5145OPTICAE LIBER II.
prehendet extenſionem eorum in uerticatione oppoſitionis.
Secundum ergo iſtos modos erit
comprehenſio ſituum, ſuperficierum, linearum, & ſpatiorum à uiſu, reſpectu illius. Quædam au-
tem ſuperficies, & lineæ, & ſpatia ſecantia lineas radiales ſunt obliquationis ualde magnæ ſuper
radiales lineas, & quædam ſunt modicæ, & quædam ſunt perpendiculares ſuper lineas radiales:
& ſunt ſuperficies, & lineæ, & ſpatia directè oppoſita uiſui. Extremitas autem remotior cuiusli-
bet ſuperficiei, & lineæ, & ſpatij ſequitur partem remotam à uiſu, ſcilicet partem ſequentem ex-
tremitates linearum radialium, & extremitas propinquior ſequitur partem propinquam uiſui, ſci-
licet partem ſequentem uiſum. Et quando uiſus comprehenderit aliquam lineam, uel aliquod
ſpatium, ſtatim comprehendet duas ubitates ſequentes extremitates lineæ illius, aut illius ſpatij:
& ſimiliter quando uiſus comprehenderit aliquam ſuperficiem: comprehendet ubitates ſequentes
extremitates illius ſuperficiei ex comprehenſione extenſionis illius ſuperficiei, in longitudine, &
latitudine. Cum ergo uiſus comprehenderit ſuperficiem obliquam ſuper lineas radiales, & fue-
rit illa ſuperficies maximæ declinationis: comprehendet uiſus ubitatem ſequentem extremitatem
remotiorem apud comprehenſionem ſuperficiei, & comprehendet ipſam eſſe ſequentem extre-
mitates linearum radialium, & comprehendet ubitatem ſequentem extremitatem propinquio-
rem, & comprehendet ipſam eſſe ſequentem illud, quod eſt prope uiſum. Et ſimiliter de linea, &
ſpatio maximæ obliquationis. Et cum uiſus perceperit, quòd una duarum extremitatum ſuper-
ficiei, aut lineæ, aut ſpatij ſequantur ubitatem remotam à uiſu, & quòd altera extremitas fequatur
ubitatem propinquam uiſui: ſtatim percipiet remotionem unius duarum extremitatum, aut lineę,
aut ſpatij, aut ſuperficiei, & appropinquationem alterius. Et cum perceperit remotionem unius
duarum extremitatum, aut lineæ, aut ſpatij, aut ſuperficiei, & appropinquationem alterius: ſtatim
percipiet obliquationem ſitus illius ſuperficiei, aut lineæ, aut ſpatij. Obliquatio ergo ſuperficie-
rum, & linearum, & ſpatiorum obliquatorum ſuper lineas radiales extraneæ obliquationis, com-
prehenditur à uiſu ex comprehenſione duarum ubitatum extremitatum eorum.
comprehenſio ſituum, ſuperficierum, linearum, & ſpatiorum à uiſu, reſpectu illius. Quædam au-
tem ſuperficies, & lineæ, & ſpatia ſecantia lineas radiales ſunt obliquationis ualde magnæ ſuper
radiales lineas, & quædam ſunt modicæ, & quædam ſunt perpendiculares ſuper lineas radiales:
& ſunt ſuperficies, & lineæ, & ſpatia directè oppoſita uiſui. Extremitas autem remotior cuiusli-
bet ſuperficiei, & lineæ, & ſpatij ſequitur partem remotam à uiſu, ſcilicet partem ſequentem ex-
tremitates linearum radialium, & extremitas propinquior ſequitur partem propinquam uiſui, ſci-
licet partem ſequentem uiſum. Et quando uiſus comprehenderit aliquam lineam, uel aliquod
ſpatium, ſtatim comprehendet duas ubitates ſequentes extremitates lineæ illius, aut illius ſpatij:
& ſimiliter quando uiſus comprehenderit aliquam ſuperficiem: comprehendet ubitates ſequentes
extremitates illius ſuperficiei ex comprehenſione extenſionis illius ſuperficiei, in longitudine, &
latitudine. Cum ergo uiſus comprehenderit ſuperficiem obliquam ſuper lineas radiales, & fue-
rit illa ſuperficies maximæ declinationis: comprehendet uiſus ubitatem ſequentem extremitatem
remotiorem apud comprehenſionem ſuperficiei, & comprehendet ipſam eſſe ſequentem extre-
mitates linearum radialium, & comprehendet ubitatem ſequentem extremitatem propinquio-
rem, & comprehendet ipſam eſſe ſequentem illud, quod eſt prope uiſum. Et ſimiliter de linea, &
ſpatio maximæ obliquationis. Et cum uiſus perceperit, quòd una duarum extremitatum ſuper-
ficiei, aut lineæ, aut ſpatij ſequantur ubitatem remotam à uiſu, & quòd altera extremitas fequatur
ubitatem propinquam uiſui: ſtatim percipiet remotionem unius duarum extremitatum, aut lineę,
aut ſpatij, aut ſuperficiei, & appropinquationem alterius. Et cum perceperit remotionem unius
duarum extremitatum, aut lineæ, aut ſpatij, aut ſuperficiei, & appropinquationem alterius: ſtatim
percipiet obliquationem ſitus illius ſuperficiei, aut lineæ, aut ſpatij. Obliquatio ergo ſuperficie-
rum, & linearum, & ſpatiorum obliquatorum ſuper lineas radiales extraneæ obliquationis, com-
prehenditur à uiſu ex comprehenſione duarum ubitatum extremitatum eorum.
