Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of figures

< >
[Figure 71]
[72] Metarum & obeliſci deformatio.
[Figure 73]
[74] Simarecta.
[75] Sima inuerſa.
[76] Stylobatæ reſilientis affiguratio.
[Figure 77]
[Figure 78]
[Figure 79]
[Figure 80]
[81] Lateranenſis & Mutinenſium marmorum ſormæ.
[Figure 82]
[83] Incumbæ forma.
[84] Perpendiculi figura.
[85] Spicatum opus.
[86] Teſtudo.
[87] Fornix.
[88] Hemiſphærium.
[89] Lunulata camera.
[90] Libra, ſiue libella.
[Figure 91]
[92] Scalæ cochlides.
[93] Scalæ rectæ itionis.
[94] Hemicylindri repræſentatio.Y B C H B K N M P A D C
[95] Meſolabii affiguratio.B D G C B F D H M G Q N T O F B M P
[96] Aſpectuum figura.A D aſpect{us} trigon{us}. A C aſpect{us} tetragon{us}. A B aſpect{us} hexagon{us}. A E aſpect{us} diametralis. C D B E A
[97] Cuneoli in formam lapidis coniecti cum anſa.
[98] Ergatæ.
[Figure 99]
[100] Sucula.
< >
page |< < (405) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div239" type="section" level="1" n="216">
          <pb o="405" file="427" n="427" rhead="DE ARCHITEC. LIB. X."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div240" type="section" level="1" n="217">
          <head xml:id="echoid-head267" xml:space="preserve">IN CAPVT II. ANNOTAT.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s22261" xml:space="preserve">Et à capite à fibula coniuncta.</s>
            <s xml:id="echoid-s22262" xml:space="preserve">] Posterior præpoſitio abundat, quocirca
              <lb/>
            tollenda. </s>
            <s xml:id="echoid-s22263" xml:space="preserve">Eſt autem fibula, quam Græci π{δρ}όν{ιω} vocant, veluti axicul{us}, ſiue ſub-
              <lb/>
            ſcudicula, aut clauicul{us}, quo traijciuntur tignorum capita, vt duci poßint, quò
              <lb/>
            imæ partes diuaricentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s22264" xml:space="preserve">Fibula etiam in cingulis intelligitur, traiecta enim per
              <lb/>
            annulum pars fibula retinetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s22265" xml:space="preserve">Dicitur & </s>
            <s xml:id="echoid-s22266" xml:space="preserve">fibula vncinell{us}, quo fœminæ posterio-
              <lb/>
            rem vestem ſubnectunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s22267" xml:space="preserve">Fibula item vſui fuit ad reprimendum coitum. </s>
            <s xml:id="echoid-s22268" xml:space="preserve">Vnde ſcri-
              <lb/>
            bit Corneli{us} Celſ{us} lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s22269" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s22270" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s22271" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XXV</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s22272" xml:space="preserve">aduleſcentulos infibulari ſolitos, interdum
              <lb/>
            vocis, interdum valetudinis cauſa. </s>
            <s xml:id="echoid-s22273" xml:space="preserve">Ei{us} banc fuiſſe rationem: </s>
            <s xml:id="echoid-s22274" xml:space="preserve">Cutis, quæ ſuper glan-
              <lb/>
            dem eſt, extendebatur, notabatur\’ vtrinque laterib{us} atramento, deinde remitte-
              <lb/>
            batur. </s>
            <s xml:id="echoid-s22275" xml:space="preserve">Si glans à notis libera erat, qua notæ erant, cutis acu filum ducente tranſuer-
              <lb/>
            berabatur, ei{us}\’ fili capita inter ſe deligabantur, quotidie\’ id mouebatur, donec
              <lb/>
            circa foramina cicatriculæ fierent. </s>
            <s xml:id="echoid-s22276" xml:space="preserve">Hæ vbi confirmatæ erant, exempto filo, fibula
              <lb/>
            addebatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s22277" xml:space="preserve">Eiuſmodi fibulæ mentio eſt apud Iuuenalem & </s>
            <s xml:id="echoid-s22278" xml:space="preserve">Martialem non ſemel,
              <lb/>
            qui refibulare dixit, pro fibulam ſoluere, Epigrammaton lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s22279" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">IX</emph>
            .</s>
            <s xml:id="echoid-s22280" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s22281" xml:space="preserve">Cui{us} refibulauit turgidum faber penem.</s>
            <s xml:id="echoid-s22282" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s22283" xml:space="preserve">Tria tigna ad onerum magnitudinem.</s>
            <s xml:id="echoid-s22284" xml:space="preserve">] Ea machina hodie vtuntur
              <lb/>
            nautæ, capram vocantes.</s>
            <s xml:id="echoid-s22285" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s22286" xml:space="preserve">Alligatur in ſummo trochlea, quam etiam nonnulli recha-
              <lb/>
            mum dicunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s22287" xml:space="preserve">] Trochlea, ſiue trochalia, aut rechamum dic{as}, tractorij generis
              <lb/>
            eſt machina, cum æreo aut ligneo orbiculo, qui per axiculum verſatur, traiecto fune
              <lb/>
            ductario. </s>
            <s xml:id="echoid-s22288" xml:space="preserve">Vtimur etiam haurienda è puteis aqua, poliam vulgò vocantes. </s>
            <s xml:id="echoid-s22289" xml:space="preserve">Quan-
              <lb/>
            quam & </s>
            <s xml:id="echoid-s22290" xml:space="preserve">ad hoc ipſum tollenonis vſ{us} eſt, alteram partem prægrauante pondere, vt
              <lb/>
            eſt apud Sextum Pompeium. </s>
            <s xml:id="echoid-s22291" xml:space="preserve">Fiunt verò trochleæ autore Iſidoro Etymolog. </s>
            <s xml:id="echoid-s22292" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s22293" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XIX</emph>
            .
