Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

List of thumbnails

< >
51
51 (45) 		52
52 (46)
53
53 (47) 		54
54 (48)
55
55 (49) 		56
56 (50)
57
57 (51) 		58
58 (52)
59
59 (53) 		60
60 (54)
< >
page |< < (47) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div84" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2505" xml:space="preserve">
              <pb o="47" file="0053" n="53" rhead="OPTICAE LIBER II."/>
            duntur à uiſu ex comprehenſione locorum uiſus, ad quæ perueniunt formæ partium, & ex compre
              <lb/>
            henſione ordinationis partium formę peruenientis ad uiſum, per uirtutem diſtinctiuam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2506" xml:space="preserve"> Quoniam
              <lb/>
            enim forma cuiuslibet partium ſuperficiei rei uiſæ peruenit in aliquam partem ſuperficiei membri
              <lb/>
            ſentientis, in quam peruenit forma totius:</s>
            <s xml:id="echoid-s2507" xml:space="preserve"> unde cum ſuperficies rei uiſæ fuerit diuerſorum colo-
              <lb/>
            rum, & fuerint inter partes eius differentiæ, per quas diſtinguantur partes inter ſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s2508" xml:space="preserve"> erit forma per-
              <lb/>
            ueniens ad uiſum diuerſorum colorum, & erunt partes eius diſtinctæ ſecundum partium diſtin-
              <lb/>
            ctionem ſuperficiei rei uiſæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s2509" xml:space="preserve"> Et ſentiens ſentit formam, & ſentit quamlibet partium formæ ex ſen-
              <lb/>
            ſu colorum illarum partium, & lucis quæ eſt in eis:</s>
            <s xml:id="echoid-s2510" xml:space="preserve"> & ſentit loca formarum partium in uiſu ex ſen-
              <lb/>
            ſu colorum partium illarum, & lucis illarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2511" xml:space="preserve"> Et uirtus diſtinctiua comprehendit ordinem illorum
              <lb/>
            locorum ex comprehenſione diuerſitatis colorum partium formæ, & ex comprehenſione differen
              <lb/>
            tiarum partium.</s>
            <s xml:id="echoid-s2512" xml:space="preserve"> Et ſic comprehendit dextrum & ſiniſtrum, ſuperius & inferius ex comparatione
              <lb/>
            illorum inter ſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s2513" xml:space="preserve"> & ſic comprehendit etiam contiguum & ſeparatum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2514" xml:space="preserve"> Situs uerò partium rei uiſæ,
              <lb/>
            inter ſe ſecundum acceſsionem & remotionem, ſcilicet ſecundum pręeminentiam & profundatio-
              <lb/>
            nem, comprehenduntnr à uiſu, ex comprehenſione quantitatis remotionum partium à uiſu, &
              <lb/>
            comprehenſione diuerſitatis remotionum partium ſecundum magis & minus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2515" xml:space="preserve"> Situs uerò partium
              <lb/>
            rei uiſæ quando fuerint in remotione mediocri inter ſe, ſecundum acceſsionem & remotionem
              <lb/>
            comprehenduntur à uiſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s2516" xml:space="preserve"> & hoc, cum uiſus comprehenderit quantitatem illius remotionis, & cõ-
              <lb/>
            prehenderit inæqualitatem, quæ eſt inter remotiones partium à uiſu, & æqualitatem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2517" xml:space="preserve"> Si autem ui-
              <lb/>
            ſus non certificauerit quantitates rem otionis eius, & quantitates remotionum partium eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s2518" xml:space="preserve"> non
              <lb/>
            comprehendet uiſus ordinationem partium eius ſecundum acceſsionem & remotionem apud ui-
              <lb/>
            ſionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2519" xml:space="preserve"> Si autem fuerit aliquid ex uiſibilibus aſſuetis, quæ cognoſcuntur à uiſu, comprehendet
              <lb/>
            ordinationem partium eius ſecundum præeminentiam & profunditatem, & figuram ſuperficiei e-
              <lb/>
            ius per cognitionem, non ſola uiſione:</s>
            <s xml:id="echoid-s2520" xml:space="preserve"> & ſi fuerit ex uiſibilibus extraneis, quæ uiſus non cognoſcit:</s>
            <s xml:id="echoid-s2521" xml:space="preserve">
              <lb/>
            comprehendet ſuperficiem eius quaſi planam, quando non certificauerit quantitates remotio-
              <lb/>
            num partium eius.</s>
            <s xml:id="echoid-s2522" xml:space="preserve"> Et iſta intentio apparet, quando uiſus inſpexerit aliquod corpus conuexum,
              <lb/>
            aut concauum, & fuerit in remotione maxima:</s>
            <s xml:id="echoid-s2523" xml:space="preserve"> quoniam uiſus tunc non comprehendet conuexi-
              <lb/>
            tatem aut concauitatem, ſed comprehendet ipſum quaſi planum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2524" xml:space="preserve"> Et ſitus partium ſuperficiei rei
              <lb/>
            uiſæ inter ſe in diuerſitate ubitatum, & in ſeparatione, & in continuatione non comprehendun-
              <lb/>
            tur à uiſu, niſi ex comprehenſione partium formæ peruenientis in uiſum, & comprehenſione di-
              <lb/>