29. Situs uiſibilis obliquus ex immoderata diſtantia uidetur direct{us}. 34 p 4.
DEclinatio autem & directa oppoſitio linearum, & ſuperficierum, & ſpatiorum modicæ obli-
quationis, & directionis, non comprehenduntur à uiſu uera comprehenſione certificata,
niſi remotio eorum ſit mediocris, & reſpiciat corpora ordinata comprehenſa à uiſu, & com-
prehenderit ex menſuris eorum corporum menſuras remotionum extremitatum illarum ſuper-
ficierum, & linearum, & ſpatiorum, & comprehenderit æqualitatem duarum remotionum
duarum extremitatum ſuperficiei, aut lineæ, aut ſpatij: aut inæqualitatem earum: quoniam nul-
la ubitatum ſequentium extremitates ſuperficierum, & linearum, & ſpatiorum directè oppoſi-
torum, aut declinantium modica declinatione, ſequitur uiſum: Sed extremitates eorum oppo-
ſitæ ſequuntur ubitates dextras, aut ſiniſtras, aut ſuperiores, aut inferiores. Si ergo uiſus non
comprehenderit menſuras remotionum eorum, quæ ſunt huiuſmodi à uiſu, non comprehendet
æqualitatem remotionum extremitatum eorum, aut inæqualitatem: & ſi hæc non comprehen-
derit, non comprehendet obliquationem eorum, neque directionem. Cum ergo ſuperficies, &
lineæ, & ſpatia fuerint maximæ remotionis, & fuerit obliquatio eorum modica: non poterit ui-
ſus comprehendere obliquationem eorum, neque poteſt diſtinguere inter obliquum, & re-
ctum: quoniam quantitates remotionum ſuperficierum, & linearum, & ſpatiorum, quorum re-
motio eſt magna, non certificantur à uiſu, ſed æſtimantur. Et cum remotio eorum fuerit magna,
& fuerint ipſa modicæ obliquationis: erit differentia, quæ eſt in ter remotas extremitates eorum
oppoſitorum, ualde modica, ferè carens quantitate reſpectu quantitatum remotionum eorum.
Et cum uiſus non certificauerit quantitates remotionum extremitatum eorum, non comprehen-
det diuerſitatem remotionum, quæ eſt inter extremitates eorum. Et cum non comprehende-
rit diuerſitatem, quæ eſt inter remotiones extremitatum ſuperficiei, lineæ, & ſpatij, æſtima-
bitremotiones illas eſſe æquales, & non comprehendet obliquationem illius ſuperficiei, aut li-
neæ, aut ſpatij: & cum non comprehenderit obliquationem illius ſuperficiei, aut lineæ, aut ſpa-
tij, æſtimabit ipſum eſſe directum. Et obliquatio modica ſuperficierum, & linearum, & ſpatio-
rum, quorum remotio eſt maxima, non comprehenditur à uiſu. Viſus ergo comprehendit o-
mnes ſuperficies, & lineas, & ſpatia, quæ ſunt maximæ remotionis, & minimæ obliquationis,
quaſi directè oppoſita, & non certificat ſitus eorum, neque diſtinguit inter obliquum, & directè
oppoſitum, ſed comprehendit obliquum, & rectum ſecundum unum modum. Et ſimiliter ſitus
ſuperficierum, & linearum, & ſpatiorum, quorum remotio eſt mediocris, quando non reſpexe-
rint corpora ordinata, aut uiſus non comprehenderit corpora reſpicientia remotiones eorum, &
non certificauerit quantitates remotionum eorum, non certificatur à uiſu, nec diſtinguit ui-
ſus inter obliquum eorum & directum, ſed accipit ſitum eorum æſtimatione: & fortaſſe æſtimabit
illud, quod eſt huiuſmodi, eſſe directum, quamuis ſit obliquum. Et cum ſuperficies, & lineæ, & ſpa
tia fuerint in remotione mediocri, & remotiones eorum reſpexerint corpora ordinata, & compre-
henderit uiſus illa corpora ordinata, & quantitates eorum, comprehendet quantitates remo-
tionum extremitatum ſuperficierum illarum, & linearum, & ſpatiorum, & comprehendet æqua-
