Gravesande, Willem Jacob 's, Physices elementa mathematica, experimentis confirmata sive introductio ad philosophiam Newtonianam; Tom. 1

List of thumbnails

< >
341
341 (221)
342
342 (222)
343
343 (223)
344
344 (224)
345
345
346
346
347
347
348
348 (225)
349
349 (226)
350
350 (227)
< >
page |< < (303) of 824 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1566" type="section" level="1" n="374">
          <pb o="303" file="0407" n="444" rhead="MATHEMATICA. LIB. II. CAP. XIV."/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10994" xml:space="preserve">Quando altitudo Mercurii FL valet duas tertias partes
              <lb/>
            altitudinis Mercurii in tubo Torricelliano, preſſio, quæ aë-
              <lb/>
            rem in LI comprimit, eſt pars tertia totius actionis, quæ
              <lb/>
            in aërem tubo incluſum egit, ubi in ſtatu fuit aëris externi;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s10995" xml:space="preserve">occupabit tunc etiam aër ſpatium triplum illius quod in
              <lb/>
            hoc ſtatu occupavit.</s>
            <s xml:id="echoid-s10996" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10997" xml:space="preserve">Poteſtque innumeris modis hac Machina variari experi-
              <lb/>
            mentum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10998" xml:space="preserve">ſemper, altitudo mercurii iu tubo Torricellia-
              <lb/>
            no ad differentiam altitudinis hujus cum altitudine aut e-
              <lb/>
            levatione ipſius in tubo HI ſupra mercurium in pyxide; </s>
            <s xml:id="echoid-s10999" xml:space="preserve">id
              <lb/>
            eſt vis quæ aërem premit, ubi in ſtatu eſt aëris externi, ad
              <lb/>
            vim quæ illum comprimit in experimento quocunque, ita
              <lb/>
            ſe habet capacitas tubi, in hoc caſu aëre repleta, ad ſpa-
              <lb/>
            tium quod in illo caſu occupat.</s>
            <s xml:id="echoid-s11000" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11001" xml:space="preserve">Hæc eadem regula in aëre compreſſo obtinet.</s>
            <s xml:id="echoid-s11002" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1570" type="section" level="1" n="375">
          <head xml:id="echoid-head513" xml:space="preserve">
            <emph style="sc">Experimentum</emph>
          3.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11003" xml:space="preserve">Detur tubus curvus ABCD, apertus in A, clauſus in
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0407-01" xlink:href="note-0407-01a" xml:space="preserve">1070.</note>
            D, pars BC mercurio impleatur ita, ut pars CD aërem
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0407-02" xlink:href="note-0407-02a" xml:space="preserve">TAB. XXXVIII.
                <lb/>
              fig. 6.</note>
            contineat in eodem ſtatu cum aëre exteriori; </s>
            <s xml:id="echoid-s11004" xml:space="preserve">vis ergo
              <lb/>
            comprimens eſt columna mercurii, cujus altitudo eſt hf
              <lb/>
            (Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s11005" xml:space="preserve">1.)</s>
            <s xml:id="echoid-s11006" xml:space="preserve">, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11007" xml:space="preserve">hæc altitudo vim illam deſignat; </s>
            <s xml:id="echoid-s11008" xml:space="preserve">ſpatium au-
              <lb/>
            tem ab aëre occupatum eſt CD. </s>
            <s xml:id="echoid-s11009" xml:space="preserve">Tubo AB mercurius
              <lb/>
            infundatur ut ad g pertingat, aër reducetur in ſpatium e D:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11010" xml:space="preserve">vis comprimens nunc valet columnam mercurii altitudinis
              <lb/>
            fg, ut & </s>
            <s xml:id="echoid-s11011" xml:space="preserve">preſſionem aëris exterioris in ſuperficiem g mercurii; </s>
            <s xml:id="echoid-s11012" xml:space="preserve">
              <lb/>
            vis hæc deſignatur per ſummam altitudinum fg in hac figu-
              <lb/>
            ra & </s>
            <s xml:id="echoid-s11013" xml:space="preserve">hf in fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s11014" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s11015" xml:space="preserve">Hæc ſumma eſt ſemper ad hf (fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s11016" xml:space="preserve">1.) </s>
            <s xml:id="echoid-s11017" xml:space="preserve">ut
              <lb/>
            CD ad eD; </s>
            <s xml:id="echoid-s11018" xml:space="preserve">iterumque vires ſunt inverſe ut ſpatia.</s>
            <s xml:id="echoid-s11019" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11020" xml:space="preserve">Aëris elaſticitas eſt ut hujus denſitas; </s>
            <s xml:id="echoid-s11021" xml:space="preserve">hæc enim eſt in-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0407-03" xlink:href="note-0407-03a" xml:space="preserve">1071.</note>
            verſè ut ſpatium ab aëre occupatum , & </s>
            <s xml:id="echoid-s11022" xml:space="preserve">ideò ut vis
              <note symbol="*" position="right" xlink:label="note-0407-04" xlink:href="note-0407-04a" xml:space="preserve">738</note>
            rem comprimens ; </s>
            <s xml:id="echoid-s11023" xml:space="preserve">quæ æqualis illi qua aër conatur
              <note symbol="*" position="right" xlink:label="note-0407-05" xlink:href="note-0407-05a" xml:space="preserve">1066.</note>
            expandere , hæc autem eſt hujus elaſticiras.</s>
            <s xml:id="echoid-s11024" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note symbol="*" position="right" xml:space="preserve">247.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11025" xml:space="preserve">Ex hiſce ſequitur, aërem in quo vivimus, ad illam quam
              <lb/>
            in terræ viciniis habet denſitatem reduci ex preſſione aëris
              <lb/>
            ſuperincumbentis, illumque magis aut minus comprimi </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>