Huygens, Christiaan, Christiani Hugenii opera varia; Bd. 2: Opera geometrica. Opera astronomica. Varia de optica

Page concordance

< >
Scan Original
411 652
412 653
413 654
414 655
415 656
416 657
417 658
418 659
419 660
420 661
421 662
422 663
423 664
424 665
425 666
426 667
427 668
428 669
429 670
430 671
431 672
432 673
433 674
434 675
435 676
436 677
437 678
438 679
439 680
440 681
< >
page |< < (680) of 568 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div390" type="section" level="1" n="156">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9094" xml:space="preserve">
              <pb o="680" file="0420" n="439" rhead="CHRISTIANI HUGENII"/>
            exiſtimo, vel majores, ac præſertim in Jove, Saturnoque,
              <lb/>
            quorum Globi tanto Tellurem noſtram ſuperant.</s>
            <s xml:id="echoid-s9095" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9096" xml:space="preserve">Porrò quia, ut diximus, aſtronomiæ ſtudium ſine anno-
              <lb/>
            tatione obſervatorum non poteſt procedere, ars vero ſcri-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0420-01" xlink:href="note-0420-01a" xml:space="preserve">Eos in ſocie-
                <lb/>
              tate vivere.</note>
            bendi non niſi in ſocietate ratione utentium, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9097" xml:space="preserve">cogentibus
              <lb/>
            vitæ neceſſitatibus, inveniri potuit; </s>
            <s xml:id="echoid-s9098" xml:space="preserve">neque magis ars fabro-
              <lb/>
            rum aut fuſoria; </s>
            <s xml:id="echoid-s9099" xml:space="preserve">ſequitur ex eo (quod ſupra dicebam) & </s>
            <s xml:id="echoid-s9100" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſocietates coli apud Planetarum indigenas, ac mutuas ope-
              <lb/>
            ras eos inter ſe præſtare; </s>
            <s xml:id="echoid-s9101" xml:space="preserve">adeoque hac parte ſimilitudinem
              <lb/>
            magnam ibi eſſe noſtratium rerum. </s>
            <s xml:id="echoid-s9102" xml:space="preserve">Quamobrem & </s>
            <s xml:id="echoid-s9103" xml:space="preserve">certas
              <lb/>
            ſtabileſque ſedes potius quam ambulatoriam vitam iis conve-
              <lb/>
            nire dicendum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9104" xml:space="preserve">Quid igitur? </s>
            <s xml:id="echoid-s9105" xml:space="preserve">an & </s>
            <s xml:id="echoid-s9106" xml:space="preserve">cætera ſociali vitæ
              <lb/>
            propria habebunt? </s>
            <s xml:id="echoid-s9107" xml:space="preserve">leges, Magiſtratus, tecta, urbes, mer-
              <lb/>
            caturas aut rerum permutationes? </s>
            <s xml:id="echoid-s9108" xml:space="preserve">Certe equidem apud bar-
              <lb/>
            baros Americæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s9109" xml:space="preserve">inſularum populos, cum primum ad eos
              <lb/>
            perventum eſt, eadem hæc fere jam in uſu erant. </s>
            <s xml:id="echoid-s9110" xml:space="preserve">At non
              <lb/>
            propterea negaverim aliter iſta in Planetis cæteris ſe habere
              <lb/>
            poſle quam apud nos; </s>
            <s xml:id="echoid-s9111" xml:space="preserve">cum ex iis quædam ſint quæ abeſſe
              <lb/>
            queant à ſocietate animalium ratione præditorum; </s>
            <s xml:id="echoid-s9112" xml:space="preserve">eoque
              <lb/>
            tantum excogitata, ne ratione male utamur & </s>
            <s xml:id="echoid-s9113" xml:space="preserve">cum aliorum
              <lb/>
            injuria, itaque ſocietas ſolvatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9114" xml:space="preserve">Poſſunt enim in aliis iſtis
              <lb/>
            globis in ea rerum abundantia verſari, ut nihil alieni appe-
              <lb/>
            tant, rapiantve. </s>
            <s xml:id="echoid-s9115" xml:space="preserve">Poſſunt ea eſſe æquitate, ut pacem per-
              <lb/>
            petuo colant, nec ſibi invicem inſidientur, aut mortem in-
              <lb/>
            ferant; </s>
            <s xml:id="echoid-s9116" xml:space="preserve">imò ut neque oderint nec iraſcantur; </s>
            <s xml:id="echoid-s9117" xml:space="preserve">quod ſi eſſet,
              <lb/>
            multo quàm nos feliciores putandi ſint. </s>
            <s xml:id="echoid-s9118" xml:space="preserve">Sed veriſimilius eſt,
              <lb/>
            ut quemadmodum apud nos, ſic ibi quoque bonis mala, ſa-
              <lb/>
            pientiæ ſtultitia, paci bellum miſceatur, nec deſit egeſtas ar-
              <lb/>
            tium magiſtra. </s>
            <s xml:id="echoid-s9119" xml:space="preserve">Quia & </s>
            <s xml:id="echoid-s9120" xml:space="preserve">ex his utilitatem aliquam proficiſci
              <lb/>
            antea oſtendimus; </s>
            <s xml:id="echoid-s9121" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s9122" xml:space="preserve">, ſi nulla eſſet, tamen nec præferendi
              <lb/>
            res illorum rebus noſtris cauſam habemus.</s>
            <s xml:id="echoid-s9123" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9124" xml:space="preserve">Quod autem nunc dicam, audacius, ſcio, videbitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s9125" xml:space="preserve">nec
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0420-02" xlink:href="note-0420-02a" xml:space="preserve">Colloquio-
                <lb/>
              rum jucun-
                <lb/>
              ditate frui.</note>
            tamen probabilitate caret. </s>
            <s xml:id="echoid-s9126" xml:space="preserve">Nempe, ſi in ſocietate (quod
              <lb/>
            jam penè obtinuimus) vivant gentes Planetarum; </s>
            <s xml:id="echoid-s9127" xml:space="preserve">etiam,
              <lb/>
            præter commoda inde provenientia, voluptate aliqua tali eas
              <lb/>
            affici, quali nos, ex congreſſibus colloquiiſque </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>