Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
41 21
42 22
43 23
44 24
45 25
46 26
47 27
48 28
49 29
50 30
51 31
52 32
53 33
54 34
55 35
56 36
57 37
58 38
59 39
60 40
61 41
62 42
63 43
64 44
65 45
66 46
67 47
68 48
69 49
70 50
< >
page |< < (29) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div97" type="section" level="1" n="31">
          <pb o="29" file="0049" n="49" rhead="LIBER PRIMVS."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div103" type="section" level="1" n="32">
          <head xml:id="echoid-head35" style="it" xml:space="preserve">SCHOLIVM.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s1986" xml:space="preserve">HAEC ratio deſcribendæ conicæ ſectionis, vna cum demonſtratione, non differt ab ea, quam Fede-
              <lb/>
            ricus Commandinus adducit in libro de horologiorum deſcriptione, niſi quòd ipſe de cono recto ſolum lo-
              <lb/>
            quitur, nos autem problema omni cono tam recto, quàm ſcaleno accommodauimus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1987" xml:space="preserve">praxes, quæ ad
              <lb/>
            deſcriptionem ſectionum conorum rectorum requiruntur, ſimul complexi ſumus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1988" xml:space="preserve">Præcipit enim ipſe, vt
              <lb/>
            ſumantur in primis figuris, in diametro D E, quotcunque puncta K, L, atque per ipſa baſi B C, paralle-
              <lb/>
            læ agantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1989" xml:space="preserve">Sed facilius eſt in cono recto, beneficio circini in vtroque latere A B, A C, puncta ſumere F,
              <lb/>
            G, H, I. </s>
            <s xml:id="echoid-s1990" xml:space="preserve">Rectæ enim hæc puncta connectentes parallelæ ſunt, vt oſtendimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1991" xml:space="preserve">Deinde iubet in primis figu-
              <lb/>
            ris, inter K F, k H, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1992" xml:space="preserve">L G, L I, inuenire medias proportionales: </s>
            <s xml:id="echoid-s1993" xml:space="preserve">quod quidem nos præstitimus ſemi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0049-01" xlink:href="note-0049-01a" xml:space="preserve">10</note>
            circulis deſcriptis in ſecundis figuris. </s>
            <s xml:id="echoid-s1994" xml:space="preserve">Poſtremo, diuiſa diametro D E, in plano ſeorſum, nimirum in
              <lb/>
            tertijs figuris, vt diuiſa eſt in cono primarum figurarum, iubet ex punctis diuiſionum in tertijs figuris
              <lb/>
            perpendiculares vtrinque educere ad diametrum: </s>
            <s xml:id="echoid-s1995" xml:space="preserve">quod & </s>
            <s xml:id="echoid-s1996" xml:space="preserve">nos in tertijs figuris fecimus praxi perfacili
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1997" xml:space="preserve">breui, præſertim vbi multa eſſent puncta. </s>
            <s xml:id="echoid-s1998" xml:space="preserve">In has perpendiculares transfert medias proportionales
              <lb/>
            inuentas, vt nos, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1999" xml:space="preserve">per extrema puncta mediarum proportionalium translatarum ducit ſectionem coni-
              <lb/>
            cam, quemadmodum & </s>
            <s xml:id="echoid-s2000" xml:space="preserve">à nobis factum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s2001" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2002" xml:space="preserve">FRANCISCVS Maurolycus abbas libro tertio de lineis horarijs vtitur alijs deſcriptionibus
              <lb/>
            particularibus trium conicarum ſectionum: </s>
            <s xml:id="echoid-s2003" xml:space="preserve">ſed ratio deſcriptionis à nobis tradita ſimplicior est, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2004" xml:space="preserve">fa-
              <lb/>
            cilior, conuenit{q́ue} in omnes ſectiones, vt conſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s2005" xml:space="preserve">Nihil autem diximus de conica illa ſectione deſcriben-
              <lb/>
            da, quæ circulus eſt, quia perfacilis eſt eius deſcriptio, cognita diametro.</s>
            <s xml:id="echoid-s2006" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2007" xml:space="preserve">PLACET autem hoc loco tradere aliam rationem non iniucundam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2008" xml:space="preserve">fortaſſis ea, quam expli-
              <lb/>
            cauimus, faciliorem, deſcribendi parabolam, duas hyperbolas oppoſitas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2009" xml:space="preserve">Ellipſim, quarum axes dati
              <lb/>
