Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
>
[Figure 431]
Page: 670
[Figure 432]
Page: 671
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
>
page
|<
<
(419)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1405
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
347
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27524
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
419
"
file
="
0435
"
n
="
435
"
rhead
="
LIBER QVARTVS.
"/>
rectam C H, in H, angulus declinationis CHD, verſus quidem punctum B, ſi planum à meri-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0435-01
"
xlink:href
="
note-0435-01a
"
xml:space
="
preserve
">Horologiũ A-
<
lb
/>
ſtronomicum
<
lb
/>
declinãs à Ver
<
lb
/>
ticali in ſphæra
<
lb
/>
recta, quo pacto
<
lb
/>
deſcribatur.</
note
>
die in occaſum, vel à ſeptentrione in ortum declinet; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27525
"
xml:space
="
preserve
">verſus autem punctum A, ſi à meridie in
<
lb
/>
ortum, vel à borea in occaſum deflectat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27526
"
xml:space
="
preserve
">In noſtro exemplo ponimus planum declinare grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27527
"
xml:space
="
preserve
">60.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27528
"
xml:space
="
preserve
">
<
figure
xlink:label
="
fig-0435-01
"
xlink:href
="
fig-0435-01a
"
number
="
288
">
<
image
file
="
0435-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0435-01
"/>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0435-02
"
xlink:href
="
note-0435-02a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0435-03
"
xlink:href
="
note-0435-03a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0435-04
"
xlink:href
="
note-0435-04a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
à meridie in occaſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27529
"
xml:space
="
preserve
">Sumpto autem puncto D, vt libet, in recta H D, ducaur ad H D, perpen-
<
lb
/>
dicularis D I, ſecans A B, in I, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27530
"
xml:space
="
preserve
">per I, ducatur ad A B, perpendicularis I F. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27531
"
xml:space
="
preserve
">Deinde abſciſſa recta
<
lb
/>
I E, ipſi D I, æquali, deſcribantur ex E, circulus vt libet, quo diuiſo in 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27532
"
xml:space
="
preserve
">partes æquales, initio
<
lb
/>
facto à recta A B, emittantur ex E, per diuiſionum puncta rectæ occultæ ſecantes rectam I F, in
<
lb
/>
punctis, per quæ ſi ex H, rectæ educantur, habebuntur lineę horariæ, quarum ordo hic eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27533
"
xml:space
="
preserve
">Re-
<
lb
/>
cta C H, dat horam 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27534
"
xml:space
="
preserve
">ſeu lineam meridianam, quæ verò ei ſunt ad ſiniſtram, indicant horas à
<
lb
/>
media nocte in horologijs à meridie declinantibus, quæ verò ad dextram ſunt collocatæ, ad ho-
<
lb
/>
ras à meridie pertinent. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27535
"
xml:space
="
preserve
">Contrarium intelligatur in horologijs, quæ à ſeptentrione deflectunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27536
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27537
"
xml:space
="
preserve
">DEMONSTRATIO huius deſcriptionis perfacilis eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27538
"
xml:space
="
preserve
">Si enim (poſito horologio in
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0435-06
"
xlink:href
="
note-0435-06a
"
xml:space
="
preserve
">Demonſtratio
<
lb
/>
an@ecedẽtis de-
<
lb
/>
ſcriptionis.</
note
>
proprio ſitu, vt recta A B, Horizonti ęquidiſtet, ſitq̀ue communis ſectio plani horologii, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27539
"
xml:space
="
preserve
">Ho-
<
lb
/>
rizontis, ſiue circuli horæ 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27540
"
xml:space
="
preserve
">à meridie, vel media nocte) intelligatur triangulum H D I, moueri
<
lb
/>
circa rectam H I, donec ad planum horologij rectum ſit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27541
"
xml:space
="
preserve
">cum Horizonte coniungatur, ſeu
<
lb
/>
circulo horæ ſextæ a meridie, vel media nocte, cum C H D, ſit angulus declinationis à Ver-
<
lb
/>
ticali, erit D H I, angulus declinationis à Meridiano circulo, ac proinde H D, communis erit
<
lb
/>
ſectio Meridiani, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27542
"
xml:space
="
preserve
">Horizontis, hoc eſt, axis mundi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27543
"
xml:space
="
preserve
">Quare D I, ad axem perpendicularis
<
lb
/>
communis ſectio erit Æquatoris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27544
"
xml:space
="
preserve
">eiuſdem Horizontis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27545
"
xml:space
="
preserve
">ac propterea cum Meridianus pla-
<
lb
/>
no horologii occurrat in H, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27546
"
xml:space
="
preserve
">Æquator in I, ducenda erit linea meridiana per H, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27547
"
xml:space
="
preserve
">æquino-
<
lb
/>
ctialis per I. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27548
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam verò tam planum borologii, quàm Meridiani ad Horizontem eſt re-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0435-07
"
xlink:href
="
note-0435-07a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
ctum, erit eorum communis ſectio ad eundem recta, ac proinde per defin. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27549
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27550
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27551
"
xml:space
="
preserve
">11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27552
"
xml:space
="
preserve
">Eucl.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27553
"
xml:space
="
preserve
">
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0435-08
"
xlink:href
="
note-0435-08a
"
xml:space
="
preserve
">19. vndec.</
note
>
ad rectam A B, in Horizonte exiſtentem perpendicularis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27554
"
xml:space
="
preserve
">Quamobrem C H, ad A B, per-
<
lb
/>
pendicularis communis erit ſectio Meridiani, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27555
"
xml:space
="
preserve
">plani horologii. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27556
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratione oſtende-
<
lb
/>
mus I F, eſſe communem ſectionem Æquatoris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27557
"
xml:space
="
preserve
">plani horologii; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27558
"
xml:space
="
preserve
">propterea quòd etiam tam
<
lb
/>
planum horologii, quàm Æquatoris rectum eſt ad Horizontem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27559
"
xml:space
="
preserve
">Exiſtente autem triangulo eo-
<
lb
/>
dem H D I, ad planũ horologii recto, ſi circulus ex E, deſcriptus moueri concipiatur circa æqui-
<
lb
/>
noctialem lineam I F, donec eius centrum E, cum D, centro mundi coniungatur, propter æqua-
<
lb
/>
litatem rectarum I D, I E, atque adeo in plano Æquatoris per rectas I D, I F, ducto exiſtat, oſten-
<
lb
/>
demus, vt in horologio horizontali propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27560
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27561
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27562
"
xml:space
="
preserve
">2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27563
"
xml:space
="
preserve
">recte eſſe deſcriptas horas à meridie, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27564
"
xml:space
="
preserve
">me-
<
lb
/>
dia nocte. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27565
"
xml:space
="
preserve
">Eſt enim Horizon rectus, ſeu circulus horæ 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27566
"
xml:space
="
preserve
">à meridie, vel media nocte, veluti Me-
<
lb
/>
ridianus reſpectu plani horologii declinantis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27567
"
xml:space
="
preserve
">ipſe Meridianus inſtar circuli horæ 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27568
"
xml:space
="
preserve
">à </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>