26646" xml:space="preserve">Quoniam enim in triãgulis figuræ pręcedẽ-
              <lb/>
            tis propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s26647" xml:space="preserve">D B F, D B G, (ſi recta linea duceretur ex D, in G,) anguli ad B, recti ſunt &</s>
            <s xml:id="echoid-s26648" xml:space="preserve">æquales, nec
              <lb/>
            non & </s>
            <s xml:id="echoid-s26649" xml:space="preserve">anguli ad D, æquales, cum æqualibus arcubus gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s26650" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s26651" xml:space="preserve">inſiſtãt; </s>
            <s xml:id="echoid-s26652" xml:space="preserve">ac præterea latus D B, com-
              <lb/>
            mune exiſtit, erunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s26653" xml:space="preserve">reliqua latera D F, F B, reliquis lateribus D G, G B, æqualia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s26654" xml:space="preserve">ſic de cæ-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0420-05" xlink:href="note-0420-05a" xml:space="preserve">26. primi.</note>
            teris. </s>
            <s xml:id="echoid-s26655" xml:space="preserve">Hinc fit, ſingulas rectas in hac figura ex D, eductas habere binos numeros, ut in figura appa-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0420-06" xlink:href="note-0420-06a" xml:space="preserve">50</note>
            ret; </s>
            <s xml:id="echoid-s26656" xml:space="preserve">atque adeo ſingula interualla rectarum ex D, cadentium inter D, & </s>
            <s xml:id="echoid-s26657" xml:space="preserve">rectas ex A, egreſſas tranſ-
              <lb/>
            ferenda eſſe in binas Verticales ex Zenith C, æqualiter à recta C D, diſtantes, quemadmodum in
              <lb/>
            deſcriptione arcuum ſignorum in horizontali horologio factũ eſt propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s26658" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s26659" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s26660" xml:space="preserve">obſer-
              <lb/>
            uando tamen, ut interualla rectarum ex D, cadentium, quę rectam A B, ſecant, transferantur in
              <lb/>
            illas Verticales lineas, quæ horizontalem lineã ſecant in horologio, quales in noſtro exemplo ſunt
              <lb/>
            omnes, quæ ſupra Verticalem lineam grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s26661" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s26662" xml:space="preserve">horizontali lineæ parallelam continentur: </s>
            <s xml:id="echoid-s26663" xml:space="preserve">Inter-
              <lb/>
            ualla autem aliarum rectarum, quæ ſitæ ſunt ad dextram rectæ D F, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s26664" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s26665" xml:space="preserve">ipſi A B, æquidiſtan-
              <lb/>
            tis, ductæq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s26666" xml:space="preserve">ſunt ea lege, ut anguli, quos cum D F, faciunt, æquales ſint angulis, quos cum eadem
              <lb/>
            D F, rectæ ad ſiniſtram ipſius collocatę conſtituunt, transferantur in portiones Verticalium li-
              <lb/>
            nearum, quæ horizontalem lineam non ſecant; </s>
            <s xml:id="echoid-s26667" xml:space="preserve">cuiuſmodi ſunt omnes lineæ Verticales in dato
              <lb/>
            exemplo, quæ infra Verticalem lineam C G, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s26668" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s26669" xml:space="preserve">horizontali lineæ parallelam cadunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s26670" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>