Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of figures

< >
[Figure 431]
[Figure 432]
< >
page |< < (415) of 677 > >|
431415LIBER QVARTVS. tali horologio ſphæræ rectæ ducenda non eſt, ſient nec in horizontali horologio ſphæræ obli-
quæ ducitur, cum Horizon illam ltneam faciens planum horologii horizontalis ſiue in ſphæra
recta, ſiue in obli
285[Figure 285] qua, nõ ſecet.
Ita-
que ſi polare ho
rologium lib.
2.
deſcriptũ in ſphę
ra recta ſtatuatur
Horizonti æqui-
diſtãs, ita vt linea
1110 meridiana pro-
prium ſitum ha-
beat, punctumq́;
D, ad borealem
polum, &
E, ad
auſtralem vergat,
habebunt nume
ri horarum, &
ſi-
gna Zodiaci eun
dem ordinẽ, quẽ
2220 in polari horologio, hoc eſt, horæ à media nocte ſitæ erunt nobis ad polum antarcticum conuer
ſis ad dexteram, ſiue ad occaſum;
horę verò à meridie ad ſiniſtram ſiue ad ortum. Signa item be-
realia ad auſtrum, &
auſtralia ad boream erunt poſita, vt appoſita figura demonſtrat, in qua ex om
nibus parallelis ſolos duos tropicos deſcripſimus.
PARALLELI arcuum diurnorum in ſphæra recta nulli ſunt, quia ibi nulla eſt dierum in
33Arcus diurai
in ſphæra recta
nulii ſunt, quia
omnes comple
ctuntur horas
12.
æqualitas, ſed quilibet dies artiſicialis comprehendit horas 12.
toridemq́ue nox artificialis, per-
petuumq́ue efficitur æquinoctium, vt in ſphæra explicauimus, adeo vt quiuis parallelus, ſeu arcus
ſigni, dici poſſit arcus diurnus horarum 12.
LINEÆ horarũ abortu, & occaſu à lineis horarum à meridie, & media nocte non differũt,
44Horologium
Italicum, ac Ba
bylo@icum in
ſphæra recta ſo
lo numero ho-
ratum diftert
ab Aſtronomi-
co.
ſolum numeri horarum mutãdi ſunt.
Quoniam enim perpetuo in ſphęra recta Sol oritur hora 6.
5530 à media nocte, & 24 ab ortu, & 12. ab occaſu, dabit hora 7. à media nocte horam 1. ab ortu &
1.
ab occaſu; & hora 8. à media nocte horam 2. ab ortu, & 14. ab occaſu, & c. vt in ſigura ap-
poſita apparet, in qua numeri ad lineam æquinoctialem poſiti pertinẽt ad horas aſtronomicas, ſi-
ue à meridie, &
media nocte, numeri verò ad tropicum ♑, indicant horas ab ortn Solis, & reli-
qui iuxta tropicum ♋, horas ab occaſu Solis demonſtrant.
66Horologium
Antiquum in
phæra recta @
Pabylonico no
diftert.
HORÆ autem inæquales locum non habent in ſphæra recta, cum ſemper dies, & noctes æ-
quales ſint, comprehendantq́ue horas 12.
æquales inter ſe. Vnde horæ ab ortu indicant duodeci-
mas partes diei tranſactas, quemadmodum horæ inæquales in ſphæra obliqua.
VERTICALES quoque circuli, & paralleli Horizontis eadem ratione hic, qua in horo-
77Verticaliũ cir-
culorũ, & pa ral
lelorum Hori-
zontis in horo
logio horizon-
tali ſphætæ re-
ctæ deſcriptio.
logio horizontali deſcribentur.
Nam lineæ Verticales tranſeunt per locum ſtyli, hoc eſt, per pũ-
ctum, vbi linea meridiana, &
æquinoctialis ſe mutuo ſecant, & linea æquinoctialis dabit Verti-
8840 calem proprie dictum, à quo reliqui Verticales numerantur;
quia Verticalis, & Æquator in ſphę-
ra recta unum eundemq́ue circulum conſtituunt.
Paralleli autem Horizontis ex eo dem loco ſtyli,
vt centro deſcribuntur, &
c.
99Meridiani cir-
culi in horolo-
gio horizontali
ſphæ@ę rectæ
quo pacto de-
ſcr@bantur.
MERIDIANI porro circuli, ſiue circuli longitudinum ciuitatum deſcribentur hic, vt
in horologio polari, ſi in circulo, beneficio cuius horæ aſtronomicæ ſunt delineatæ, numeretur
longitudo loci à meridiana linea D E, uerſus occaſum, uſque ad Meridianum Inſularum Fortu-
natarum, &
c.
1010Domorum cœ
leſtium deſcri-
p@o in horizon
tali horolog@o
@phæræ rectæ.
RVRSVS domus cœleſtes depingentur in Horizonte recto, vt in obliquo. Sunt namque &
hic inter ſe parallelæ lineæ domorum cœleſtium, &
ſingula ſpatia inter binas lineas unam domũ
111150 intercipientes poſita complectuntur binas horas.
Vnde linea horæ 8. à media nocte dabit initiũ
domus duodecimæ &
linea horæ 10 à media nocte principium domus vndecimæ; linea uerò me-
ridiana initium decimæ domus, &
linea horæ 2. à meridie initium domus nonæ; linea denique
horæ 4.
à meridie initium domus octauæ. Vno autem modo hic deſcribuntur domus cœleſtes,
quia Æquator, &
Verticalis circulus in ſphæra recta non differunt. Vnde eædem domus ſunt
ſecundum Ioan.
Regiom. & Campanum.
1212Signa aſcendẽ-
tia qua uia in
horologio hoti
zontali ſphæræ
rectæ depingan
tur.
ASCENDENTIA denique ſigna hic etiã deſcribentur, vt in ſuperioribus horologijs, ſi
prius cõponantut tabulæ continentes horas, quibus principia ſignorum ſupra Horizontem aſcẽ-
dunt in ſphæra recta.
Hæ autem componentur, vt docuimus lib. 2. propoſ. 9. ſi loco aſcenſionũ
obliquarum aſſumantur aſcenſiones rectæ.
Ita compoſitæ ſunt ſequentes quatuor tabellę.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index