Vitruvius
,
De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(416)
of 530
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div252
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
229
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s22699
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
416
"
file
="
438
"
n
="
438
"
rhead
="
M. VITRVVII POLL.
"/>
vnde {ὑπ}ομόχλιον, quod vecti ſubijcitur, Vitruui{us} preßionem appellat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22700
"
xml:space
="
preserve
">Illi{us} au-
<
lb
/>
tem lingua oneri ſubdita, ſiue rostro (vnde roſtratum vectem Plini{us} intelligit lib.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22701
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">XVIII</
emph
>
. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22702
"
xml:space
="
preserve
">cap. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22703
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">XVIII</
emph
>
.) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22704
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22705
"
xml:space
="
preserve
">ſuppoſito hypomochlio, preſſo capite non paruam adferri
<
lb
/>
extollendo oneri facultatem ſenties. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22706
"
xml:space
="
preserve
">Aristoteles mechanicon quæſtione tertia hoc
<
lb
/>
probat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22707
"
xml:space
="
preserve
">Ex quo libro videtur Vitruui{us}, quæ hoc capite ſcribuntur, hauſiſſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22708
"
xml:space
="
preserve
">Perpe-
<
lb
/>
tuis ille quatuor vocabulis in demonſtratione vtitur, vectis, hypomochlij, ponderis,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22709
"
xml:space
="
preserve
">motoris: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22710
"
xml:space
="
preserve
">ſemel autem ſtatuit tanto facili{us} & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22711
"
xml:space
="
preserve
">pl{us} ponderis motorem mouere,
<
lb
/>
quanto ab hypomochlio distabit magis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22712
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s22713
"
xml:space
="
preserve
">Id autem ex trutinis, quæ ſtateræ dicumtur licet conſiderare.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22714
"
xml:space
="
preserve
">]
<
lb
/>
De hac re vide quæſtionẽ
<
emph
style
="
sc
">XX</
emph
>
. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22715
"
xml:space
="
preserve
">mechanicon Aristotelis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22716
"
xml:space
="
preserve
">Trutinarum autem duo ſunt
<
lb
/>
genera. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22717
"
xml:space
="
preserve
">Vnum quod ſcapo ſiue iugo, quod librile appellari docet Pompei{us}, in medio
<
lb
/>
lingulato, ea lingua, Græcè κάνων, Latinè examen dicitur, appenſis in ipſis capitib{us}
<
lb
/>
lancib{us}, aut quæ earum vice ſint, in anſa verſatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22718
"
xml:space
="
preserve
">Phocylides in ammonitorio poë-
<
lb
/>
mate ςαθμὸν, Aristoteles ζυγὸν, Latini libram appellant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22719
"
xml:space
="
preserve
">Examen cum ſummo me-
<
lb
/>
dio anſæ puncto reſpondet, nec in hanc, aut illam partem inclinatur, fit æquilibrium,
<
lb
/>
ſiue æquamentum dic{as} cum Sexto Pompeio. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22720
"
xml:space
="
preserve
">Id gen{us} bilances vocant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22721
"
xml:space
="
preserve
">Alterum ge-
<
lb
/>
n{us} eſt dimidia quaſi libra, id eſt Ἠμιζύγιον, vni{us} ſcilicet lancis aut vnci pro lance.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22722
"
xml:space
="
preserve
">Aristoreles in mechanicis φάλαγΓα vocat, Vitruui{us} ſtateram, quod vocabulum Ro-
<
lb
/>
mani retinuerunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22723
"
xml:space
="
preserve
">Vulg{us} nostrum, at Hiſpani romanam appellant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22724
"
xml:space
="
preserve
">Proximè caput
<
lb
/>
ſcapi, vnde lanx dependet, aut vnc{us}, anſa eſt cum examine: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22725
"
xml:space
="
preserve
">quod ſcapi ſupereſt, pun-
<
lb
/>
ctis, aut lineis, ſiue denticulis eſt distinctum (Aristoteles appellat στι}αρτία) ſingu-
<
lb
/>
lis certi ponderis indicib{us} cum per ſcapum vagans æquipondium illis inſederit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22726
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Porrò autem quanto
<
lb
/>
longi{us} ab æquilibrato
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-438-01
"
xlink:href
="
fig-438-01a
"
number
="
101
">
<
caption
xml:id
="
echoid-caption70
"
xml:space
="
preserve
">Libra.</
caption
>
</
figure
>
examine receſſerit, tan
<
lb
/>
to maioris vim ponde-
<
lb
/>
ris nanciſcitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22727
"
xml:space
="
preserve
">Ap-
<
lb
/>
pendiculum autem,
<
lb
/>
quod per ſcapum va-
<
lb
/>
gatur, Vitruui{us} no-
<
lb
/>
minat æquipondium,
<
lb
/>
Aristoteles in mecha-
<
lb
/>
nicis σφαίρωμα. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22728
"
xml:space
="
preserve
">Scap{us}
<
lb
/>
fit vectis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22729
"
xml:space
="
preserve
">puncta in
<
lb
/>
ſcapo eſſe pro hypomo-
<
lb
/>
chlio ſunt qui inter-
<
lb
/>
pretantur, nos verò
<
lb
/>
axiculum, quo in an-
<
lb
/>
ſa verſatur ſcap{us}, in-
<
lb
/>
telligim{us}: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22730
"
xml:space
="
preserve
">pond{us} eſt
<
lb
/>
quod in lance imponi-
<
lb
/>
tur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22731
"
xml:space
="
preserve
">æquipondium ve-
<
lb
/>
rò vicem mouentis ob-
<
lb
/>
tinet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22732
"
xml:space
="
preserve
">Figur{as} adieci.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22733
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>