424402M. VITRVVII POLL.
vti Scorpionis, ſeu aniſocyclorum verſationes.
Ergo &
organa, &
machi-
narum ratio ad vſum ſunt neceſſaria, ſine quibus nulla res poteſt eſſe non
impedita. Omnis autem machinatio eſt à rerum natura procreata, ac à
præceptrice & magiſtra mundi verſatione inſtituta. Nanque animaduer-
tamus primum, & aſpiciamus continentem Solis, Lunæ, quinque etiam
ſtellarum naturam, quæ ni machinata verſarentur, non habuiſſemus in
terra lucem, nec fructuum maturitates. Cum ergo maiores hæc ita eſſe
animaduertiſſent, è rerum natura ſumpſerunt exempla, & ea imitantes
inducti rebus diuinis, commodas vitæ perfecerunt explicationes. Itaque
comparauerunt vt eſſent expeditiora, alia machinis & earum verſationi-
bus, nonnulla organis. Et ita quæ animaduerterunt ad vſum vtilia eſſe,
ſtudiis, artibus, inſtitutis, gradatim augenda doctrinis curauerunt. Atten-
damus enim primum inuentum de neceſsitate, vt veſtitus, quemadmo-
dum telarum organicis adminiſtrationibus, cõnexus ſtaminis ad ſubteg-
men, non modo corpora tegendo tueantur, ſed etiam ornatus adiiciant
honeſtatem. Cibi verò non habuiſſemus abundantiam, niſi iuga & aratra
bobus iumentisq́; omnibus eſſent inuenta. Sucularumq́; & prelorum, &
vectium, ſi non fuiſſet torcularis præparatio, neque olei nitorem, neque
vitium fructum habere potuiſſemus ad iucunditatem. Portationesq́; eo-
rum non eſſent, niſi plauſtrorum, aut ſarracorum per terram, nauicula-
rum per aquam, inuentæ eſſent machinationes. Trutinarum verò libra-
rumq́; ponderibus examinatio reperta, vindicat ab iniquitate iuſtis mo-
ribusvitam. Non minusq́; ſunt innumerabiles moderationes machina-
tionum, de quibus non neceſſe videtur diſputare, quoniam ſunt ad ma-
num quotidianæ, vt ſunt rotæ, folles fabrorum, rhedæ, ciſia, torni, cæteraq́;
quæ communes ad vſum confuetudinibus habent opportunitates. Itaque
incipiemus de his quæ raro veniunt ad manus, vt nota ſint, explicare.
narum ratio ad vſum ſunt neceſſaria, ſine quibus nulla res poteſt eſſe non
impedita. Omnis autem machinatio eſt à rerum natura procreata, ac à
præceptrice & magiſtra mundi verſatione inſtituta. Nanque animaduer-
tamus primum, & aſpiciamus continentem Solis, Lunæ, quinque etiam
ſtellarum naturam, quæ ni machinata verſarentur, non habuiſſemus in
terra lucem, nec fructuum maturitates. Cum ergo maiores hæc ita eſſe
animaduertiſſent, è rerum natura ſumpſerunt exempla, & ea imitantes
inducti rebus diuinis, commodas vitæ perfecerunt explicationes. Itaque
comparauerunt vt eſſent expeditiora, alia machinis & earum verſationi-
bus, nonnulla organis. Et ita quæ animaduerterunt ad vſum vtilia eſſe,
ſtudiis, artibus, inſtitutis, gradatim augenda doctrinis curauerunt. Atten-
damus enim primum inuentum de neceſsitate, vt veſtitus, quemadmo-
dum telarum organicis adminiſtrationibus, cõnexus ſtaminis ad ſubteg-
men, non modo corpora tegendo tueantur, ſed etiam ornatus adiiciant
honeſtatem. Cibi verò non habuiſſemus abundantiam, niſi iuga & aratra
bobus iumentisq́; omnibus eſſent inuenta. Sucularumq́; & prelorum, &
vectium, ſi non fuiſſet torcularis præparatio, neque olei nitorem, neque
vitium fructum habere potuiſſemus ad iucunditatem. Portationesq́; eo-
rum non eſſent, niſi plauſtrorum, aut ſarracorum per terram, nauicula-
rum per aquam, inuentæ eſſent machinationes. Trutinarum verò libra-
rumq́; ponderibus examinatio reperta, vindicat ab iniquitate iuſtis mo-
ribusvitam. Non minusq́; ſunt innumerabiles moderationes machina-
tionum, de quibus non neceſſe videtur diſputare, quoniam ſunt ad ma-
num quotidianæ, vt ſunt rotæ, folles fabrorum, rhedæ, ciſia, torni, cæteraq́;
quæ communes ad vſum confuetudinibus habent opportunitates. Itaque
incipiemus de his quæ raro veniunt ad manus, vt nota ſint, explicare.
Plexis colligationibus.
] Colligationes plex{as} dicit implicit{as}, &
con-
nex{as} funib{us} modò ſurſum, modò deorſum, modò in tranſuerſum traductis, varie
complexu.
nex{as} funib{us} modò ſurſum, modò deorſum, modò in tranſuerſum traductis, varie
complexu.
Et eriſmatum fulcturis.
] Eriſmatum fulctur{as} facilè intelliget, cui non
ſit incognitum ſcalarum gen{us} id quo nostri vtuntur legendis ab arbore fructi-
b{us}, putandis etiam iugatis & compluuiatis vitib{us}, quum non eſt, cui alteri{us} ge-
neris ſcalæ applicentur, hæreant́ue. De ijs mihi ſermo eſt, quæ huc atque illuc tranſ-
ferri poſſunt: gestatori{as}, ſi videtur, appellem{us}. Fit autem id ſcalarum gen{us} hoc
pacto. Tigilla, ſiue fustes arrectarij duo teretib{us} quot libet baculis traijciuntur,
quos fortaſſe nunc non inepte vocem{us} ſcandul{as}, quòd ipſis ab inferiorib{us} ad ſupe-
riora aſcendatur, Ciceroni enim grad{us} dicuntur. Terti{us} fustis, qui, quia fibula con-
iunct{us} eſt, liberam habet verſationem, vt explicari, cum libet, & complicari
ſit incognitum ſcalarum gen{us} id quo nostri vtuntur legendis ab arbore fructi-
b{us}, putandis etiam iugatis & compluuiatis vitib{us}, quum non eſt, cui alteri{us} ge-
neris ſcalæ applicentur, hæreant́ue. De ijs mihi ſermo eſt, quæ huc atque illuc tranſ-
ferri poſſunt: gestatori{as}, ſi videtur, appellem{us}. Fit autem id ſcalarum gen{us} hoc
pacto. Tigilla, ſiue fustes arrectarij duo teretib{us} quot libet baculis traijciuntur,
quos fortaſſe nunc non inepte vocem{us} ſcandul{as}, quòd ipſis ab inferiorib{us} ad ſupe-
riora aſcendatur, Ciceroni enim grad{us} dicuntur. Terti{us} fustis, qui, quia fibula con-
iunct{us} eſt, liberam habet verſationem, vt explicari, cum libet, & complicari