45224Diſſertatio Prima.
ſioríſque cerei ellychnium excavatam ceram relinquit.
Hinc
creſcente, atque dilatata conflagratione facta ſunt crateris ini-
tia, cujus amplitudo incrementum ſumpſit tùm abſumpta cir-
cumquaque materia bituminea, tùm etiam ſaxis ab aſcendente
igneo vapore eroſis. Ætnæ crater, Plinio teſte lib. 3. cap. 8. patet
ambitu ſfadia viginti, adeóque ejus ſumma diameter eſt ſtadio-
rum ſex cum triente; ex quo fit, aream ſupremi illius circuli,
(rem craſſiu ſculè citra Geometricam ſubtilitatem accipio) com-
plecti pluſquam triginta ſtadia quadrata; ducta videlicet peri-
pheria in diametrum, & accepto numeri ex multiplicatione
producti quadrante. Et, ut ex notiſſima menſura res clariùs in-
noteſcat, jam noſtis octo ſtadiorum longitudinem æquari paſſi-
bus mille, ſtadiíſque ſingulis tribuendos paſſus 125. hoc eſt pe-
des 625: Area igitur unius ſtadij quadrati complectitur pedes qua-
dratos (liceat mihi arrepto calamo hanc aream ad calculos re-
vocare) 390625; qui numerus trigeſima patentis crateris pars
dat totius circuli aream pedum quadratorum 11. 718750. Qua-
propter altitudine unici pedis aſſumpta, terræ bitumineæ pedes
cubicos habemus definitos undecim millionibus, ſeptingentis
octodecim millibus, ſeptingentis quinquaginta. Si nota eſſet
voraginis illius altitudo, atque figura ſivè cylindrum, ſivè co-
num æmulata, difficile non eſſet univerſæ materiæ hactenùs
igne abſumptæ rationem ſupputare: certum eſt non poſſe bre-
vibus numeris circumſcribi: ſed adhuc perſeverans ardor vetat
propiùs accedere.
creſcente, atque dilatata conflagratione facta ſunt crateris ini-
tia, cujus amplitudo incrementum ſumpſit tùm abſumpta cir-
cumquaque materia bituminea, tùm etiam ſaxis ab aſcendente
igneo vapore eroſis. Ætnæ crater, Plinio teſte lib. 3. cap. 8. patet
ambitu ſfadia viginti, adeóque ejus ſumma diameter eſt ſtadio-
rum ſex cum triente; ex quo fit, aream ſupremi illius circuli,
(rem craſſiu ſculè citra Geometricam ſubtilitatem accipio) com-
plecti pluſquam triginta ſtadia quadrata; ducta videlicet peri-
pheria in diametrum, & accepto numeri ex multiplicatione
producti quadrante. Et, ut ex notiſſima menſura res clariùs in-
noteſcat, jam noſtis octo ſtadiorum longitudinem æquari paſſi-
bus mille, ſtadiíſque ſingulis tribuendos paſſus 125. hoc eſt pe-
des 625: Area igitur unius ſtadij quadrati complectitur pedes qua-
dratos (liceat mihi arrepto calamo hanc aream ad calculos re-
vocare) 390625; qui numerus trigeſima patentis crateris pars
dat totius circuli aream pedum quadratorum 11. 718750. Qua-
propter altitudine unici pedis aſſumpta, terræ bitumineæ pedes
cubicos habemus definitos undecim millionibus, ſeptingentis
octodecim millibus, ſeptingentis quinquaginta. Si nota eſſet
voraginis illius altitudo, atque figura ſivè cylindrum, ſivè co-
num æmulata, difficile non eſſet univerſæ materiæ hactenùs
igne abſumptæ rationem ſupputare: certum eſt non poſſe bre-
vibus numeris circumſcribi: ſed adhuc perſeverans ardor vetat
propiùs accedere.
Grad.
Fortaſsè etiam materia ſub ſaxis latens, cùm ad eam
depaſcendam venit ignis, reliquit concamerationes, & furno-
rum in morem teſtudineata tecta: harum cavernarum amplitu-
dinem æſtimare nemo poteſt; quæ tamen addenda eſſet cylin-
dro, aut cono decurtato ipſius crateris. Neq; enim cenſendum
eſt crateris tantùm amplitudini reſpondere ignium materiam,
ſed illam etiam aliundè evocatam aliquando fuiſſe maximè con-
ſtare videtur, quando ex cratere factę ſunt igneę eruptiones;
de quibus S. Auguſt. lib. 3. de Civ. Dei cap. 31. ait, *Legimus Æt-*
*næis ignibus ab ipſo montis vertice uſque ad litus proximum decurrenti-*
*bus it a ferviſſe mare, ut rupes exurerentur, & pices navium ſolveren-*
*tur. * & lib. 4. cap. 2. ex Apuleio narrat, *ex Ætnæ verticibus quon-*
*dam effuſis crateribus, per diluvia, incendio Divino, torrentis vice*
*flammarum flumina cucurriſſe. * Quia nimirum in alia montis parte
accenſum bitumen ſulphure miſtum dum proximum humo-
rem nitroſis, atque alumineis particulis fœtum ſuo calore
depaſcendam venit ignis, reliquit concamerationes, & furno-
rum in morem teſtudineata tecta: harum cavernarum amplitu-
dinem æſtimare nemo poteſt; quæ tamen addenda eſſet cylin-
dro, aut cono decurtato ipſius crateris. Neq; enim cenſendum
eſt crateris tantùm amplitudini reſpondere ignium materiam,
ſed illam etiam aliundè evocatam aliquando fuiſſe maximè con-
ſtare videtur, quando ex cratere factę ſunt igneę eruptiones;
de quibus S. Auguſt. lib. 3. de Civ. Dei cap. 31. ait, *Legimus Æt-*
*næis ignibus ab ipſo montis vertice uſque ad litus proximum decurrenti-*
*bus it a ferviſſe mare, ut rupes exurerentur, & pices navium ſolveren-*
*tur. * & lib. 4. cap. 2. ex Apuleio narrat, *ex Ætnæ verticibus quon-*
*dam effuſis crateribus, per diluvia, incendio Divino, torrentis vice*
*flammarum flumina cucurriſſe. * Quia nimirum in alia montis parte
accenſum bitumen ſulphure miſtum dum proximum humo-
rem nitroſis, atque alumineis particulis fœtum ſuo calore