            uerſitatis colorum & differentiarum, per quas diſtinguuntur partes, & ex comprehenſione ordi-
              <lb/>
            nationis partium formæ per uirtutem diſtinctiuam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2525" xml:space="preserve"> Et ſitus partium ſuperficiei rei uiſæ inter ſe in
              <lb/>
            acceſsione, & etiam ſecundum remotionem reſpectu uiſus, non comprehenduntur à uiſu, niſi ex
              <lb/>
            comprehenſione quantitatis remotionis partium, & ex comprehenſione æqualitatis & inæquali-
              <lb/>
            tatis quantitatum remotionum earum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2526" xml:space="preserve"> Ordinatio ergo partium rei uiſæ ſecundum acceſsionem &
              <lb/>
            remotionem illius, cuius quantitates remotionum partium certificantur à uiſu, comprehendi-
              <lb/>
            tur à uiſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s2527" xml:space="preserve"> ordinatio uerò partium illius remotionum partium, cuius quantitates non certifican-
              <lb/>
            tur à uiſu, non comprehenditur à uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s2528" xml:space="preserve"> Ordinatio autem partium rei uiſæ diſtinctarum com-
              <lb/>
            prehenditur à uiſu ex comprehenſione locorum uiſus, in quæ perueniunt formæ illarum par-
              <lb/>
            tium, & ex comprehenſione diſtinctionis in uiſu per uirtutem diſtinctiuam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2529" xml:space="preserve"> Et ſimiliter eſt de ui-
              <lb/>
            ſibilibus diſtinctis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2530" xml:space="preserve"> Termini autem ſuperficiei rei uiſæ, aut ſuperficierum eius, & ordinatio eo-
              <lb/>
            rum comprehenduntur à uiſu ex comprehenſione partis ſuperficiei eius, in quam peruenit color
              <lb/>
            illius ſuperficiei, & lux eius à uiſu, & ex comprehenſione terminorum illius partis, & ordinatio-
              <lb/>
            nis circumferentiæ illius partis per uirtutem diſtinctiuam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2531" xml:space="preserve"> Secundum ergo iſtos modos compre-
              <lb/>
            hendit uiſus ſitus partium uiſibilium, & ſitus partium ſuperficierum uiſibilium inter ſe, & ſitus ter-
              <lb/>
            minorum ſuperficierum, & ſitus partium diſtinctarum uiſibilium inter ſe, & ſitus uiſibilium di-
              <lb/>
            ſtinctorum inter ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s2532" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div85" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head109" xml:space="preserve" style="it">31. Solidit{as} quorundam corporum ſolo uiſu percipitur: quorundam uiſu & ſyllo-
            <lb/>
          giſmo ſimul. 63 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2533" xml:space="preserve">COrporeitas uerò, quæ eſt extenſio ſecundum trinam dimenſionem, comprehenditur à uiſu
              <lb/>
            in quibuſdam corporibus, & in quibuſdam non.</s>
            <s xml:id="echoid-s2534" xml:space="preserve"> Tamen apud hominem diſtinguentem iam
              <lb/>
            quietum eſt principium, quod non comprehenditur ſenſu uiſu, niſi corpus:</s>
            <s xml:id="echoid-s2535" xml:space="preserve"> & ſic quando
              <lb/>
            ipſe comprehendet uiſibile:</s>
            <s xml:id="echoid-s2536" xml:space="preserve"> ſciet ſtatim quod eſt corpus, quamuis non comprehendat extenſio-
              <lb/>
            nem ſecundum trinam dimenſionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2537" xml:space="preserve"> Et uiſus comprehendit in corporibus extenſionem eorum
              <lb/>
            ſecundum longitudinem & latitudinem ex comprehenſione ſuperficierum corporum oppoſito-
              <lb/>
            rum illi.</s>
            <s xml:id="echoid-s2538" xml:space="preserve"> Cum ergo comprehenderit ſuperficiem corporis, ſciendo quòd illud uiſibile eſt corpus:</s>
            <s xml:id="echoid-s2539" xml:space="preserve">
              <lb/>
            comprehendet ſtatim extenſionem illius corporis ſecundum longitudinem & latitudinem, & non
              <lb/>
            remanet niſi dimenſio tertia.</s>
            <s xml:id="echoid-s2540" xml:space="preserve"> Et quædam corpora continentur à ſuperficiebus planis ſecantibus ſe
              <lb/>
            obliquè:</s>
            <s xml:id="echoid-s2541" xml:space="preserve"> & quædam continentur à ſuperficiebus concauis, aut conuexis:</s>
            <s xml:id="echoid-s2542" xml:space="preserve"> & quædam continentur à
              <lb/>
            ſuperficiebus diuerſarum figurarum ſecantibus ſe obliquè:</s>
            <s xml:id="echoid-s2543" xml:space="preserve"> & quædam continentur ab una ſuperfi-
              <lb/>
            cie rotunda.</s>
            <s xml:id="echoid-s2544" xml:space="preserve"> Corpus autem, quod continetur à ſuperficiebus ſecãtibus ſe, cuius una ſuperficies eſt
              <lb/>
            plana, quando comprehenditur à uiſu, & fuerit ſuperficies eius plana oppoſita uiſui & directa, & ſu
              <lb/>
            perficies reſiduę ſecuerint ſuperficiẽ directè oppoſitam, aut perpẽdiculares ſuper ſuperficiẽ directè
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum