Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of contents

< >
< >
page |< < (424) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div259" type="section" level="1" n="235">
          <pb o="424" file="446" n="446" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23087" xml:space="preserve">Tranſuerſaria confíxa.</s>
            <s xml:id="echoid-s23088" xml:space="preserve">] Quæ tigna ne labentur, aut vacillent, retineant-
              <lb/>
            Qua in ſignificatione vſ{us} eſt lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s23089" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s23090" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s23091" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s23092" xml:space="preserve">cum ait, Acardinib{us} compacta
              <lb/>
            tranſuerſaria. </s>
            <s xml:id="echoid-s23093" xml:space="preserve">Cardines enim intelligit im{as} anconum partes.</s>
            <s xml:id="echoid-s23094" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23095" xml:space="preserve">Quemadmodum Pythagoricum trígonum orthogoníum
              <lb/>
            deſcríbítur.</s>
            <s xml:id="echoid-s23096" xml:space="preserve">] De eo lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s23097" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">IX</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s23098" xml:space="preserve">multa Vitruui{us} ſcribit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23099" xml:space="preserve">luculenter.</s>
            <s xml:id="echoid-s23100" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23101" xml:space="preserve">In extremo líbro eíus forma deſcrípta eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s23102" xml:space="preserve">] Et hæc cochleæ deſcri-
              <lb/>
            ptio cum cæteris perijt, qu{as} enumerauim{us} lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s23103" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">I</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s23104" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s23105" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s23106" xml:space="preserve">Extremum autem librum
              <lb/>
            dixit vltimam hui{us} lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s23107" xml:space="preserve">decimi partem, ne quis vndecimum aliquem comminiſca-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s23108" xml:space="preserve">Nam ad finem operis ſcribit omnia Architecturæ membra decem voluminib{us}
              <lb/>
            eſſe explicata. </s>
            <s xml:id="echoid-s23109" xml:space="preserve">Eo modo extremam ceram libro tertio Ciceronis in Verrem interpre-
              <lb/>
            tat{us} eſt Aſconi{us}, id eſt vltimam tabulam, vltimam partem tabulæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s23110" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23111" xml:space="preserve">Qua de matería fíunt organa.</s>
            <s xml:id="echoid-s23112" xml:space="preserve">] Scribendum tum ex ſuperiorib{us}, tum
              <lb/>
            ex inferiorib{us} arbitror, Quæ de materia. </s>
            <s xml:id="echoid-s23113" xml:space="preserve">nam machinæ quæ ſequuntur, non ligno
              <lb/>
            ſolum, ſed ære etiam conſtant.</s>
            <s xml:id="echoid-s23114" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23115" xml:space="preserve">Præſtent verſationíbus ad ínfínítas vtílítates.</s>
            <s xml:id="echoid-s23116" xml:space="preserve">] Ad præpoſitio vi-
              <lb/>
            detur otioſa eſſe, niſi ſi cuipiam fortaſſe videbitur poſita pro vſque ad, quaſi diceret
              <lb/>
            vtilitates aduſque infinit{as}, vt lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s23117" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">II</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s23118" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s23119" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s23120" xml:space="preserve">Et cœnaculorum ad ſumm{as}
              <lb/>
            vtilitates perficiunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s23121" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div260" type="section" level="1" n="236">
          <head xml:id="echoid-head288" style="it" xml:space="preserve">De Cteſibica machina, quæ altißime extollit aquam.
            <lb/>
          # CAP. XII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s23122" xml:space="preserve">INSEQ VITVR nunc de Cteſibica machina, quæ
              <lb/>
            in altitudinem aquam educit, monſtrare. </s>
            <s xml:id="echoid-s23123" xml:space="preserve">Ea fit exære,
              <lb/>
            cuius in radicibus modioli fiunt gemelli paulum di-
              <lb/>
            ſtantes, habentes fiſtulas (furcillæ ſunt figura) ſimiliter
              <lb/>
            cohærentes, in medium catinum concurrentes, in quo
              <lb/>
            catino fiant axes, in ſuperioribus naribus fiſtularum
              <lb/>
            coagmentatione ſubtili collocati: </s>
            <s xml:id="echoid-s23124" xml:space="preserve">qui præobturantes foramina narium,
              <lb/>
            non patiuntur exire id quod ſpiritu in catinum fuerit expreſſum. </s>
            <s xml:id="echoid-s23125" xml:space="preserve">Supra
              <lb/>
            catinum penula, vt infundibulum inuerſum, eſt attemperata, quæ etiam
              <lb/>
            per fibulam cum cuneo traiecto, continetur & </s>
            <s xml:id="echoid-s23126" xml:space="preserve">coagmentatur, ne vis infla-
              <lb/>
            tionis aquæ eam cogat eleuare. </s>
            <s xml:id="echoid-s23127" xml:space="preserve">Inſuper fiſtula quæ tuba dicitur, coag-
              <lb/>
            mentata, in altitudine ſit erecta. </s>
            <s xml:id="echoid-s23128" xml:space="preserve">Modioli autem habent infra nares infe-
              <lb/>
            riores fiſtularum axes interpoſitos ſupra foramina earum, quæ ſunt in
              <lb/>
            fundis. </s>
            <s xml:id="echoid-s23129" xml:space="preserve">Ita de ſupernis in modiolis emboli maſculi, torno politi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23130" xml:space="preserve">oleo
              <lb/>
            ſubacti, concluſiq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s23131" xml:space="preserve">regulis & </s>
            <s xml:id="echoid-s23132" xml:space="preserve">vectibus conuoluuntur, qui vltro citroq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s23133" xml:space="preserve">fre-
              <lb/>
            quenti motu prementes aërem, qui erit ibi, cum aqua axibus obturanti-
              <lb/>
            bus foramina, cogunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s23134" xml:space="preserve">extrudunt inflando preſsionibus per fiſtularum
              <lb/>
            nares aquam in catinum, è quo recipiens penula ſpiritus exprimit per fi-
              <lb/>
            ſtulam in altitudinem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23135" xml:space="preserve">ita ex inferiore loco caſtello collocato, ad ſalien-
              <lb/>
            dum aqua ſubminiſtratur. </s>
            <s xml:id="echoid-s23136" xml:space="preserve">Nec tamen hæc ſola ratio Cteſibii fertur </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>