Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
[out of range]
>
page
|<
<
(447)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1506
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
359
">
<
pb
o
="
447
"
file
="
0463
"
n
="
463
"/>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div1507
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
360
">
<
head
xml:id
="
echoid-head373
"
xml:space
="
preserve
">GNOMONICES</
head
>
<
head
xml:id
="
echoid-head374
"
xml:space
="
preserve
">LIBER QVINTVS.</
head
>
<
figure
number
="
305
">
<
image
file
="
0463-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0463-01
"/>
</
figure
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div1508
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
361
">
<
head
xml:id
="
echoid-head375
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">AVCTORE</
head
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div1509
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
362
">
<
head
xml:id
="
echoid-head376
"
xml:space
="
preserve
">CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBERGENSI
<
lb
/>
SOCIETATIS IESV.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29216
"
xml:space
="
preserve
">QVONIAM plerique, qui parum ſunt exercitati in ducendis
<
lb
/>
lineis perpendicularibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29217
"
xml:space
="
preserve
">parallelis, quarum frequentiffi-
<
lb
/>
mus vſus eſt in horologiorum deſcriptionibus, quas ſuperiori-
<
lb
/>
bus libris tradidimus, difficultate rei perterriti diffidunt, ſe poſ-
<
lb
/>
ſe aliquando horologium aliquod ſine errore delineare, quod
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0463-02
"
xlink:href
="
note-0463-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
putent, fieri non poſſe, vt in tot perpendicularibus lineis, pa-
<
lb
/>
rallelisque occultis ducendis, quæ ad rectam horologii deſcri-
<
lb
/>
ptionem requiruntur, errorem aliquem non committant; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29218
"
xml:space
="
preserve
">vi-
<
lb
/>
ſum eſt hoc libro viam, ac rationem præſcribere, qua quiuis,
<
lb
/>
qui vel mediocriter in tabula ſinuum verſatus ſit, proprio Marte ſibi tabulas quaſ-
<
lb
/>
dam poffit ſupputare, ex quibus deinde horas cuiuſcunque generis ſine moleſtia
<
lb
/>
vlla, laboreve in quocunque plano propoſito deſcribere queat, ad datam etiam ſty-
<
lb
/>
li magnitudinem quamcunque. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29219
"
xml:space
="
preserve
">Negare enim non poſſum, perdifficile eſſe, ne di-
<
lb
/>
cam, fieri omnino non poſſe, vt in tanta multitudine occultarum linearum perpen
<
lb
/>
dicularium, atque parallelarum in nullum errorem labatur quis, etiamſi ea in re
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0463-03
"
xlink:href
="
note-0463-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
diu, multumq́ue ſeſe exercuerit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29220
"
xml:space
="
preserve
">Quod in deſcriptione horarum per tabulas, quas
<
lb
/>
iam iam ſupputabimus, contingere tam facile non poteſt, vt ex ſequentibus fiet
<
lb
/>
perſpicuum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29221
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div1511
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
363
">
<
head
xml:id
="
echoid-head377
"
xml:space
="
preserve
">PROBLEMA 1. PROPOSITIO 1.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29222
"
xml:space
="
preserve
">ALTITVDINEM Solis ſupra quemcunque circulum maxi-
<
lb
/>
mum ſphærę pro ſingulis horis inueſtigare.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29223
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29224
"
xml:space
="
preserve
">QVA ratione altitudo Solis ſupra Horizontem ex data hora ſit ſupputanda, abundè
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0463-04
"
xlink:href
="
note-0463-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
docuimus propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29225
"
xml:space
="
preserve
">36. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29226
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29227
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29228
"
xml:space
="
preserve
">nunc eandem inquiremus ſupra quemcunque circulũ
<
lb
/>
maximum, qui ab Horizonte differat, hoc modo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29229
"
xml:space
="
preserve
">Primum quæratur, per propoſ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29230
"
xml:space
="
preserve
">29. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29231
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29232
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29233
"
xml:space
="
preserve
