Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
51 45
52 46
53 47
54 48
55 49
56 50
57 51
58 52
59 53
60 54
61 55
62 56
63 57
64 58
65 59
66 60
67 61
68 62
69 63
70 64
71 65
72 66
73 67
74 68
75 69
76 70
77 71
78 72
79 73
80 74
< >
page |< < (47) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div84" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2505" xml:space="preserve">
              <pb o="47" file="0053" n="53" rhead="OPTICAE LIBER II."/>
            duntur à uiſu ex comprehenſione locorum uiſus, ad quæ perueniunt formæ partium, & ex compre
              <lb/>
            henſione ordinationis partium formę peruenientis ad uiſum, per uirtutem diſtinctiuam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2506" xml:space="preserve"> Quoniam
              <lb/>
            enim forma cuiuslibet partium ſuperficiei rei uiſæ peruenit in aliquam partem ſuperficiei membri
              <lb/>
            ſentientis, in quam peruenit forma totius:</s>
            <s xml:id="echoid-s2507" xml:space="preserve"> unde cum ſuperficies rei uiſæ fuerit diuerſorum colo-
              <lb/>
            rum, & fuerint inter partes eius differentiæ, per quas diſtinguantur partes inter ſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s2508" xml:space="preserve"> erit forma per-
              <lb/>
            ueniens ad uiſum diuerſorum colorum, & erunt partes eius diſtinctæ ſecundum partium diſtin-
              <lb/>
            ctionem ſuperficiei rei uiſæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s2509" xml:space="preserve"> Et ſentiens ſentit formam, & ſentit quamlibet partium formæ ex ſen-
              <lb/>
            ſu colorum illarum partium, & lucis quæ eſt in eis:</s>
            <s xml:id="echoid-s2510" xml:space="preserve"> & ſentit loca formarum partium in uiſu ex ſen-
              <lb/>
            ſu colorum partium illarum, & lucis illarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2511" xml:space="preserve"> Et uirtus diſtinctiua comprehendit ordinem illorum
              <lb/>
            locorum ex comprehenſione diuerſitatis colorum partium formæ, & ex comprehenſione differen
              <lb/>
            tiarum partium.</s>
            <s xml:id="echoid-s2512" xml:space="preserve"> Et ſic comprehendit dextrum & ſiniſtrum, ſuperius & inferius ex comparatione
              <lb/>
            illorum inter ſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s2513" xml:space="preserve"> & ſic comprehendit etiam contiguum & ſeparatum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2514" xml:space="preserve"> Situs uerò partium rei uiſæ,
              <lb/>
            inter ſe ſecundum acceſsionem & remotionem, ſcilicet ſecundum pręeminentiam & profundatio-
              <lb/>
            nem, comprehenduntnr à uiſu, ex comprehenſione quantitatis remotionum partium à uiſu, &
              <lb/>
            comprehenſione diuerſitatis remotionum partium ſecundum magis & minus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2515" xml:space="preserve"> Situs uerò partium
              <lb/>
            rei uiſæ quando fuerint in remotione mediocri inter ſe, ſecundum acceſsionem & remotionem
              <lb/>
            comprehenduntur à uiſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s2516" xml:space="preserve"> & hoc, cum uiſus comprehenderit quantitatem illius remotionis, & cõ-
              <lb/>
            prehenderit inæqualitatem, quæ eſt inter remotiones partium à uiſu, & æqualitatem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2517" xml:space="preserve"> Si autem ui-
              <lb/>
            ſus non certificauerit quantitates rem otionis eius, & quantitates remotionum partium eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s2518" xml:space="preserve"> non
              <lb/>
            comprehendet uiſus ordinationem partium eius ſecundum acceſsionem & remotionem apud ui-
              <lb/>
            ſionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2519" xml:space="preserve"> Si autem fuerit aliquid ex uiſibilibus aſſuetis, quæ cognoſcuntur à uiſu, comprehendet
              <lb/>
            ordinationem partium eius ſecundum præeminentiam & profunditatem, & figuram ſuperficiei e-
              <lb/>
            ius per cognitionem, non ſola uiſione:</s>
            <s xml:id="echoid-s2520" xml:space="preserve"> & ſi fuerit ex uiſibilibus extraneis, quæ uiſus non cognoſcit:</s>
            <s xml:id="echoid-s2521" xml:space="preserve">
              <lb/>
            comprehendet ſuperficiem eius quaſi planam, quando non certificauerit quantitates remotio-
              <lb/>
            num partium eius.</s>
            <s xml:id="echoid-s2522" xml:space="preserve"> Et iſta intentio apparet, quando uiſus inſpexerit aliquod corpus conuexum,
              <lb/>
            aut concauum, & fuerit in remotione maxima:</s>
            <s xml:id="echoid-s2523" xml:space="preserve"> quoniam uiſus tunc non comprehendet conuexi-
              <lb/>
            tatem aut concauitatem, ſed comprehendet ipſum quaſi planum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2524" xml:space="preserve"> Et ſitus partium ſuperficiei rei
              <lb/>
            uiſæ inter ſe in diuerſitate ubitatum, & in ſeparatione, & in continuatione non comprehendun-
              <lb/>
            tur à uiſu, niſi ex comprehenſione partium formæ peruenientis in uiſum, & comprehenſione di-
              <lb/>
            uerſitatis colorum & differentiarum, per quas diſtinguuntur partes, & ex comprehenſione ordi-
              <lb/>
            nationis partium formæ per uirtutem diſtinctiuam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2525" xml:space="preserve"> Et ſitus partium ſuperficiei rei uiſæ inter ſe in
              <lb/>
            acceſsione, & etiam ſecundum remotionem reſpectu uiſus, non comprehenduntur à uiſu, niſi ex
              <lb/>
            comprehenſione quantitatis remotionis partium, & ex comprehenſione æqualitatis & inæquali-
              <lb/>
            tatis quantitatum remotionum earum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2526" xml:space="preserve"> Ordinatio ergo partium rei uiſæ ſecundum acceſsionem &
              <lb/>
            remotionem illius, cuius quantitates remotionum partium certificantur à uiſu, comprehendi-
              <lb/>
            tur à uiſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s2527" xml:space="preserve"> ordinatio uerò partium illius remotionum partium, cuius quantitates non certifican-
              <lb/>
            tur à uiſu, non comprehenditur à uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s2528" xml:space="preserve"> Ordinatio autem partium rei uiſæ diſtinctarum com-
              <lb/>
            prehenditur à uiſu ex comprehenſione locorum uiſus, in quæ perueniunt formæ illarum par-
              <lb/>
            tium, & ex comprehenſione diſtinctionis in uiſu per uirtutem diſtinctiuam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2529" xml:space="preserve"> Et ſimiliter eſt de ui-
              <lb/>
            ſibilibus diſtinctis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2530" xml:space="preserve"> Termini autem ſuperficiei rei uiſæ, aut ſuperficierum eius, & ordinatio eo-
              <lb/>
            rum comprehenduntur à uiſu ex comprehenſione partis ſuperficiei eius, in quam peruenit color
              <lb/>
            illius ſuperficiei, & lux eius à uiſu, & ex comprehenſione terminorum illius partis, & ordinatio-
              <lb/>
            nis circumferentiæ illius partis per uirtutem diſtinctiuam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2531" xml:space="preserve"> Secundum ergo iſtos modos compre-
              <lb/>
            hendit uiſus ſitus partium uiſibilium, & ſitus partium ſuperficierum uiſibilium inter ſe, & ſitus ter-
              <lb/>
            minorum ſuperficierum, & ſitus partium diſtinctarum uiſibilium inter ſe, & ſitus uiſibilium di-
              <lb/>
            ſtinctorum inter ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s2532" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div85" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head109" xml:space="preserve" style="it">31. Solidit{as} quorundam corporum ſolo uiſu percipitur: quorundam uiſu & ſyllo-
            <lb/>
          giſmo ſimul. 63 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2533" xml:space="preserve">COrporeitas uerò, quæ eſt extenſio ſecundum trinam dimenſionem, comprehenditur à uiſu
              <lb/>
            in quibuſdam corporibus, & in quibuſdam non.</s>
            <s xml:id="echoid-s2534" xml:space="preserve"> Tamen apud hominem diſtinguentem iam
              <lb/>
            quietum eſt principium, quod non comprehenditur ſenſu uiſu, niſi corpus:</s>
            <s xml:id="echoid-s2535" xml:space="preserve"> & ſic quando
              <lb/>
            ipſe comprehendet uiſibile:</s>
            <s xml:id="echoid-s2536" xml:space="preserve"> ſciet ſtatim quod eſt corpus, quamuis non comprehendat extenſio-
              <lb/>
            nem ſecundum trinam dimenſionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2537" xml:space="preserve"> Et uiſus comprehendit in corporibus extenſionem eorum
              <lb/>
            ſecundum longitudinem & latitudinem ex comprehenſione ſuperficierum corporum oppoſito-
              <lb/>
            rum illi.</s>
            <s xml:id="echoid-s2538" xml:space="preserve"> Cum ergo comprehenderit ſuperficiem corporis, ſciendo quòd illud uiſibile eſt corpus:</s>
            <s xml:id="echoid-s2539" xml:space="preserve">
              <lb/>
            comprehendet ſtatim extenſionem illius corporis ſecundum longitudinem & latitudinem, & non
              <lb/>
            remanet niſi dimenſio tertia.</s>
            <s xml:id="echoid-s2540" xml:space="preserve"> Et quædam corpora continentur à ſuperficiebus planis ſecantibus ſe
              <lb/>
            obliquè:</s>
            <s xml:id="echoid-s2541" xml:space="preserve"> & quædam continentur à ſuperficiebus concauis, aut conuexis:</s>
            <s xml:id="echoid-s2542" xml:space="preserve"> & quædam continentur à
              <lb/>
            ſuperficiebus diuerſarum figurarum ſecantibus ſe obliquè:</s>
            <s xml:id="echoid-s2543" xml:space="preserve"> & quædam continentur ab una ſuperfi-
              <lb/>
            cie rotunda.</s>
            <s xml:id="echoid-s2544" xml:space="preserve"> Corpus autem, quod continetur à ſuperficiebus ſecãtibus ſe, cuius una ſuperficies eſt
              <lb/>
            plana, quando comprehenditur à uiſu, & fuerit ſuperficies eius plana oppoſita uiſui & directa, & ſu
              <lb/>
            perficies reſiduę ſecuerint ſuperficiẽ directè oppoſitam, aut perpẽdiculares ſuper ſuperficiẽ directè
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum