466705COSMOTHEOROS, LIB. II.
globus;
teleſcopioque utentibus multa particulatim conſpi-
cienda præbeat; plura quoque ac probabiliora de univerſa
natura ejus, quàm de Planetarum cæterorum conjici poſſe,
tanto quippe remotiorum. Sed contra evenit ut vix quid-
quam de Lunæ rebus dicendum reperiam, nimirum quia ejus
generis Planetam nullum coram intueri contigit; cum in pri-
mariis illis aliter hoc ſeſe habeat. Sunt enim, ut jam ſatis
conſtat, generis ejuſdem ac Tellus noſtra, in qua, quid re-
rum geratur, quidve exſtet, propè intuemur, eoque de cæ-
teris ſimilia quædam conjectandi ratio ſuppetit.
cienda præbeat; plura quoque ac probabiliora de univerſa
natura ejus, quàm de Planetarum cæterorum conjici poſſe,
tanto quippe remotiorum. Sed contra evenit ut vix quid-
quam de Lunæ rebus dicendum reperiam, nimirum quia ejus
generis Planetam nullum coram intueri contigit; cum in pri-
mariis illis aliter hoc ſeſe habeat. Sunt enim, ut jam ſatis
conſtat, generis ejuſdem ac Tellus noſtra, in qua, quid re-
rum geratur, quidve exſtet, propè intuemur, eoque de cæ-
teris ſimilia quædam conjectandi ratio ſuppetit.
Illud vero ſine omni dubitatione ſtatuere poſſumus, ejuſ-
11Satellitum
Saturni &
Jovis ean-
dem ac Lu-
næ rationem
eſſe. dem naturæ, ac Luna noſtra, eſſe illas, quæ Jovem ac Sa-
turnum comitari dictæ ſunt, ſiquidem eodem prorſus modo
primarios hoſce Planetas circumeunt, ſimulque cum illis cir-
cum Solem feruntur, perinde ac cum Tellure Luna. Sed
& aliam utrobique ſimilitudinem intercedere poſtea videbi-
mus. Quamobrem ſi quid de Lunæ ſtatu conjicere poſſimus,
(poſſumus autem pauca admodum) idem in quatuor illis cir-
ca Jovem, & in quinque Saturniis haud multo aliter ſe ha-
bere putandum erit. Illud ſemper menti infixum tenendo,
non eſſe illas viliores aut minore ornatu excultas.
11Satellitum
Saturni &
Jovis ean-
dem ac Lu-
næ rationem
eſſe. dem naturæ, ac Luna noſtra, eſſe illas, quæ Jovem ac Sa-
turnum comitari dictæ ſunt, ſiquidem eodem prorſus modo
primarios hoſce Planetas circumeunt, ſimulque cum illis cir-
cum Solem feruntur, perinde ac cum Tellure Luna. Sed
& aliam utrobique ſimilitudinem intercedere poſtea videbi-
mus. Quamobrem ſi quid de Lunæ ſtatu conjicere poſſimus,
(poſſumus autem pauca admodum) idem in quatuor illis cir-
ca Jovem, & in quinque Saturniis haud multo aliter ſe ha-
bere putandum erit. Illud ſemper menti infixum tenendo,
non eſſe illas viliores aut minore ornatu excultas.
Illud igitur in Luna noſtra apparet, etiam minoribus per-
22Lunam
montibus &
vallibus di-
ſtinctam eſſe. ſpicillis trium quatuorve pedum longitudine, plurimis mon-
tium tractibus, rurſuſque planis vallibus latiſſimis, ſuperfi-
ciem ejus diviſam eſſe. Cernuntur enim montium umbræ ea
parte quam a Sole averſam habent; ac frequenter jugo in
circulum fere compoſito incluſæ valles quædam minores ani-
madvertuntur; quarum medio monticuli, unus plureſve rur-
ſum eminent. Ex qua vallium rotunditate argumentum ſu-
mebat Keplerus, Lunicolarum, cum ratione operantium,
immenſas has eſſe molitiones. Sed hoc incredibile prorſus,
tum ob nimiam earum magnitudinem; tum quod facile na-
turalibus cauſis cavitates ejuſmodi orbiculares formari poſſint.
Marium vero ſimilitudinem illic nullam, (etſi & ille, & alii
33Carere ver@
mari. plerique omnes contra ſentiunt) reperio. Nam regiones
planæ ingentes, quæ montoſis multo obſcuriores ſunt;
22Lunam
montibus &
vallibus di-
ſtinctam eſſe. ſpicillis trium quatuorve pedum longitudine, plurimis mon-
tium tractibus, rurſuſque planis vallibus latiſſimis, ſuperfi-
ciem ejus diviſam eſſe. Cernuntur enim montium umbræ ea
parte quam a Sole averſam habent; ac frequenter jugo in
circulum fere compoſito incluſæ valles quædam minores ani-
madvertuntur; quarum medio monticuli, unus plureſve rur-
ſum eminent. Ex qua vallium rotunditate argumentum ſu-
mebat Keplerus, Lunicolarum, cum ratione operantium,
immenſas has eſſe molitiones. Sed hoc incredibile prorſus,
tum ob nimiam earum magnitudinem; tum quod facile na-
turalibus cauſis cavitates ejuſmodi orbiculares formari poſſint.
Marium vero ſimilitudinem illic nullam, (etſi & ille, & alii
33Carere ver@
mari. plerique omnes contra ſentiunt) reperio. Nam regiones
planæ ingentes, quæ montoſis multo obſcuriores ſunt;