Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
>
[Figure 431]
Page: 670
[Figure 432]
Page: 671
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
>
page
|<
<
(422)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1415
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
348
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27668
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
422
"
file
="
0438
"
n
="
438
"
rhead
="
GNOMONICES
"/>
communisq́ue ſectio ſit Horizontis, atque plani horologii. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27669
"
xml:space
="
preserve
">Et quoniam tam planum horologii@
<
lb
/>
quàm planum Horizontis, per propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27670
"
xml:space
="
preserve
">15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27671
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27672
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27673
"
xml:space
="
preserve
">Theod. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27674
"
xml:space
="
preserve
">ad Aequatorem rectum eſt, quòd
<
lb
/>
vtrumque per polos Aequatoris, ſeu mundi ducatur, nimirum per communes ſectiones Meridia
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0438-01
"
xlink:href
="
fig-0438-01a
"
number
="
290
">
<
image
file
="
0438-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0438-01
"/>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-01
"
xlink:href
="
note-0438-01a
"
xml:space
="
preserve
">19. vndec.</
note
>
ni atque Hori-
<
lb
/>
zontis, erit quo
<
lb
/>
que communis
<
lb
/>
illorum ſectio
<
lb
/>
A B, ad eundem
<
lb
/>
perpẽdicularis,
<
lb
/>
atque adeo per
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-02
"
xlink:href
="
note-0438-02a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
defin. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27675
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27676
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27677
"
xml:space
="
preserve
">11.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27678
"
xml:space
="
preserve
">Eucl. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27679
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27680
"
xml:space
="
preserve
">ad re-
<
lb
/>
ctam in Aequa-
<
lb
/>
tore exiſtentem,
<
lb
/>
quæ communis
<
lb
/>
ſectio ſit Aequa
<
lb
/>
toris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27681
"
xml:space
="
preserve
">plani ho
<
lb
/>
rologii. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27682
"
xml:space
="
preserve
">Cũ ergo
<
lb
/>
angulus B A D,
<
lb
/>
rectus ſit, erit
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-03
"
xlink:href
="
note-0438-03a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
C D, communis
<
lb
/>
ſectio Aequato-
<
lb
/>
ris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27683
"
xml:space
="
preserve
">plani ho-
<
lb
/>
rologij. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27684
"
xml:space
="
preserve
">Itaquo
<
lb
/>
ſi planum, in quo circulus ex E, deſcriptus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27685
"
xml:space
="
preserve
">triangulum A D E, exiſtit, circumuertatur circa
<
lb
/>
rectam A D, donec rectum ſit ad planum horologii, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27686
"
xml:space
="
preserve
">centrum E, cum centro mundi con-
<
lb
/>
iungatur, erit circulus ipſe in plano Aequatoris circa idem centrum E, quòd & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27687
"
xml:space
="
preserve
">Aequator per
<
lb
/>
centrum mundi E, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27688
"
xml:space
="
preserve
">rectam C D, ductus ad planum horologii ſit rectus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27689
"
xml:space
="
preserve
">Quare recta E A,
<
lb
/>
in plano Aequatoris, ſiue Verticalis circuli ſphæræ rectæ exiſtens, ſaciensq́ue angulum declinatio-
<
lb
/>
nis ab Horizonte E A D, communis ſectio erit Horizontis, ſeu circuli horæ 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27690
"
xml:space
="
preserve
">à meridie, vel me-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-04
"
xlink:href
="
note-0438-04a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
dia nocte, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27691
"
xml:space
="
preserve
">Aequatoris, ſiue circuli Verticalis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27692
"
xml:space
="
preserve
">atque idcirco E D, communis ſectio Meridiani,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27693
"
xml:space
="
preserve
">eiuſdem Aequatoris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27694
"
xml:space
="
preserve
">Cum enim tam Meridianus, quàm Aequator in ſphæra recta ad Hori-
<
lb
/>
zontem rectus ſit, erit quoque eorum ſectio communis ad eundem perpendicularis, atque adeò
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-05
"
xlink:href
="
note-0438-05a
"
xml:space
="
preserve
">19. vndec.</
note
>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27695
"
xml:space
="
preserve
">ad rectam A E, in Horizonte exiſtentem, in centro mundi E, perpendicularis erit; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27696
"
xml:space
="
preserve
">ac propte-
<
lb
/>
rea E D, ad A E, perpendicularis in E, centro mundi communis ſectio erit Meridiani, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27697
"
xml:space
="
preserve
">Aequa-
<
lb
/>
toris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27698
"
xml:space
="
preserve
">Vnde ſequitur, reliquas occultas ex E, emiſſas communes ſectiones eſſe Aequaroris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27699
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
aliorum circulorum horariorum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27700
"
xml:space
="
preserve
">Quocirca cum lineæ horariæ in hoc plano ſint parallelæ ipſi
<
lb
/>
meridianæ lineæ, ex propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27701
"
xml:space