litatem remotionum extremitatum eorum oppoſitorum, ſi fuerint extremitates illæ æquales, &
quationis, & directionis, non comprehenduntur à uiſu uera comprehenſione certificata,
niſi remotio eorum ſit mediocris, & reſpiciat corpora ordinata comprehenſa à uiſu, & com-
prehenderit ex menſuris eorum corporum menſuras remotionum extremitatum illarum ſuper-
ficierum, & linearum, & ſpatiorum, & comprehenderit æqualitatem duarum remotionum
duarum extremitatum ſuperficiei, aut lineæ, aut ſpatij: aut inæqualitatem earum: quoniam nul-
la ubitatum ſequentium extremitates ſuperficierum, & linearum, & ſpatiorum directè oppoſi-
torum, aut declinantium modica declinatione, ſequitur uiſum: Sed extremitates eorum oppo-
ſitæ ſequuntur ubitates dextras, aut ſiniſtras, aut ſuperiores, aut inferiores. Si ergo uiſus non
comprehenderit menſuras remotionum eorum, quæ ſunt huiuſmodi à uiſu, non comprehendet
æqualitatem remotionum extremitatum eorum, aut inæqualitatem: & ſi hæc non comprehen-
derit, non comprehendet obliquationem eorum, neque directionem. Cum ergo ſuperficies, &
lineæ, & ſpatia fuerint maximæ remotionis, & fuerit obliquatio eorum modica: non poterit ui-
ſus comprehendere obliquationem eorum, neque poteſt diſtinguere inter obliquum, & re-
ctum: quoniam quantitates remotionum ſuperficierum, & linearum, & ſpatiorum, quorum re-
motio eſt magna, non certificantur à uiſu, ſed æſtimantur. Et cum remotio eorum fuerit magna,
& fuerint ipſa modicæ obliquationis: erit differentia, quæ eſt in ter remotas extremitates eorum
oppoſitorum, ualde modica, ferè carens quantitate reſpectu quantitatum remotionum eorum.
Et cum uiſus non certificauerit quantitates remotionum extremitatum eorum, non comprehen-
det diuerſitatem remotionum, quæ eſt inter extremitates eorum. Et cum non comprehende-
rit diuerſitatem, quæ eſt inter remotiones extremitatum ſuperficiei, lineæ, & ſpatij, æſtima-
bitremotiones illas eſſe æquales, & non comprehendet obliquationem illius ſuperficiei, aut li-
neæ, aut ſpatij: & cum non comprehenderit obliquationem illius ſuperficiei, aut lineæ, aut ſpa-
tij, æſtimabit ipſum eſſe directum. Et obliquatio modica ſuperficierum, & linearum, & ſpatio-
rum, quorum remotio eſt maxima, non comprehenditur à uiſu. Viſus ergo comprehendit o-
mnes ſuperficies, & lineas, & ſpatia, quæ ſunt maximæ remotionis, & minimæ obliquationis,
quaſi directè oppoſita, & non certificat ſitus eorum, neque diſtinguit inter obliquum, & directè
oppoſitum, ſed comprehendit obliquum, & rectum ſecundum unum modum. Et ſimiliter ſitus
ſuperficierum, & linearum, & ſpatiorum, quorum remotio eſt mediocris, quando non reſpexe-
rint corpora ordinata, aut uiſus non comprehenderit corpora reſpicientia remotiones eorum, &
non certificauerit quantitates remotionum eorum, non certificatur à uiſu, nec diſtinguit ui-
ſus inter obliquum eorum & directum, ſed accipit ſitum eorum æſtimatione: & fortaſſe æſtimabit
illud, quod eſt huiuſmodi, eſſe directum, quamuis ſit obliquum. Et cum ſuperficies, & lineæ, & ſpa
tia fuerint in remotione mediocri, & remotiones eorum reſpexerint corpora ordinata, & compre-
henderit uiſus illa corpora ordinata, & quantitates eorum, comprehendet quantitates remo-
tionum extremitatum ſuperficierum illarum, & linearum, & ſpatiorum, & comprehendet æqua-
litatem remotionum extremitatum eorum oppoſitorum, ſi fuerint extremitates illæ æquales, &
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib