478464INTRODUCTIO AD COHÆRENTIAM
eâque ipſâ partes attenuari, ab Aqua ſales ſolvi, atque ab his bi-
nis cauſis ſuperficies aſperas terreſtres impleri, mutuum partium
contactum augeri, & Cohærentiam inde pendere, patet clare
nam loco Aquæ ſubigatur Calx cum oleo, ſive olivarum, ſive rapa-
rum, ſive alio craſſo: manebit paſta ſemifluida nec firmitatem ac-
quirit unquam: hæc inter binos poſita lapides, oleo quidem
quadantenus orbabitur attracto a lapidibus, nihilominus lapides
non conjunget: eſt oleum fluidum aliquod veluti Aqua, cur hæc
igitur non eosdem effectus edit? tantum, quia nec partes Calcis
attenuat, nec ſalia ſolvit, nec immediate partes lapidibus appli-
cat, aut contactuum puncta auget.
nis cauſis ſuperficies aſperas terreſtres impleri, mutuum partium
contactum augeri, & Cohærentiam inde pendere, patet clare
nam loco Aquæ ſubigatur Calx cum oleo, ſive olivarum, ſive rapa-
rum, ſive alio craſſo: manebit paſta ſemifluida nec firmitatem ac-
quirit unquam: hæc inter binos poſita lapides, oleo quidem
quadantenus orbabitur attracto a lapidibus, nihilominus lapides
non conjunget: eſt oleum fluidum aliquod veluti Aqua, cur hæc
igitur non eosdem effectus edit? tantum, quia nec partes Calcis
attenuat, nec ſalia ſolvit, nec immediate partes lapidibus appli-
cat, aut contactuum puncta auget.
Si de efferveſcentia paſtæ Calcis dubitemus, Gypſum ejus loco
ſubſtituamus: qui in pulverem redactus, & aqua permiſtus frigi-
da, inſignem calorem concipit, qui ab efferveſcentia tantummo-
do oritur, tum rarefit, & illico in maſſam abit duriſſimam: Gy-
pſum tamen cum oleo miſtum nec fervet, nec calorem concipit,
nec ullam duritiem acquirit, manens modo paſta ſemifluida.
ſubſtituamus: qui in pulverem redactus, & aqua permiſtus frigi-
da, inſignem calorem concipit, qui ab efferveſcentia tantummo-
do oritur, tum rarefit, & illico in maſſam abit duriſſimam: Gy-
pſum tamen cum oleo miſtum nec fervet, nec calorem concipit,
nec ullam duritiem acquirit, manens modo paſta ſemifluida.
Nec nunc amplius latet, quare Calx facta ex lapidibus combuſtis
in multo majorem duritiem abeat, quam quæ ex conchis piſcium
conficitur: quippe conchæ ſunt partes animalium, quæ potiſſi-
mum e ſale volatili, parum e ſale fixo conſtant. Lapides contra non
volatilem, ſed fixum poſſident ſalem, unde plus ſalis fixi eſt in Cal-
celapidum, quam quidem concharum, & hinc multo vehementius
efſerveſcit, quando in aqua extinguitur, ita mutuo attritu partes
multo ſubtiliores acquirit, & poſtea inter lapides poſita, multo
profundius eorum aſperitates ingreditur; accuratius implet; in plu-
ribus punctis contingit; fortius attrahitur; validiusque cohæret,
quam partes concharum calcinatarum.
in multo majorem duritiem abeat, quam quæ ex conchis piſcium
conficitur: quippe conchæ ſunt partes animalium, quæ potiſſi-
mum e ſale volatili, parum e ſale fixo conſtant. Lapides contra non
volatilem, ſed fixum poſſident ſalem, unde plus ſalis fixi eſt in Cal-
celapidum, quam quidem concharum, & hinc multo vehementius
efſerveſcit, quando in aqua extinguitur, ita mutuo attritu partes
multo ſubtiliores acquirit, & poſtea inter lapides poſita, multo
profundius eorum aſperitates ingreditur; accuratius implet; in plu-
ribus punctis contingit; fortius attrahitur; validiusque cohæret,
quam partes concharum calcinatarum.
Sexto modo corpora firmitatem acquirere &
in moles majores
abire monuimus, peractâ nonnullorum liquorum lecum mixtorum
efferveſcentiâ; veluti ſi ſpiritus ſalini acidi cum alcalicis liquoribus
miſcentur: efferveſcentia hæc oritur, quia partes ſe magno impetu
attrahunt, hinc ruunt verſus ſe invicem, magna vi in ſe impingunt,
ſeſe applanant; quia elaſtica ſunt, ſæpe excutiuntur iterum, cor-
poribus nempe ſe reſtituentibus in priſtinam figuram; ab aliis iterum
attrahuntur, cum attritu ſupra ſe invicem moventur, ignem
abire monuimus, peractâ nonnullorum liquorum lecum mixtorum
efferveſcentiâ; veluti ſi ſpiritus ſalini acidi cum alcalicis liquoribus
miſcentur: efferveſcentia hæc oritur, quia partes ſe magno impetu
attrahunt, hinc ruunt verſus ſe invicem, magna vi in ſe impingunt,
ſeſe applanant; quia elaſtica ſunt, ſæpe excutiuntur iterum, cor-
poribus nempe ſe reſtituentibus in priſtinam figuram; ab aliis iterum
attrahuntur, cum attritu ſupra ſe invicem moventur, ignem
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib