Apian, Petrus, Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < of 97 > >|
43TABVLARVM SINVVM. arcus eſt ipſe arcus horizontis inter punctũ Solis aſcendentis & ortum æ quinoctialem.
? ? Exemplum ſit hoc tibi, in die intronizationis eſto, ut obſeruarit quis altitudinem So-
11EXEM-
PLVM

E
piſoopi.
lis in circulo uerticali, ea fuit 28.
gra. 24. mi. ſinum illius 47564. duxerit in ſinum totum,
productum
diuiſerit in ſinum complementi altitudinis poli 66913.
in quotiente proue-
nerũt
71083.
ex eo quadrato, hoc eſt in ſe ducto, ꝓdijt numer9 ille q̃dratus 5052792889
deinde
ſimili modo quadrato etiam ſinum altitudinis uerticalis, prouenit 2262334096.
eo ſubtracto à ſuperiori, remanſit 2790458793. radix illius numeri quadrata eſt 52825.
arcus
eius 31.
gra. 53. mi. amplitudo illa Solis ad diem intronizationis, quam pronuncia-
to
12.
diuerſo modo docuimus inuenire.
PRONVNCIATVM XXIIII.
Per hoc q̊d iam docebimus. poteſt ꝗs quotidie tota æſtate mane altitudinem poli ob-
ſeruare
, cognito gradu &
declinatione Solis, ſi modo inſtrumentũ aliq̊d amplitudi
nem
Solis ortiuã &
occiduã obſeruarit (quicꝗd em̃ hic de amplitudine ortiua dicimus ſi-
mul
&
de altitudine uerticali, idẽ etiã de amplitudine occidua & altitudine Solis in circu
lo
uerticali occiduo intelligi debet) parit’ &
altitudinẽ Solis in circulo uerticali exiſten-
tis
, ſtatim duc ſinũ amplitudinis in ſe ꝗ̃drate, deinde etiã ſinũ altitudinis uerticalis, utrũ
hũc
nume℞ quadratũ in unã ſummã cõponito, ex ea rurſus quære radicem quadratã, &
il
22Lateraliter
idem inue-
nies.
lam propone in regulã philoſopho℞ primo loco, ſecũdo ſinũ altitudinis Solis in circulo
uerticali
, tertio ſinũ totũ.
Et iuxta regulã numerũ ultimũ duc in mediũ, ꝓductũ in primũ
diuide
, &
arcus q̊tientis ex quadra circuli ſubtractus, oſtendet tibi altitudinem poli quæ-
33EXEM-
PLVM

E
piſoopi.
ſitam.
? ?Sed obſcurius paulò hoc tibiuidetur, en exemplo ſit dilucidius. Altitudo So
lis
in circulo uerticali in die intronizationis fuit 28.
gra. 24. mi. ſinus eius 47564. amplitu
do
q̊ ortiua in ſtrumentũ inuenta eſt 31.
gra. 53. mi. ſinus ipſius 52825. quadratũ illi-
us
2790458793.
quadratũ aũt ſinus altitudinis 2262334096. utrun quadratũ hoc con
iunctũ
in una ſumma, facit 5052792889.
radix eius quadrata eſt 71083. Si ergo in regu-
lam
proportionũ cõpoſuero hoc modo 71083.
dant mihi 47564. Quid ita ex toto pro
ueniet
ſinu@ Inueniam uti ex operatione regulæ huius 66913.
Arcus eius 42. ex circuli
quadra
ſubtra ctus, reliquã faciet altitudinem poli 48.
gra. quæſitã ad locũ obſeruationis.
Quocun tempore, ſiue qualibet hora, gradum eclypticæ, quimeridia,
num
tangit, ex ſphærica ſupputatione colligere.
Si quando mediũ cœli in eclyptica noſſe cupis, uel ante uel poſt meridiem: ꝓpone tibi
diſtantiã
Solis à meridie, &
reſolue in gradus, deinde adſume etiã aſcenſionem rectam
gradus
Solis pronunciatũ 7.
Quòd ſi tempus operationis huius fuerit antemeridianũ,
tũc
ſubtrahe gradus diſtãtiæ à meridiano:
ſin aũt pomeridianũ fuerit, addenda tibi erit di
ſtantia
horaria in gradus cõuerſa ad aſcenſionem rectã gradus Solis.
Ex additiõe uel ſub
tractione
huiuſmodi quicquid prouenerituel reliquũ manſerit, aſcenſio recta dicet̃ me-
dij
cœli.
Hinc ſi adhuc ſcire deſideras gradũ eclypticæ eo ipſo momento tangentem me-
ridianũ
, is ſanè eſt, qui cum eo in ſphæra recta aſcendit, quære ex pronunciato 8.
& habebis punctum eclypticæ, qui mediat cœlum tempore propoſito. ? ?Et ſit eius rei
44EXEM-
PLVM

E
piſoopi.
exemplum tale.
Scire for ſitan cupio ad ipſam horã intronizationis, quid tunc mediũ
li
habuerit, quando intronizatio facta eſt hora 9.
ante meridiem: diſtantia uti horaria
eſt
3.
graduũ, quoniã à 9. uſad 12. horæ tres ſunt: in reſolutione ergo ſemper 15. gradus
pro
hora cõnumerando, faciũt horæ tres gradus 45.
eos ſubtraho ab aſcenſione gradus
Solis
, quem ſupra in pronũciato 7.
inueni: ſiquidem tũc Sol ſuit in 2. gra. 26. mi. II. aſcen
ſio
eius eſt 60.
gra. 21. mi. unde ſubtraho 45. gra. & remanent 6. gra. 21. mi. æquatoris,
quæ
tangunt medium cœli ipſa hora intronizationis.
Si igitur iuxta pronuhciatum 8.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index