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s22294" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s22295" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">II</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s22296" xml:space="preserve">ad ſimilitudinem Θ literæ Græcæ octauæ, dicuntur\’ à trochis, id eſt rotulis.</s>
            <s xml:id="echoid-s22297" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s22298" xml:space="preserve">Figuntur chelonia.</s>
            <s xml:id="echoid-s22299" xml:space="preserve">] Chelonia ſunt veluti vmbilici, aut anſæ quæ appin-
              <lb/>
            guntur, id eſt affiguntur arrectarijs, in quib{us}, ceu in armillis, ſucularum cardines
              <lb/>
            verſantur, atque adeò ipſæ totæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s22300" xml:space="preserve">Dicta Verò ſunt chelonia à ſimilitudine tegumenti
              <lb/>
            testudinis animalis, quæ χελώνη Græcè dicitur, vulgò tortua, & </s>
            <s xml:id="echoid-s22301" xml:space="preserve">ipſa testa χελώ-
              <lb/>
            νιομ. </s>
            <s xml:id="echoid-s22302" xml:space="preserve">Eſt autem ſucula tractoria machina, id eſt axis, duob{us} tignis incumbens, tra-
              <lb/>
            iect{us} vtrinque proximè cardines Vectib{us} vno, duob{us}, plurib{us}´ue (Aristoteles
              <lb/>
            mechanicon quæstione
              <emph style="sc">XIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s22303" xml:space="preserve">Vocat κο{λλ}όπας) quib{us} dum circumagitur, vt ma-
              <lb/>
            nubrijs, ductar{us} ad eam religat{us} funis, per trochleæ, ſi adeſt (fit enim & </s>
            <s xml:id="echoid-s22304" xml:space="preserve">ſine
              <lb/>
            trochlea) orbiculum currens, obuoluitur, atque ita ſubleuantur, aut deprimuntur
              <lb/>
            onera. </s>
            <s xml:id="echoid-s22305" xml:space="preserve">Celonia autem, vt id quoque obiter addam, apud Aristotelem mechanicon
              <lb/>
            quæstione
              <emph style="sc">XXVIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s22306" xml:space="preserve">ſunt machinæ iuxta puteos ad bauriendam facili{us} aquam,
              <lb/>
            alteram partem prægrauante pondere. </s>
            <s xml:id="echoid-s22307" xml:space="preserve">Tollenones, niſi fallor, vocauit Plini{us} lib.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s22308" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XVIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s22309" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s22310" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">II</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s22311" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s22312" xml:space="preserve">Sext{us} Pompei{us}.</s>
            <s xml:id="echoid-s22313" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s22314" xml:space="preserve">Adrechamum autem imum ferrei forfices religantur.</s>
            <s xml:id="echoid-s22315" xml:space="preserve">] Ferreos
              <lb/>
            forpices legerim libenti{us}, quàm forfices, istis enim incidim{us} aut tondem{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s22316" xml:space="preserve">Cal-
              <lb/>
            purni{us} Aegloga v. </s>
            <s xml:id="echoid-s22317" xml:space="preserve">ne ſit acuta Forfice læſa cutis, illis verò ad focum vtimur, aut
              <lb/>
            calidum ferrum in fornacib{us} & </s>
            <s xml:id="echoid-s22318" xml:space="preserve">tenem{us} & </s>
            <s xml:id="echoid-s22319" xml:space="preserve">verſam{us}, tenacul{as} à tenendo </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>