Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

< >
[431] f h r q x b c d z a e p g k
[432] a b z d
[433] a b c d e
[434] VERA OCVLI DESCRIPTIO atq; effigies è recentiorib{us} anatomicis libris deſumpta.
[435] a b d h g e f i c
[436] a b d b g e f i c
[437] a r t
[438] a r t b
[439] a e g b f z q x c u d
[440] a r s t d b c
[441] a r s t o p n q b
[442] a g h i k l h i k b c d e f
[443] k a d h r f s l t e i o m i p m x y u n q z g b c
[444] a e g b f c
[445] c r g b f z a y c d
[446] e r g b z f k m a n l c u d
[447] e r g b f k m a n l c d
[448] h r s t a c b e g f d f y
[449] n m a b k c e d f g p h q l r o
[Figure 450]
[451] a b c d
[452] d a b a d b c
[453] d e d b c a
[454] k d g b
[455] a g i z b t d e
[456] d n a b c c
[457] c k d g b
[458] b d g e a
[459] f g k e b a h d
[460] g a h c l z d b e
< >
page |< < (191) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1287" type="section" level="0" n="0">
          <pb o="191" file="0493" n="493" rhead="LIBER QVINTVS."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1288" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head1011" xml:space="preserve">THE OREMATA</head>
          <head xml:id="echoid-head1012" xml:space="preserve" style="it">1. Corporum terſorum politorum, cuiuſcun figuræ ſint, ſuperficies à quolibet ſuorum pun-
            <lb/>
          ctorum luces, colores, & formas rerum oppoſitarum reflectunt ſecundum rectitudinem linea-
            <lb/>
          rum. Euclides 2 hypothe. catoptr. Ptolemæus 1 & 3 the. 1 catoptr. Alhazen 2 n 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s31627" xml:space="preserve">Quoniam enim, ut patuit per 1 th.</s>
            <s xml:id="echoid-s31628" xml:space="preserve"> 2 huius, forma lucis à corpore luminoſo ſemper ſecundum
              <lb/>
            lineam rectam diffunditur in omne corpus ei oppoſitum, & ſimiliter forma colorata habentis
              <lb/>
            actum luminis.</s>
            <s xml:id="echoid-s31629" xml:space="preserve"> Cum itaq;</s>
            <s xml:id="echoid-s31630" xml:space="preserve"> hæc incidunt alicui corpori terſo polito:</s>
            <s xml:id="echoid-s31631" xml:space="preserve"> quia in tali corpore non patet
              <lb/>
            tranſitus lumini uel colori propter talis corporis denſitatem & priuationem diaphanitatis, cũ ſint
              <lb/>
            planarum ſuperficierũ, in quibus nulla eſt aſperitas, ſemper ab illis fit luminis & coloris & forma-
              <lb/>
            rum reflexio:</s>
            <s xml:id="echoid-s31632" xml:space="preserve"> & ob hoc oppofito ſpeculo lumini forti obliquè incidenti, manifeſtè fit ad parietem
              <lb/>
            uicinum luminis reflexio & coloris, ſi color fuerit coniumctus lumini, & uidebitur lumen reflexum
              <lb/>
            incidens parieti cum colore:</s>
            <s xml:id="echoid-s31633" xml:space="preserve"> & moto ſpeculo radius reflexus mouebitur mutans locum, & ablato
              <lb/>
            ſpeculo lumen reflexum aufertur:</s>
            <s xml:id="echoid-s31634" xml:space="preserve"> & ſi à loco, cui incidit radius luminoſus, manus uel aliud corpus
              <lb/>
            mundum uel politum ſecundum lineam rectam ducatur ad ſuperficiem corporis, à qua fit reflexio:</s>
            <s xml:id="echoid-s31635" xml:space="preserve">
              <lb/>
            patens erit quoniam ſecundum rectitudinem linearum reflexio eſt facta, quoniam ipſi experimen-
              <lb/>
            tanti ſecundum lineam rectam ad corpus, à quo fit reflexio, redeunti, ſemper reflexionem luminis
              <lb/>
            accidit uideri.</s>
            <s xml:id="echoid-s31636" xml:space="preserve"> In omni itaq;</s>
            <s xml:id="echoid-s31637" xml:space="preserve"> polita ſuperficie cuiuſcunq;</s>
            <s xml:id="echoid-s31638" xml:space="preserve"> ſit figuræ, à quolibet ſuorum pũctorum fit
              <lb/>
            reflexio ſecundum rectitudinem linearum:</s>
            <s xml:id="echoid-s31639" xml:space="preserve"> caditenim in quo dlibet puctum corporis politi lux à
