Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae

Table of contents

< >
[451.] EXPERIMENTUM LXXXVIII.
[452.] EXPERIMENTUM LXXXIX.
[453.] EXPERIMENTUM XC.
[454.] EXPERIMENTUM XCI.
[455.] EXPERIMENTUM XCII.
[456.] EXPERIMENTUM XCIII.
[457.] EXPERIMENTUM XCIV.
[458.] EXPERIMENTUM XCV.
[459.] EXPERIMENTUM XCVI.
[460.] EXPERIMENTUM XCVII.
[461.] EXPERIMENTUM XCVIII.
[462.] EXPERIMENTUM XCIX.
[463.] EXPERIMENTUM C.
[464.] EXPERIMENTUM CI.
[465.] EXPERIMENTUM CII.
[466.] CAPUT QUINTUM. De Cohærentia Corporum Reſpectiva.
[467.] EXPERIMENTUM CLVI.
[468.] EXPERIMENTUM CLVII.
[469.] EXPERIMENTUM CLVIII.
[470.] EXPERIMENTUM CLIX.
[471.] EXPERIMENTUM CLX.
[472.] EXPERIMENTUM CLXI.
[473.] EXPERIMENTUM CLXII.
[474.] EXPERIMENTUM CLXIII.
[475.] EXPERIMENTUM CLXIV.
[476.] EXPERIMENTUM CLXV.
[477.] EXPERIMENTUM CLXVI.
[478.] EXPERIMENTUM CLXVII.
[479.] EXPERIMENTUM CLXVIII.
[480.] EXPERIMENTUM CLXIX.
< >
page |< < (448) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div342" type="section" level="1" n="342">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10176" xml:space="preserve">
              <pb o="448" file="0462" n="462" rhead="INTRODUCTIO AD COHÆRENTIAM"/>
            comprimi ab omnibus corporibus incumbentibus, tum concreſcere
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s10177" xml:space="preserve">uniri in maſſas majores firmas cohærenteſque. </s>
            <s xml:id="echoid-s10178" xml:space="preserve">Quæ opinio nec
              <lb/>
            minoribus, nec levioribus eſt obnoxia erroribus, quam ulla præce-
              <lb/>
            dentium: </s>
            <s xml:id="echoid-s10179" xml:space="preserve">nam concedamus corporum partes ſibi apprimi gravitate
              <lb/>
            aliorum incumbentium corporum, atque ita cohærere, tum pro-
              <lb/>
            fecto non amplius inter ſe cohærebunt particulæ remotis rejectiſ-
              <lb/>
            que corporibus gravibus incumbentibus, adeoque corpora, quæ fir-
              <lb/>
            miſſima ſunt in terris viſceribus, quia valde comprimuntur, in pul-
              <lb/>
            verem fatiſcent ſponte, vel facile vi minimâ, ſimulac eruta ex fodi-
              <lb/>
            nis in ſuperficie terræ ponuntur, quippe tum nihil amplius eſt quod
              <lb/>
            illa comprimat: </s>
            <s xml:id="echoid-s10180" xml:space="preserve">verum dicuntur concreſcere quo tempore compri-
              <lb/>
            muntur, eſt hoc concreſcere pulcrum vocabulum, ſed quid ſigni-
              <lb/>
            ficat? </s>
            <s xml:id="echoid-s10181" xml:space="preserve">duæ particulæ duræ ſibi apprimantur a pondere quocunque
              <lb/>
            impoſito, quidnam nunc efficiet ut hæ particulæ ita uniantur, ut
              <lb/>
            poſtea non tam facile a ſe divelli poſſint, quam cum ſibi impone-
              <lb/>
            bantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s10182" xml:space="preserve">propter preſſionem non cedunt introrſum, nam ſuppo-
              <lb/>
            nuntur duræ; </s>
            <s xml:id="echoid-s10183" xml:space="preserve">an igitur tempore accedit quid aliud ea conjunctu-
              <lb/>
            rum? </s>
            <s xml:id="echoid-s10184" xml:space="preserve">quid eſt quod accedit? </s>
            <s xml:id="echoid-s10185" xml:space="preserve">oportet ut ſit vis, corpora enim,
              <lb/>
            quæ cohærent, vim reſiſtentiæ habent: </s>
            <s xml:id="echoid-s10186" xml:space="preserve">an igitur vis generatur
              <lb/>
            in corporibus, quia tantummodo ſibi imponuntur & </s>
            <s xml:id="echoid-s10187" xml:space="preserve">comprimun-
              <lb/>
            tur? </s>
            <s xml:id="echoid-s10188" xml:space="preserve">quænam eſt ea vis? </s>
            <s xml:id="echoid-s10189" xml:space="preserve">quomodo generatur? </s>
            <s xml:id="echoid-s10190" xml:space="preserve">quomodo corpo-
              <lb/>
            ribus infunditur? </s>
            <s xml:id="echoid-s10191" xml:space="preserve">vel an corporibus ineſt ejuſmodi attributum aut
              <lb/>
            proprietas, ut vim Cohærentiæ generent? </s>
            <s xml:id="echoid-s10192" xml:space="preserve">ſi hoc, id demonſtran-
              <lb/>
            dum erit: </s>
            <s xml:id="echoid-s10193" xml:space="preserve">ſi vero vis aliunde acceſſerit, non ex ſola compreſſione
              <lb/>
            gravium incumbentium Cohærentia oritur: </s>
            <s xml:id="echoid-s10194" xml:space="preserve">ſed experiamur an cor-
              <lb/>
            pora dura, ſibi impoſita & </s>
            <s xml:id="echoid-s10195" xml:space="preserve">compreſſa concreſcant; </s>
            <s xml:id="echoid-s10196" xml:space="preserve">hoc eſt tem-
              <lb/>
            pore Cohærentiam accipiant: </s>
            <s xml:id="echoid-s10197" xml:space="preserve">Capiantur duo Cubi vitrei, cuprei
              <lb/>
            vel marmorei, perinde eſt ex quanam materia eligantur, hos pla-
              <lb/>
            niſſimæ ſuperficiei ſibi impone, prælo compreſſos per anni ſpatium
              <lb/>
            relinque (diutius enim hæc Experimenta non protraxi) ſolutâ
              <lb/>
            præli cochleâ obſervabis eos nequaquam concreviſſe, ſed æque
              <lb/>
            facile a ſe reponi, quam primo temporis momento, quo ſupra ſe
              <lb/>
            collocabantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s10198" xml:space="preserve">corpora hæc compreſſa aliquamdiu fuerunt, pro-
              <lb/>
            inde in eodem ſtatu fuerunt ac ea, quæ in viſceribus Terræ ab aliis
              <lb/>
            incumbentibus gravibus compreſſa fuiſſent: </s>
            <s xml:id="echoid-s10199" xml:space="preserve">ſed intra prælum non
              <lb/>
            concreverunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s10200" xml:space="preserve">an igitur in Terra, ſi nihil aliud acceſſerit, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>