">altitudo poli ſupra circulum propoſitum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29234
"
xml:space
="
preserve
">Deinde ad hanc altitudinem
<
lb
/>
altitudo Solis meridiana, eiuſdemq́ue depreſſio inueniatur, vt in ſcholio huius
<
lb
/>
propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29235
"
xml:space
="
preserve
">docebimus, ſumaturq́ue dimidium rectæ compoſitæ ex ſinu dictæ altitu-
<
lb
/>
dinis meridianæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29236
"
xml:space
="
preserve
">ſinu depreſſionis meridianæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29237
"
xml:space
="
preserve
">Poſtremo diſtantia Solis à Meridiano circulo
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0463-05
"
xlink:href
="
note-0463-05a
"
xml:space
="
preserve
">Diſtantia Solis
<
lb
/>
à Meridiano
<
lb
/>
proprio cuiuſ-
<
lb
/>
cunque circuli
<
lb
/>
maximi qua at
<
lb
/>
te exploretut.</
note
>
proprio dati circuli maximi, hoc eſt, à circulo per polos mundi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29238
"
xml:space
="
preserve
">per polos circuli propoſiti du-
<
lb
/>
cto, inſtar Meridiani, inueſtigetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29239
"
xml:space
="
preserve
">Quam ita inueniemus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29240
"
xml:space
="
preserve
">In circulis, ad quorum plana Meridia-
<
lb
/>
nus Horizontis rectus eſt, qualis eſt Verticalis circulus proprie dictus, circulus horę 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29241
"
xml:space
="
preserve
">à meridie,
<
lb
/>
vel media nocte. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29242
"
xml:space
="
preserve
">cui horologium polare æquidiſtat, Æquator, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29243
"
xml:space
="
preserve
">circulus ad Horizontem incli-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0463-06
"
xlink:href
="
note-0463-06a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
natus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29244
"
xml:space
="
preserve
">ad Meridianum rectus, ſumitur diſtantia à Meridiano, vt in Horizonte docuimus ad
<
lb
/>
initium propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29245
"
xml:space
="
preserve
">36. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29246
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29247
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29248
"
xml:space
="
preserve
">quia Meridianus Horizontis eſt etiã illorum circulorum Meridianus, vt
<
lb
/>
patet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29249
"
xml:space
="
preserve
">In aliis autem circulis explorandum prius erit per propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29250
"
xml:space
="
preserve
">30. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29251
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29252
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29253
"
xml:space
="
preserve
">quanta ſit inclinatio
<
lb
/>
proprii Meridiani cuiuſque illorum ad Meridianum Horizontis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29254
"
xml:space
="
preserve
">in quam partem proprius il-
<
lb
/>
le Meridianus vergat, hoc eſt, an in ortũ, occaſumve à Meridiano Horizontis recedat; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29255
"
xml:space
="
preserve
">quod qui-
<
lb
/>
dem facile percipiemus ex ſitu poli circuli maximi propoſiti, vt in lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29256
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29257
"
xml:space
="
preserve
">docuimus propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29258
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29259
"
xml:space
="
preserve
">13.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29260
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29261
"
xml:space
="
preserve
">37. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29262
"
xml:space
="
preserve
">Hac enim re perſpecta, difficile non erit, quantam diſtantiã à proprio Meridiano propoſiti
<
lb
/>
circuli habeat Sol qualibet hora, cognoſcere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29263
"
xml:space
="
preserve
">Nam ſi Meridianus proprius circuli maximi propo-
<
lb
/>
ſiti à Meridiano Horizontis in ſumpto hemiſpherio recedat in ortum, ſumenda erit diſtantia
<
lb
/>
Solis à meridie, vt ad initium propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29264
"
xml:space
="
preserve
">36. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29265
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29266
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s29267
"
xml:space
="
preserve
">ſcripſimus, ad quam ſi fuerit poſt meridiem, </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>