Musschenbroek, Petrus van - Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae

Progrediamur, & inveſtigemus quænam ſit vis unionis, quomo-
do ſit comparata, & quibus donata proprietatibus: Duplicis poteſt
modo eſſe indolis, Externa nempe aut Interna. Nam nec expe-
rientia nec ratio aliam vim, præter has duas, detexit, nec dari alia
poteſt: Externam prius examinemus, Internam poſtea.

A ſimpliciſſimis incipiamus elementis corporeis, atque duo ſibi
impoſita cohærere obſervemus, horum Cohærentia a vi externa
pendeat: Vinculum ea ambiens circumquaque & ſolidum non po-
terit eſſe cauſa vel virtus illius unionis, quærerem enim an id vin-
culum non conſtet ex partibus, ſive elementis ſibi impoſitis? ne-
gari nequit; ſed quomodo hæc inter ſe cohærent? an etiam ope
vinculi ambientis? tum circa hoc alterum vinculum eadem rediret
quæſtio in infinitum uſque continuanda: quare omnis externi vin-
culi conceptus ſponte deſtruitur.

Melius vis externa in preſſione quadam reſidere affirmaretur, quæ
ſcilicet extrinſecus corporibus duobus incumbens, ea ita introrſum
comprimat, & verſus ſe mutuo pellat, ut reſolvi nequeant niſi preſſione
ſuperata â vi quacumque aliâ contrarie agente: Profecto fatendum eſt
nos â natura quaſi duci ad preſſionem externam ponendam, quia hæc
clariſſime poteſt concipi, & nonnulla corpora ejus ope cohærent.

Sed quænam cauſa externa premens, & omnia corpora uniens,
adeoque Univerſalis, eſſe poteſt? Fluida tantum, quæ omnia am-
biat corpora, ſive in viſceribus Terræ, ſive in ejus ſuperficie, vel
ſupra eam poſita; adeoque Fluidum Univerſale poſtulatur; quod
erit vel Aër Elaſticus, vel Ignis, vel Æther ſubtilis: Hinc Philo-
ſophi nonnulli ad Aërem, alii ad Ætherem confugerunt, opinati
hoc fluidum ſua gravitate comprimere corpora æque majora, ac
minora verſus ſe mutuo, inde eorum pendere Cohærentiam, cujus
magnitudo eſſet in ratione preſſionis; Cohærentiam ſolvi non poſſe
niſi a cauſa, quæ pondus Aëris Ætheriſve ſuperaret: Meretur ſenten-
tia utraque paulo fuſius examinari.

Qui Aëris Elaſtici gravitatem crediderunt eſſe cauſam firmitatis,
innixi fuerunt Experimento Magdeburgico, in quo duo hemiſphæ-
ria cuprea, cava, ſibi impoſita, aëre interno educto, validiſſime
cohæſerunt preſſa a pondere Aëris externi, uti ſupra tradidimus:
Ex quo concluſerunt, omnia corpora ſibi impoſita, ut Aërem

Table of contents

Text layer

Text normalization

Search