="
preserve
">18. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27702
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27703
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27704
"
xml:space
="
preserve
">eruntrectæ illæ perpendiculares ductæ ad C D, per puncta,
<
lb
/>
in quæ cadunt lineæ illæ occultæ, communes ſectiones horariorum circulorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27705
"
xml:space
="
preserve
">plani horolo-
<
lb
/>
gii. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27706
"
xml:space
="
preserve
">Stylus autem erit perpendicularis E F, ex E, ad rectam C D, demiſſa, eiuſq́ue locus in F.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27707
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">Eiuſdẽ
<
unsure
/>
horolo-
<
lb
/>
gii deſcriptio, ſi
<
lb
/>
longitudo ſtyli
<
lb
/>
eiuſque locus
<
lb
/>
detur in plano
<
lb
/>
declinante ab
<
lb
/>
Horizonte.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27708
"
xml:space
="
preserve
">QVOD ſi detur longitudo ſtyli E F, eiuſq́ue locus in puncto F, in plano declinante ab Hori-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-07
"
xlink:href
="
note-0438-07a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
zonte, deſcribemus horologium hac ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27709
"
xml:space
="
preserve
">Per F, locum ſtyli ducemus rectam F E, Horizon-
<
lb
/>
ti æquidiſtantem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27710
"
xml:space
="
preserve
">ſtylo æqualem, quam in F, loco ſtyli ad angulos rectos ſecabimus linea C D.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27711
"
xml:space
="
preserve
">Deinde in E, verſus partes ſuperiores plani conſtituemus F E A, angulum complementi declina-
<
lb
/>
tionis plani ab Horizonte, ita vt recta E A, ſecet rectam C D, in A. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27712
"
xml:space
="
preserve
">Item in E, eſticiemus F E D,
<
lb
/>
verſus partes inſeriores plani angulum declinationis ab Horizonte, ita vt recta E D, rectam C D,
<
lb
/>
ſecet in D. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27713
"
xml:space
="
preserve
">Reliqua autem abſoluemus, vt prius. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27714
"
xml:space
="
preserve
">Nam hac ratione erit E A F, angulus declinatio-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-08
"
xlink:href
="
note-0438-08a
"
xml:space
="
preserve
">Horæ ab or. &
<
lb
/>
occ. Itẽ inæqua
<
lb
/>
les in eodẽ ho-
<
lb
/>
rologio.</
note
>
nis plani ab Horizonte, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27715
"
xml:space
="
preserve
">c.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27716
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27717
"
xml:space
="
preserve
">HORAE ab ortu, vel occaſu, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27718
"
xml:space
="
preserve
">inæquales ſe ſe habent hoc loco, vt in horizontali horologio
<
lb
/>
ſphæræ rectæ, quemadmodum ante tradidimus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27719
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">Arcus ſignotũ,
<
lb
/>
arcus diurni, &
<
lb
/>
circuli latitudi
<
lb
/>
num ciuitatum
<
lb
/>
in horologio
<
lb
/>
eodem declinã
<
lb
/>
te ab Horizõte.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27720
"
xml:space
="
preserve
">PARALLELI, arcusve ſignorum Zodiaci, arcus diurni, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27721
"
xml:space
="
preserve
">paralleli ciuitatum deſcribun-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-10
"
xlink:href
="
note-0438-10a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
tur hic, vt in horologio Meridiano, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27722
"
xml:space
="
preserve
">polari ſphæræ obliquæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27723
"
xml:space
="
preserve
">Transferenda enim ſunt inter-
<
lb
/>
ualla horaria inter centrum E, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27724
"
xml:space
="
preserve
">æquinoctialem lineam C D, in radium Aequatoris, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27725
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27726
"
xml:space
="
preserve
">vt in
<
lb
/>
ſequenti ſigura apparet.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27727
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27728
"
xml:space
="
preserve
">VERTICALES circuli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27729
"
xml:space
="
preserve
">paralleli Horizontis collocabuntur etiam in hoc horologio,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-11
"
xlink:href
="
note-0438-11a
"
xml:space
="
preserve
">Circuli Verti-
<
lb
/>
cales, & paralle
<
lb
/>
li Horizõtis in
<
lb
/>
eodem horolo
<
lb
/>
gio.</
note
>
veluti in horologio declinante ab Horizonte ſphæræ obliquæ.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27730
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27731
"
xml:space
="
preserve
">MERIDIANI quoque ducentur, vt lineæ horariæ, ſi in circulo ex E, deſcrip@o numeretur
<
lb
/>
à puncto G, meridiei verſus occidentales partes longitudo loci, vt Meridianus Inſularum Fortu-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-12
"
xlink:href
="
note-0438-12a
"
xml:space
="
preserve
">Circuli Meri-
<
lb
/>
diani in eodem
<
lb
/>
horologio.</
note
>
natarum habeatur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27732
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27733
"
xml:space
="
preserve
">LINEÆ cœleſtium domorum eædem ſunt, vt in præcedentibus diximus, quæ horarum à
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0438-13
"
xlink:href
="
note-0438-13a
"
xml:space
="
preserve
">Domus cœle-
<
lb
/>
ſtes in eodem
<
lb
/>
horologio.</
note
>
meridie, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27734
"
xml:space
="
preserve
">media nocte.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27735
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>