              <lb/>
            quolibet puncto corporis luminoſi.</s>
            <s xml:id="echoid-s31640" xml:space="preserve"> Vnde ſicut oſtenſum eſt in 20 th.</s>
            <s xml:id="echoid-s31641" xml:space="preserve"> 2 huius ſuper quodlibet pun-
              <lb/>
            ctum corporis politi fit pyramis, cuius uertex eſt in pũcto corporis politi, & baſis in ſuperficie cor-
              <lb/>
            poris luminoſi:</s>
            <s xml:id="echoid-s31642" xml:space="preserve"> & à quolibet puncto luminoſi corporis procedit pyramis, cuius uertex eſt in pun-
              <lb/>
            cto corporis luminoſi, & baſis in ſuperficie corporis politi.</s>
            <s xml:id="echoid-s31643" xml:space="preserve"> Et ſi à corpore luminoſo procedit lux
              <lb/>
            ad corpus politum ſecundum lineas æquidiſtantes, illæ lineæ quaſi columnam continentes termi-
              <lb/>
            nantur ad baſes pyramidum præmiſſarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s31644" xml:space="preserve"> Per quaſcunq;</s>
            <s xml:id="echoid-s31645" xml:space="preserve"> autem lineas lumen corpori polito inci-
              <lb/>
            dit, ſecundum illarum proprietatem reflectitur, ſiue ſint perpendiculares ſiue obliquæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s31646" xml:space="preserve"> patet ergo
              <lb/>
            propoſitum.</s>
            <s xml:id="echoid-s31647" xml:space="preserve"> Fit autẽ à corporibus politis reflexio lucis, non autem à corporibus non politis, aſpe-
              <lb/>
            ris:</s>
            <s xml:id="echoid-s31648" xml:space="preserve"> quoniam in illis ſunt pori & foueæ, quas ſubintrat lumen, & redit in ſe permixtum cum umbra
              <lb/>
            illorum corporum:</s>
            <s xml:id="echoid-s31649" xml:space="preserve">unde non fit reflexio ſenſibilis ab illis.</s>
            <s xml:id="echoid-s31650" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1289" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head1013" xml:space="preserve" style="it">2. Ab omni corpore colorato præſente luce, color ad corpus oppoſitum politum mixtim cum
            <lb/>
          lumine mittitur: & quando totaliter, quando partialiter reflectitur ab illo, ſicut & ipſum
            <lb/>
          lumen. Ptolemæus 3 th. 1 catoptr. Alhazen 3 n 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s31651" xml:space="preserve">Quòd hic proponitur, experimẽtaliter declaratur.</s>
            <s xml:id="echoid-s31652" xml:space="preserve"> Sit enim, ut intra domum unius tantùm fene-
              <lb/>
            ſtræ deſcendat lux ſolis ſuper corpus multum coloratũ forti colore:</s>
            <s xml:id="echoid-s31653" xml:space="preserve"> & ponatur in oppoſitione con-
              <lb/>
            tra ipſum ſpeculum argenteum, & iterum cõtra ſpeculum ponatur uas concauum ad modum ſcy-
              <lb/>
            phi, quod ſit interius album, uel in quo ponatur corpus album, & aptetur taliter ut lux reflexa inci-
              <lb/>
            dat ſuper illud corpus album.</s>
            <s xml:id="echoid-s31654" xml:space="preserve"> Apparebit itaq, ſuper faciem albi corporis color illius corporis, in
              <lb/>
            quod primò fit deſcenſus lucis.</s>
            <s xml:id="echoid-s31655" xml:space="preserve"> Color itaq;</s>
            <s xml:id="echoid-s31656" xml:space="preserve"> mixtim cum luce reflectitur:</s>
            <s xml:id="echoid-s31657" xml:space="preserve"> ergo etiam mixtim cũlu-
              <lb/>
            mine incidit corpori polito:</s>
            <s xml:id="echoid-s31658" xml:space="preserve"> quod corpus politum ſi denſum & durum fuerit, color cum luce tota-
              <lb/>
            liter ab ipſo reflectitur, ita ut non coloret corpus politum.</s>
            <s xml:id="echoid-s31659" xml:space="preserve"> Si uerò corpus politum ſit rarum & luci-
              <lb/>
            dum actu, ſicut ſunt aqua & uitrum, & ſimilia:</s>
