Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of contents

< >
< >
page |< < (432) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div267" type="section" level="1" n="243">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23506" xml:space="preserve">
              <pb o="432" file="454" n="454" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            arbitrat{us} ſum, cùm in hui{us} autoris lectione quantum homo nemo, abſit verbo in-
              <lb/>
            uidia, verſat{us} ſim. </s>
            <s xml:id="echoid-s23507" xml:space="preserve">Hæc ego dixi, ne quis maiorem in me diligentiam requireret.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s23508" xml:space="preserve">Alti{us} quidem certè longo tempore in machinarum perſcriptione error demiſit ra-
              <lb/>
            dices, quàm vt extirpari queant.</s>
            <s xml:id="echoid-s23509" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23510" xml:space="preserve">Habens longitudínem foramínum trium.</s>
            <s xml:id="echoid-s23511" xml:space="preserve">] Etiam inuitis exem-
              <lb/>
            plarib{us} omnib{us} ſcribendum habentes, referri enim debet ad regul{as}, non ad
              <lb/>
            ſuculam.</s>
            <s xml:id="echoid-s23512" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23513" xml:space="preserve">Securiclatís cardíníbus.</s>
            <s xml:id="echoid-s23514" xml:space="preserve">] Id eſt quorum partes extremæ referant ſecu-
              <lb/>
            rim falcis vinitoriæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s23515" xml:space="preserve">Noſtri vocant hirundinis caudam.</s>
            <s xml:id="echoid-s23516" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23517" xml:space="preserve">Cardínís longítudínís foramínís.</s>
            <s xml:id="echoid-s23518" xml:space="preserve">] Miſeret me ſortis Vitruuij, cui
              <lb/>
            ſit op{us} in tantilla re mea opera. </s>
            <s xml:id="echoid-s23519" xml:space="preserve">Scribendum igitur longitudo nominandi caſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s23520" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23521" xml:space="preserve">Brachíj breuitas faciat plagam vehementíorem.</s>
            <s xml:id="echoid-s23522" xml:space="preserve">] Brachiorum
              <lb/>
            in catapultis, ſcorpionib{us}, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23523" xml:space="preserve">balistis, breuitate mißiones iaculationes\’ multo
              <lb/>
            fiunt uehementiores, contrà longitudo multam affert ictui mollitiem atque remiſ-
              <lb/>
            ſionem, vt vectium longitudine ſubleuandæ ſarcinæ accedit facilit{as}, quo ſunt bre-
              <lb/>
            uiores, incommodi{us} tollitur pond{us}.</s>
            <s xml:id="echoid-s23524" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div268" type="section" level="1" n="244">
          <head xml:id="echoid-head296" style="it" xml:space="preserve">De balistarum rationib{us}. # CAP. XVI.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s23525" xml:space="preserve">CAT APVLTARVM rationes, ex quibus mem-
              <lb/>
            bris & </s>
            <s xml:id="echoid-s23526" xml:space="preserve">portionibus componantur, dixi. </s>
            <s xml:id="echoid-s23527" xml:space="preserve">Baliſtarum au-
              <lb/>
            tem rationes variæ ſunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s23528" xml:space="preserve">differentes, vnius effectus
              <lb/>
            cauſa comparatæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s23529" xml:space="preserve">Aliæ enim vectibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s23530" xml:space="preserve">ſuculis, non-
              <lb/>
            nullæ polyſpaſtis, aliæ ergatis, quædam etiam tympa-
              <lb/>
            norum torquentur rationibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s23531" xml:space="preserve">Sed tamen nulla bali-
              <lb/>
            ſta perficitur, niſi ad propoſitam magnitudinem ponderis ſaxi, quod id
              <lb/>
            organum mittere debet. </s>
            <s xml:id="echoid-s23532" xml:space="preserve">Igitur de ratione earum non eſt omnibus expe-
              <lb/>
            ditum, niſi qui arithmeticis rationibus numeros & </s>
            <s xml:id="echoid-s23533" xml:space="preserve">multiplicationes ha-
              <lb/>
            bent notas. </s>
            <s xml:id="echoid-s23534" xml:space="preserve">Nanque fiunt in capitibus foramina, per quorum ſpatia con-
              <lb/>
            tenduntur, capillo maxime muliebri, vel neruo, funes, qui magnitudine
              <lb/>
            ponderis lapidis, quem debet ea baliſta mittere, ex ratione grauitatis pro-
              <lb/>
            portione ſumuntur, quemadmodum catapultis de longitudinibus ſagit-
              <lb/>
            tarum. </s>
            <s xml:id="echoid-s23535" xml:space="preserve">Itaque vt etiam qui Geometriæ arithmeticæq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s23536" xml:space="preserve">rationes non no-
              <lb/>
            uerint, habeant expeditum, ne in periculo bellico cogitationibus deti-
              <lb/>
            neantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s23537" xml:space="preserve">quæ ipſe faciendo certa cognoui, quæq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s23538" xml:space="preserve">ex parte accepi à præce-
              <lb/>
            ptoribus finita, exponam: </s>
            <s xml:id="echoid-s23539" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s23540" xml:space="preserve">quibus rebus Græcorum penſiones ad mo-
              <lb/>
            dulos habeant rationem, ad eam vt etiam noſtris ponderibus reſpondeant,
              <lb/>
            tradam explicata.</s>
            <s xml:id="echoid-s23541" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div269" type="section" level="1" n="245">
          <head xml:id="echoid-head297" xml:space="preserve">IN CAPVT XVI. ANNOTAT.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23542" xml:space="preserve">Alíæ ením vectíbus & </s>
            <s xml:id="echoid-s23543" xml:space="preserve">ſuculís, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23544" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s23545" xml:space="preserve">] De ſucula & </s>
            <s xml:id="echoid-s23546" xml:space="preserve">traiectis (quib{us}
              <lb/>
            veluti manubrijs verſatur) vectib{us}, dixi ſuprà cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s23547" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">II</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s23548" xml:space="preserve">de polyſpaſto, cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s23549" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">III</emph>
            .</s>
            <s xml:id="echoid-s23550" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>