453431DE ARCHITEC. LIB. X.
tatonum dicitur) propter vehementiam, brachia paulo longiora conſti-
tuentur, vti facile ducantur. Nanque quemadmodum vectis, cum eſt lon-
gitudine pedum quatuor, quod onus quinque hominibus extollitur, is ſi
eſt pedum octo, à duobus eleuatur: eodem modo brachia, quo longiora
ſunt, mollius, quo breuiora, durius ducuntur.
tuentur, vti facile ducantur. Nanque quemadmodum vectis, cum eſt lon-
gitudine pedum quatuor, quod onus quinque hominibus extollitur, is ſi
eſt pedum octo, à duobus eleuatur: eodem modo brachia, quo longiora
ſunt, mollius, quo breuiora, durius ducuntur.
IN CAPVT XV. ANNOTAT.
Hic Vitruuio rurſ{us} atrox vuln{us} inflixit iniuria temporis, aut poti{us} homi-
num negligentia. Vtram enim magis accuſem, pendeo animi. Non ſatis erat præſtan-
tißimi autoris vtilißimum op{us} loco de ſtellis turpiter diuulſum eſſe, ac fœdatum,
niſi & ea parte, qua de machinis bellicis traditur, fœdißimè deformatum eſſet, vt
nibil dicam de vitijs, quib{us} totum ſcatebat. Et ferri quidem poterat illi{us} loci in-
iuria, quòd multo meli{us} cœli ratio ex alijs autorib{us} cognoſci poßit: eorum verò
quæ de machinis præcipiuntur, grauis non eſſe non poteſt, quòd nulla veterum ex-
tent monimenta, vnde quaſi via ſternatur, & hîc noster autor adeò maculoſ{us} ſit,
& , vt dicam, carcinomatib{us} deformis, vt ne Aeſculapi{us} medic{us}, quamlibet à
veterib{us} Poëtis egregiè laudat{us}, curare poßit. Hæc res me multum torſit, ac diu
ſolicitum habuit. Omnib{us} ingenij virib{us} contendi ex aliquot exemplarium veſti-
gijs, & ei{us} argumenti, qui extent, ſcriptorib{us} emendare, nec quicquam tamen
profeci. Sagacioris ingenij alij, quod adipiſci non potui, fortaſſe conſequentur. Vtcun
eſt, ne quid ſtudioſis, quo ad ei{us} fieri poſſet, deeſſem, néue planè ſim ieiun{us}, quæ-
dam annotaui.
num negligentia. Vtram enim magis accuſem, pendeo animi. Non ſatis erat præſtan-
tißimi autoris vtilißimum op{us} loco de ſtellis turpiter diuulſum eſſe, ac fœdatum,
niſi & ea parte, qua de machinis bellicis traditur, fœdißimè deformatum eſſet, vt
nibil dicam de vitijs, quib{us} totum ſcatebat. Et ferri quidem poterat illi{us} loci in-
iuria, quòd multo meli{us} cœli ratio ex alijs autorib{us} cognoſci poßit: eorum verò
quæ de machinis præcipiuntur, grauis non eſſe non poteſt, quòd nulla veterum ex-
tent monimenta, vnde quaſi via ſternatur, & hîc noster autor adeò maculoſ{us} ſit,
& , vt dicam, carcinomatib{us} deformis, vt ne Aeſculapi{us} medic{us}, quamlibet à
veterib{us} Poëtis egregiè laudat{us}, curare poßit. Hæc res me multum torſit, ac diu
ſolicitum habuit. Omnib{us} ingenij virib{us} contendi ex aliquot exemplarium veſti-
gijs, & ei{us} argumenti, qui extent, ſcriptorib{us} emendare, nec quicquam tamen
profeci. Sagacioris ingenij alij, quod adipiſci non potui, fortaſſe conſequentur. Vtcun
eſt, ne quid ſtudioſis, quo ad ei{us} fieri poſſet, deeſſem, néue planè ſim ieiun{us}, quæ-
dam annotaui.
Et prímum de catapultís &
ſcorpíoníbus.
] Hoc capite, &
ſequen-
tib{us} duob{us} nemo non videt, catapultis & ſcorpionib{us} mitti ſagitt{as}, baliſtis au-
tem iaci lapides. Vegeti{us} lib. IIII. de re militari ſcribit baliſtis non ſolum lapides,
ſed & iacula mitti: apud Iulium Cæſarem lib. I. de bello ciuili, lego catapultis ſa-
xa iaci: ſicut apud Valerium Maximum lib. I. ſilices balistis, & Ciceronem lib. II.
Tuſcul. quæſt. & alios, quos refert Noni{us}. Ammian{us} Marcellin{us} lib. XXIII.
ſcorpione quidem lapides, baliſta verò mitti ſagitt{as} tradit, vtriuſque deſcriptio-
nem, vt tum temporis componebantur, exprimens, vt tamen Græcum hominem
agnoſc{as}, quem ſe eſſe nec diffitetur. Sunt etiam apud Cteſibium, Apollodorũ, Athe-
næum, & Philonem libris de machinis, de ijs & alijs multa, ſed quæ ad emenda-
tionem corruptißimi hac potißimum parte nostri Vitruuij non admodum iuuerint,
ipſis non ſatis integris & emaculatis autorib{us}. Nam quæ Anthemij nomine περὶ
παρα{δι}όζωμ μηχανημάτωμ legim{us}, & ſunt mutila, & alteri{us} ſunt inſtituti. Et
copioſe quidem & luculenter cum amicis ingenio & doctrina inſignib{us} per con-
iecturam de his machinis diſſerui, quæ ipſi maiorem in modum probauerint, non-
dum tamen, quod libenter ſequar, inueni. Quamobrem hîc lectorem admonitum
velim, ſi quis tandem reperietur, qui in totum hunc locum audaci{us} inuadat, ne
ſibi fucum fieri patiatur, néue rei probabilis capt{us} illecebris tam à vero ferat ſe
abduci, quin mecum etiam atque etiam conſideret, quam fieri non poteſt, vt quis re-
ctè de ijs ſtatuat, quorum cognitio fundit{us} interierit. Quod veri{us} me aſſerere
tib{us} duob{us} nemo non videt, catapultis & ſcorpionib{us} mitti ſagitt{as}, baliſtis au-
tem iaci lapides. Vegeti{us} lib. IIII. de re militari ſcribit baliſtis non ſolum lapides,
ſed & iacula mitti: apud Iulium Cæſarem lib. I. de bello ciuili, lego catapultis ſa-
xa iaci: ſicut apud Valerium Maximum lib. I. ſilices balistis, & Ciceronem lib. II.
Tuſcul. quæſt. & alios, quos refert Noni{us}. Ammian{us} Marcellin{us} lib. XXIII.
ſcorpione quidem lapides, baliſta verò mitti ſagitt{as} tradit, vtriuſque deſcriptio-
nem, vt tum temporis componebantur, exprimens, vt tamen Græcum hominem
agnoſc{as}, quem ſe eſſe nec diffitetur. Sunt etiam apud Cteſibium, Apollodorũ, Athe-
næum, & Philonem libris de machinis, de ijs & alijs multa, ſed quæ ad emenda-
tionem corruptißimi hac potißimum parte nostri Vitruuij non admodum iuuerint,
ipſis non ſatis integris & emaculatis autorib{us}. Nam quæ Anthemij nomine περὶ
παρα{δι}όζωμ μηχανημάτωμ legim{us}, & ſunt mutila, & alteri{us} ſunt inſtituti. Et
copioſe quidem & luculenter cum amicis ingenio & doctrina inſignib{us} per con-
iecturam de his machinis diſſerui, quæ ipſi maiorem in modum probauerint, non-
dum tamen, quod libenter ſequar, inueni. Quamobrem hîc lectorem admonitum
velim, ſi quis tandem reperietur, qui in totum hunc locum audaci{us} inuadat, ne
ſibi fucum fieri patiatur, néue rei probabilis capt{us} illecebris tam à vero ferat ſe
abduci, quin mecum etiam atque etiam conſideret, quam fieri non poteſt, vt quis re-
ctè de ijs ſtatuat, quorum cognitio fundit{us} interierit. Quod veri{us} me aſſerere