            ſint, quæ quidem ratio (quod vehementer miror) à nemine hactenus, quod ſciam, obſeruata eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2010" xml:space="preserve">Hanc au-
              <lb/>
            tem conis rectis duntaxat accommodabimus, propterea quòd ijs ſolum in horologiorum deſcriptionibus
              <lb/>
            vſuri ſumus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2011" xml:space="preserve">Pro Parabola igitur præmittendum eſt huiuſmodi lemma conueniens tam cono recto
              <lb/>
            quàm Scaleno.</s>
            <s xml:id="echoid-s2012" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div105" type="section" level="1" n="33">
          <head xml:id="echoid-head36" xml:space="preserve">LEMMA.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2013" xml:space="preserve">DATO cono & </s>
            <s xml:id="echoid-s2014" xml:space="preserve">diametro parabolæ, inuenire latus rectum parabolæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s2015" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
          <note position="right" xml:space="preserve">Inuentio late-
            <lb/>
          ris recti Parabo
            <lb/>
          les, cuius diam@
            <lb/>
          ter in cono da-
            <lb/>
          ta ſit.</note>
          <figure number="31">
            <image file="0049-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0049-01"/>
          </figure>
          <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2016" xml:space="preserve">SIT datus conus A B C, in quo triangulum per axem A B C: </s>
            <s xml:id="echoid-s2017" xml:space="preserve">ſecetur autem conus
              <lb/>
            plano faciente parabolam E F G, iuxta ea, quæ ab Apollonio demonstrata ſunt propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2018" xml:space="preserve">11.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2019" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s2020" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s2021" xml:space="preserve">ita vt eius axis E H, æquidiſtans ſit lateri A C, trianguli per axem. </s>
            <s xml:id="echoid-s2022" xml:space="preserve">Huius igitur
              <lb/>
            paraboles rectum latus inueniemus hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s2023" xml:space="preserve">Fiat vt alterum latus trianguli per axem,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0049-06" xlink:href="note-0049-06a" xml:space="preserve">50</note>
            nempe A B, ad baſim B C, ita B C, ad A I. </s>
            <s xml:id="echoid-s2024" xml:space="preserve">Deinde vt alterum latus A C, ad A I, inuen-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0049-07" xlink:href="note-0049-07a" xml:space="preserve">11. ſexti.</note>
            tam, ita A E, ad E K. </s>
            <s xml:id="echoid-s2025" xml:space="preserve">Dico E K, eſſe rectum latus paraboles E F G, hoc eſt, illam eſſere-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0049-08" xlink:href="note-0049-08a" xml:space="preserve">12. ſexti.</note>
            ctam, iuxta quam poſſunt or dinatim applicatæ ad diametrum E H. </s>
            <s xml:id="echoid-s2026" xml:space="preserve">Sit enim rectangulũ
              <lb/>
            C B, contentum ſub lateribus trianguli per axem A B, A C; </s>
            <s xml:id="echoid-s2027" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s2028" xml:space="preserve">ad A B, applicetur rectan-
              <lb/>
            gulum B I, contentum ſub A B, A I, quod æquale erit quadrato baſis B C, propterea quòd
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0049-09" xlink:href="note-0049-09a" xml:space="preserve">17. ſexti.</note>
            tres rectæ A B, B C, A I, continuè proportionales ſunt, ex conſt
              <unsure/>
            ructione; </s>
            <s xml:id="echoid-s2029" xml:space="preserve">erit{q́ue} C A I,
              <lb/>
            vna linea recta, quòd duo anguli ad A, recti ſint. </s>
            <s xml:id="echoid-s2030" xml:space="preserve">Quoniam igitur eſt, vt C A, ad A I,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0049-10" xlink:href="note-0049-10a" xml:space="preserve">14. primi.</note>
            ita A E, ad E K, per conſtructionem; </s>
            <s xml:id="echoid-s2031" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s2032" xml:space="preserve">conuertendo, vt A I, ad A C, ita E K, ad A E;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2033" xml:space="preserve">Vt autem A I, ad A C, ita eſt rectangulum B I, hoc eſt, quadr atum baſis B C, ad rectan-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0049-11" xlink:href="note-0049-11a" xml:space="preserve">1. ſexti.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>