            <s xml:id="echoid-s31660" xml:space="preserve"> tunc refle ctũtur ab illo colores & luces, & penetrant
              <lb/>
            in illud:</s>
            <s xml:id="echoid-s31661" xml:space="preserve"> quod patet per hoc, quòd forma reflexionis ab his corporibus eſt debilioris lucis & colo-
              <lb/>
            ris, quàm ab alijs corporibus denſioribus, quàm ſint illa:</s>
            <s xml:id="echoid-s31662" xml:space="preserve"> & etiam circa aliquod punctum ſub iſtis
              <lb/>
            corporibus, uel in iſtis uidentur formæ lucis & coloris incidẽtes ſuperiori ſuperficiei iſtorum cor-
              <lb/>
            porum.</s>
            <s xml:id="echoid-s31663" xml:space="preserve"> Patet ergo illud, quod proponebatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s31664" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1290" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head1014" xml:space="preserve" style="it">3. Omnis reflexio debilitat luces & colores: & uniuerſaliter omnes formas. Alhazẽ 4 n 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s31665" xml:space="preserve">Quoniam enim lux continua fortior eſt luce diſgregata per 1 petitionem 2 huius, & quantò lux
              <lb/>
            ab ortu ſuo plus elongatur, tantò plus debilitatur per 22 th.</s>
            <s xml:id="echoid-s31666" xml:space="preserve"> 2 huius:</s>
            <s xml:id="echoid-s31667" xml:space="preserve"> patet quòd cum ſecundum ali-
              <lb/>
            quem punctum corporis luminoſi procedit lux ad ſuperficiem corporis politi in modum pyrami-
              <lb/>
            dis, quòd quantò magis elongatur à puncto illo, tantò maior eſt eius debilitatio, & propter elonga-
              <lb/>
            tionem ab ortu lucis, & propter diſgregationẽ.</s>
            <s xml:id="echoid-s31668" xml:space="preserve"> Lux uerò reflexa ab aliquo polito corpore plus de-
              <lb/>
            bilitatur, tum propter elongationem à loco reflexionis & diſgregationẽ, tum propter ipſam refle-
              <lb/>
            xionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s31669" xml:space="preserve"> Luces quoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s31670" xml:space="preserve"> ſecundum lineas æquidiſtantes politis corporibus incidẽtes, ſunt debiliores
              <lb/>
            quàm luces obliquè incidentes, quoniã minus aggregantur.</s>
            <s xml:id="echoid-s31671" xml:space="preserve"> Colorum quoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s31672" xml:space="preserve"> reflexio quamuis fiat
              <lb/>
            ab omni corpore polito, ſicut & lucis, ut patet per 1 huius:</s>
            <s xml:id="echoid-s31673" xml:space="preserve"> non tamen eſt multum ſenſibilis, propter
              <lb/>
            debilitationem, quę fit ex reflexione, & propter admixtionẽ coloris ipſius ſpeculi conformis colo-
              <lb/>
            rum reflexorum, niſi fortè à ſpeculo argẽteo fiat reflexio.</s>
            <s xml:id="echoid-s31674" xml:space="preserve"> In ferreo enim ſpeculo color apparet de-
              <lb/>
            bilior, quoniam color ferri mixtus cum luce reflexa, & ipſo colore reflexo debilitat ipſum colorem
              <lb/>
            reflexum.</s>
            <s xml:id="echoid-s31675" xml:space="preserve"> Omnes itaq;</s>
            <s xml:id="echoid-s31676" xml:space="preserve"> reflexiones colorum optimè experiri poſſunt in domo unici foraminis, cui
              <lb/>
            foramini albus paries opponitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s31677" xml:space="preserve"> Tunc enim in radio ſolis poſito ſpeculo argenteo, & ipſi ſpeculo
              <lb/>
            & parieti interpoſita re aliqua colorata:</s>
            <s xml:id="echoid-s31678" xml:space="preserve"> erit reflexio coloris ad parietẽ album ſenſibilis.</s>
            <s xml:id="echoid-s31679" xml:space="preserve"> Idem quoq:</s>
            <s xml:id="echoid-s31680" xml:space="preserve">
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>