Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Page concordance

< >
Scan Original
511 83
512 84
513 85
514 86
515 87
516 88
517 89
518 90
519 91
520 92
521 93
522 94
523 95
524 96
525 97
526 98
527 99
528 100
529 101
530 102
531 103
532 104
533 105
534 106
535 107
536 108
537 109
538 110
539 111
540 112
< >
page |< < (84) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div59" type="section" level="1" n="56">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16603" xml:space="preserve">
              <pb o="84" file="0512" n="512" rhead="Diſſertatio Tertia."/>
            notio, ut id, quo planta vivit, interpretemur: </s>
            <s xml:id="echoid-s16604" xml:space="preserve">animæ autem,
              <lb/>
            quam Vegetativam appellant, tres agnoſcimus facultates, qui-
              <lb/>
            bus nimirum planta alitur, augeſcit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16605" xml:space="preserve">illud parat, quo nova
              <lb/>
            ſtirps gignatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s16606" xml:space="preserve">neque naturam aliam præter eam, quæ hujuſ-
              <lb/>
            modi facultatum muneribus perfungatur, addi oportet, ut
              <lb/>
            planta vigere dicatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s16607" xml:space="preserve">Atqui ſuccum, quem tellus ſuppeditat,
              <lb/>
            concoqui, diſpenſari, acdiſponi virtute particularum, quas cali-
              <lb/>
            das diximus per fiſtularum atque fibrarum ductus perpetuo
              <lb/>
            circuitu commeantes, ita videmur paulò ante explicuiſſe, ut & </s>
            <s xml:id="echoid-s16608" xml:space="preserve">
              <lb/>
            abſumptas, vi potiſſimùm externi caloris, particulas reparari,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s16609" xml:space="preserve">novo additamento caudicem ac ramos augeri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16610" xml:space="preserve">ad ſimilis
              <lb/>
            naturæ procreationem tenuiſſimum ſuccum vim ſeminis ha-
              <lb/>
            bentem, ſive intrà pericarpium, ſive in gemmâ, ſeparari, ſuiſ-
              <lb/>
            que locis collocari, intelligamus. </s>
            <s xml:id="echoid-s16611" xml:space="preserve">Animæ igitur notionem ſi
              <lb/>
            tribuamus naturæ, quæ efficiendi habet facultatem, animæ,
              <lb/>
            hoc eſt principio vitali, conſentaneam, quid incredibile aut
              <lb/>
            abſurdum dixerimus? </s>
            <s xml:id="echoid-s16612" xml:space="preserve">modò nihil hic præjudicati afferamus,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s16613" xml:space="preserve">Phyſicis rationibus inſiſtere decretum ſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s16614" xml:space="preserve">Idcirco ſtirpium
              <lb/>
            animam, calidarum particularum complexionem ſingulis ſpe-
              <lb/>
            ciebus congruentem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16615" xml:space="preserve">ad ſuos motus perficiendos idoneam,
              <lb/>
            ſtatuendam duco: </s>
            <s xml:id="echoid-s16616" xml:space="preserve">adeò ut ſi complexio illa pereat, ſivè eva-
              <lb/>
            neſcente ſpiritu aut ſale volatili, ſivè præter modum ingeſto
              <lb/>
            ſulphure, ſivè immiſſis particulis motum calidarum impedien-
              <lb/>
            tibus, tabeſcat planta, atque moriatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s16617" xml:space="preserve">Ex quo facilè cogno-
              <lb/>
            ſcitur, cur plantis noceat nimia ſtercoratio, ſalis aut calcis vivæ
              <lb/>
            copia radicibus appoſita, argenti vivi in terebratum caudìcem
              <lb/>
            infuſio, atque plura hujuſcemodi. </s>
            <s xml:id="echoid-s16618" xml:space="preserve">Hinc etiam explicatur quâ
              <lb/>
            ratione contingat, ut aliquando ex ſemine aliena planta progi-
              <lb/>
            gnatur, mutatâ videlicet, ſivè quid additum, ſive detractum
              <lb/>
            fuerit, particularum illarum ſeminis animam conſtituentium
              <lb/>
            complexione. </s>
            <s xml:id="echoid-s16619" xml:space="preserve">Sic apud Varronem lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s16620" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s16621" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s16622" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s16623" xml:space="preserve">Ex ſemine braſſicæ
              <lb/>
            vetere ſato naſci ajunt rapam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16624" xml:space="preserve">contra ex raporum braſſicam. </s>
            <s xml:id="echoid-s16625" xml:space="preserve">Et
              <lb/>
            apud Palladium, Rapa mutatur in napos, in alio ſolo per biennium
              <lb/>
            ſata; </s>
            <s xml:id="echoid-s16626" xml:space="preserve">alio verò napus tranſit in rapam. </s>
            <s xml:id="echoid-s16627" xml:space="preserve">Sic triticum, hordeumque
              <lb/>
            nimiâ loci uligine corruptum, jugibuſque pluviis dilutum,
              <lb/>
            vitium capit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16628" xml:space="preserve">tranſit in lolium, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16629" xml:space="preserve">viciſſim aliquando ex lolio
              <lb/>
            oritur triticum. </s>
            <s xml:id="echoid-s16630" xml:space="preserve">Quod ſi præter hanc calidarum particularum
              <lb/>
            complexionem, aliam adhuc animam ingerere quis voluerit,
              <lb/>
            explicet quænam cauſa, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16631" xml:space="preserve">quâ methodo, novam animam
              <lb/>
            efficiat.</s>
            <s xml:id="echoid-s16632" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16633" xml:space="preserve">Dand. </s>
            <s xml:id="echoid-s16634" xml:space="preserve">Si hæc ita ſe habent, non erit magnoperè </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>