Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of figures

< >
[Figure 271]
[Figure 272]
[Figure 273]
[Figure 274]
[Figure 275]
[Figure 276]
[Figure 277]
[Figure 278]
[Figure 279]
[Figure 280]
[Figure 281]
[Figure 282]
[Figure 283]
[Figure 284]
[Figure 285]
[Figure 286]
[Figure 287]
[Figure 288]
[Figure 289]
[Figure 290]
[Figure 291]
[Figure 292]
[Figure 293]
[Figure 294]
[Figure 295]
[Figure 296]
[Figure 297]
[Figure 298]
[Figure 299]
[Figure 300]
< >
page |< < (414) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1378" type="section" level="1" n="334">
          <pb o="414" file="0430" n="430"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1379" type="section" level="1" n="335">
          <head xml:id="echoid-head346" xml:space="preserve">GNOMONICES</head>
          <head xml:id="echoid-head347" xml:space="preserve">LIBER QVARTVS.</head>
          <figure number="284">
            <image file="0430-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0430-01"/>
          </figure>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1380" type="section" level="1" n="336">
          <head xml:id="echoid-head348" style="it" xml:space="preserve">AVCTORE</head>
          <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1381" type="section" level="1" n="337">
          <head xml:id="echoid-head349" xml:space="preserve">CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBER GENSI</head>
          <head xml:id="echoid-head350" xml:space="preserve">SOCIETATIS IESV.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s27272" xml:space="preserve">SVPERIORIBVS proximis duobus libris præcepta tradi-
              <lb/>
            dimus, quibus deſcriptio horarum omnis generis, aliarumq
              <unsure/>
            ;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s27273" xml:space="preserve">rerum, quæ ex vmbra Gnomonis cognoſci poſſunt, abſoluatur
              <lb/>
            ad datam quamcũque latitudinem loci inter Æquatorem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s27274" xml:space="preserve">
              <lb/>
            polum arcticum conſtituti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s27275" xml:space="preserve">in omnibus planis, quæ poſſunt
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0430-02" xlink:href="note-0430-02a" xml:space="preserve">20</note>
            excogitari. </s>
            <s xml:id="echoid-s27276" xml:space="preserve">Reſtat vt doceamus, quo pacto earundem rerum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0430-03" xlink:href="note-0430-03a" xml:space="preserve">Argumentu@
                <lb/>
              quarti libri.</note>
            deſcriptio inſtituenda ſit in eiſdem planis in ſphæra recta exi-
              <lb/>
            ſtentibus, vbi nulla eſt altitudo poli ſupra Horizontem, nec
              <lb/>
            non in ſphæra obliquiſſima, vbi polus arcticus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s27277" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s27278" xml:space="preserve">ſupra
              <lb/>
            Horizontem attollitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s27279" xml:space="preserve">Deinde quomodo apud antipodas quibus polus antarcti-
              <lb/>
            cus huic noſtro oppoſitus ſupra Horizontem eleuatur, eadem horologia deſcripta
              <lb/>
            ſe habeant, quo ad numerum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s27280" xml:space="preserve">ordinem horarum: </s>
            <s xml:id="echoid-s27281" xml:space="preserve">qui omnino apud antipodas
              <lb/>
            mutari debet, vt infra exponemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s27282" xml:space="preserve">Quamuis enim omnia hæc ex ſuperioribus præ-
              <lb/>
            ceptis poſſint facile colligi, tamen quia nonnulla breuius hic deſcribuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s27283" xml:space="preserve">quę-
              <lb/>
            dam alia diuerſas regulas poſtulant, viſum eſt ea hoc libro ſeorſum explicare. </s>
            <s xml:id="echoid-s27284" xml:space="preserve">Po-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0430-04" xlink:href="note-0430-04a" xml:space="preserve">30</note>
            ſtremo vno aut altero exemplo docebimus, quæ diuerſitates conſequantur in ho-
              <lb/>
            rologiorum lineamentis diuerſam poli eleuationẽ tum apud nos, tum apud antipo
              <lb/>
            das. </s>
            <s xml:id="echoid-s27285" xml:space="preserve">Hac enim re ignorata, facile cõtingeret cuipiam in deſcribendis varijs horolo-
              <lb/>
            gijs interdum hærere, præſertim in horis ab or. </s>
            <s xml:id="echoid-s27286" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s27287" xml:space="preserve">occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s27288" xml:space="preserve">quæ aliquando, etiam ſi in in-
              <lb/>
            finitũ producantur, duos tropicos non ſecãt, ſed alios duos parallelos intra tropicos
              <lb/>
            contingunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s27289" xml:space="preserve">His omnibus tria adijciemus problemata, quibus demonſtrabimus,
              <lb/>
            qua ratione ſtylus, ſiue gnomon cuiuſque horologij proprio in loco collocari de-
              <lb/>
            beat, vt ad planum horologii rectus ſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s27290" xml:space="preserve">quo item modo eius vertex, ſi quando à pro-
              <lb/>
            pria ſede deflexerit, in eandem poſſit reſtitui. </s>
            <s xml:id="echoid-s27291" xml:space="preserve">Inſuper, qua via inueſtigandum ſit, ad
              <lb/>
            quam altitudinem poli datum horologiũ ſit fabricatum, cuius ſtylus, eiuſque locus
              <lb/>
            datus ſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s27292" xml:space="preserve">Item quam declinationem habeat à Verticali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s27293" xml:space="preserve">inclinationem ad Hori-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0430-05" xlink:href="note-0430-05a" xml:space="preserve">40</note>
            zontem, ſi declinans eſt, aut inclinatũ, nec non quanta ſit altitudo poli ſupra ipſum
              <lb/>
            planum declinans, aut inclinatum: </s>
            <s xml:id="echoid-s27294" xml:space="preserve">Et contra, quo pacto, dato horologio, vna cum
              <lb/>
            altitudine poli, ad quam conſtructum eſt, nec non inclinatione eius ad Horizontẽ,
              <lb/>
            ſi inclinatum eſt, inquirenda ſit longitudo ſtyli eiuſque locus, vna cum declinatio-
              <lb/>
            ne à Verticali, ſi horologium declinans eſt, nec non altitudine poli ſupra ipſum
              <lb/>
            planum declinans, inclinatumve. </s>
            <s xml:id="echoid-s27295" xml:space="preserve">Tandem qua arte horologium quodcumque in
              <lb/>
            maiorem, minoremve formam redigendum ſit, oſtendemus, manente eadem ſem-
              <lb/>
            per proportione lineamentorum & </s>
            <s xml:id="echoid-s27296" xml:space="preserve">vmbrarum; </s>
            <s xml:id="echoid-s27297" xml:space="preserve">quod nõ raro vſu venire ſolet, præ-
              <lb/>
            ſertim quando horologium quodpiam in charta deſcriptum, aut in quauis alia
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0430-06" xlink:href="note-0430-06a" xml:space="preserve">50</note>
            materia, in murum, pro quo delineatum eſt, transferendum ſit.</s>
            <s xml:id="echoid-s27298" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1383" type="section" level="1" n="338">
          <head xml:id="echoid-head351" xml:space="preserve">PROBLEMA 1. PROPOSITIO 1.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s27299" xml:space="preserve">HOROLOGIA horizontalia in ſphęra recta deſcribere.</s>
            <s xml:id="echoid-s27300" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s27301" xml:space="preserve">HORÆ à meridie, & </s>
            <s xml:id="echoid-s27302" xml:space="preserve">media nocte in horologio horizontali ſphæ ę rectę, & </s>
            <s xml:id="echoid-s27303" xml:space="preserve">paral-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0430-07" xlink:href="note-0430-07a" xml:space="preserve">Horologiũ ho-
                <lb/>
              tizontale cum
                <lb/>
              parallelis ſigno
                <lb/>
              rum, & latitu-
                <lb/>
              dinum ciuita-
                <lb/>
              tum, quomodo
                <lb/>
              in ſphęra recta
                <lb/>
              deſcribatur.</note>
            leli ſiguorum Zodiaci, nec non paralleli ciuitatum, ſiue circuli latitudinum de-
              <lb/>
            ſcribentur, vt in horologio polari, de quo in lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s27304" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s27305" xml:space="preserve">egimus: </s>
            <s xml:id="echoid-s27306" xml:space="preserve">propterea quòd Ho-
              <lb/>
            rizon ſphæræ rectæ per polos mundi ducitur, non ſecus, atque circulus horæ 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s27307" xml:space="preserve">@
              <lb/>
            mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s27308" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s27309" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s27310" xml:space="preserve">cui horologium polareæquidiſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s27311" xml:space="preserve">Immo circulus horæ 6.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s27312" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s27313" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s27314" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s27315" xml:space="preserve">ab Horizonte ſphæræ rectæ non differt. </s>
            <s xml:id="echoid-s27316" xml:space="preserve">Sed horizontalis linea in </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>