Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of figures

< >
[Figure 71]
[72] Metarum & obeliſci deformatio.
[Figure 73]
[74] Simarecta.
[75] Sima inuerſa.
[76] Stylobatæ reſilientis affiguratio.
[Figure 77]
[Figure 78]
[Figure 79]
[Figure 80]
[81] Lateranenſis & Mutinenſium marmorum ſormæ.
[Figure 82]
[83] Incumbæ forma.
[84] Perpendiculi figura.
[85] Spicatum opus.
[86] Teſtudo.
[87] Fornix.
[88] Hemiſphærium.
[89] Lunulata camera.
[90] Libra, ſiue libella.
[Figure 91]
[92] Scalæ cochlides.
[93] Scalæ rectæ itionis.
[94] Hemicylindri repræſentatio.Y B C H B K N M P A D C
[95] Meſolabii affiguratio.B D G C B F D H M G Q N T O F B M P
[96] Aſpectuum figura.A D aſpect{us} trigon{us}. A C aſpect{us} tetragon{us}. A B aſpect{us} hexagon{us}. A E aſpect{us} diametralis. C D B E A
[97] Cuneoli in formam lapidis coniecti cum anſa.
[98] Ergatæ.
[Figure 99]
[100] Sucula.
< >
page |< < (405) of 530 > >|
427405DE ARCHITEC. LIB. X.
IN CAPVT II. ANNOTAT.
Et à capite à fibula coniuncta. ] Posterior præpoſitio abundat, quocirca
tollenda.
Eſt autem fibula, quam Græci π{δρ}όν{ιω} vocant, veluti axicul{us}, ſiue ſub-
ſcudicula, aut clauicul{us}, quo traijciuntur tignorum capita, vt duci poßint, quò
imæ partes diuaricentur.
Fibula etiam in cingulis intelligitur, traiecta enim per
annulum pars fibula retinetur.
Dicitur & fibula vncinell{us}, quo fœminæ posterio-
rem vestem ſubnectunt.
Fibula item vſui fuit ad reprimendum coitum. Vnde ſcri-
bit Corneli{us} Celſ{us} lib.
VII. cap. XXV. aduleſcentulos infibulari ſolitos, interdum
vocis, interdum valetudinis cauſa.
Ei{us} banc fuiſſe rationem: Cutis, quæ ſuper glan-
dem eſt, extendebatur, notabatur\’ vtrinque laterib{us} atramento, deinde remitte-
batur.
Si glans à notis libera erat, qua notæ erant, cutis acu filum ducente tranſuer-
berabatur, ei{us}\’ fili capita inter ſe deligabantur, quotidie\’ id mouebatur, donec
circa foramina cicatriculæ fierent.
Hæ vbi confirmatæ erant, exempto filo, fibula
addebatur.
Eiuſmodi fibulæ mentio eſt apud Iuuenalem & Martialem non ſemel,
qui refibulare dixit, pro fibulam ſoluere, Epigrammaton lib.
IX.
Cui{us} refibulauit turgidum faber penem.
Tria tigna ad onerum magnitudinem. ] Ea machina hodie vtuntur
nautæ, capram vocantes.
Alligatur in ſummo trochlea, quam etiam nonnulli recha-
mum dicunt.
] Trochlea, ſiue trochalia, aut rechamum dic{as}, tractorij generis
eſt machina, cum æreo aut ligneo orbiculo, qui per axiculum verſatur, traiecto fune
ductario.
Vtimur etiam haurienda è puteis aqua, poliam vulgò vocantes. Quan-
quam &
ad hoc ipſum tollenonis vſ{us} eſt, alteram partem prægrauante pondere, vt
eſt apud Sextum Pompeium.
Fiunt verò trochleæ autore Iſidoro Etymolog. lib. XIX.
cap. II. ad ſimilitudinem Θ literæ Græcæ octauæ, dicuntur\’ à trochis, id eſt rotulis.
Figuntur chelonia. ] Chelonia ſunt veluti vmbilici, aut anſæ quæ appin-
guntur, id eſt affiguntur arrectarijs, in quib{us}, ceu in armillis, ſucularum cardines
verſantur, atque adeò ipſæ totæ.
Dicta Verò ſunt chelonia à ſimilitudine tegumenti
testudinis animalis, quæ χελώνη Græcè dicitur, vulgò tortua, &
ipſa testa χελώ-
νιομ.
Eſt autem ſucula tractoria machina, id eſt axis, duob{us} tignis incumbens, tra-
iect{us} vtrinque proximè cardines Vectib{us} vno, duob{us}, plurib{us}´ue (Aristoteles
mechanicon quæstione XIII.
Vocat κο{λλ}όπας) quib{us} dum circumagitur, vt ma-
nubrijs, ductar{us} ad eam religat{us} funis, per trochleæ, ſi adeſt (fit enim &
ſine
trochlea) orbiculum currens, obuoluitur, atque ita ſubleuantur, aut deprimuntur
onera.
Celonia autem, vt id quoque obiter addam, apud Aristotelem mechanicon
quæstione XXVIII.
ſunt machinæ iuxta puteos ad bauriendam facili{us} aquam,
alteram partem prægrauante pondere.
Tollenones, niſi fallor, vocauit Plini{us} lib.
XVIII. cap. II. & Sext{us} Pompei{us}.
Adrechamum autem imum ferrei forfices religantur. ] Ferreos
forpices legerim libenti{us}, quàm forfices, istis enim incidim{us} aut tondem{us}.
Cal-
purni{us} Aegloga v.
ne ſit acuta Forfice læſa cutis, illis verò ad focum vtimur, aut
calidum ferrum in fornacib{us} &
tenem{us} & verſam{us}, tenacul{as} à tenendo

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index