Apian, Petrus, Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis

Table of contents

< >
[51.] PRONVNCIATVM XXXIX.
Page: 51
[52.] PRONVNCIATVM XL.
Page: 52
[53.] PRONVNCIATVM XLI.
Page: 52
[54.] PRONVNCIATVM XLII.
Page: 53
[55.] PRONVNCIATVM XLIII.
Page: 54
[56.] PRONVNCIATVM XLIIII.
Page: 54
[57.] PRONVNCIATVM XLV.
Page: 54
[58.] PRONVNCIATVM XLVI.
Page: 55
[59.] PRONVNCIATVM XLVII.
Page: 55
[60.] PRONVNCIATVM XLVIII.
Page: 55
[61.] PRONVNCIATVM XLIX.
Page: 56
[62.] PRONVNCIATVM L.
Page: 56
[63.] PRONVNCIATVM LI.
Page: 57
[64.] PRONVNCIATVM LII.
Page: 57
[65.] PRONVNCIATVM LIII.
Page: 57
[66.] PRONVNCIATVM LIIII.
Page: 58
[67.] PRONVNCIATVM LV.
Page: 58
[68.] PRONVNCIATVM LVI.
Page: 59
[69.] PRONVNCIATVM LVII.
Page: 59
[70.] PRONVNCIATVM LVIII.
Page: 61
[71.] PRONVNCIATVM LIX.
Page: 62
[72.] PRONVNCIATVM LX.
Page: 63
[73.] PRONVNCIATVM LXI.
Page: 64
[74.] PRONVNCIATVM LXII.
Page: 64
[75.] PRONVNCIATVM LXIII.
Page: 64
[76.] PRONVNCIATVM LXIIII.
Page: 65
[77.] PRONVNCIATVM LXV.
Page: 66
[78.] PRONVNCIATVM LXVI.
Page: 66
[79.] PRONVNCIATVM LXVII.
Page: 67
[80.] PRONVNCIATVM LXVIII.
Page: 68
< >
page |< < of 97 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div97" type="section" level="1" n="53">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3309" xml:space="preserve">
              <pb file="0053" n="53" rhead="TABVLARVM SINVVM PER PET. APIANVM."/>
            ſcilicet 42. </s>
            <s xml:id="echoid-s3310" xml:space="preserve">gradus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3311" xml:space="preserve">unde proueniunt 70. </s>
            <s xml:id="echoid-s3312" xml:space="preserve">gradus, 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s3313" xml:space="preserve">minuta, angulus ille quæſitus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3314" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div99" type="section" level="1" n="54">
          <head xml:id="echoid-head58" xml:space="preserve">PRONVNCIATVM XLII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3315" xml:space="preserve">Quanta ſit diſtantio Solis aut ſtellæ à uero illo æquinoctiali ortu uel oc-
              <lb/>
            caſu uerſus meridiem ſiue ſeptentrionem, aut uiciſsim à meridiano ad ortũ
              <lb/>
            uel occidentem, expedite cognoſcere.</s>
            <s xml:id="echoid-s3316" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3317" xml:space="preserve">Iam antea quũ de amplitudine & </s>
            <s xml:id="echoid-s3318" xml:space="preserve">altitudine ☉(sun) in circulo uerticali ageretur d ctũ etiã
              <lb/>
            eſt quid ſit ortus uel occaſus æquinoctialis. </s>
            <s xml:id="echoid-s3319" xml:space="preserve">Circulus q̊ ille maior à Zenith per æquino
              <lb/>
            ctialia iſta puncta ortus & </s>
            <s xml:id="echoid-s3320" xml:space="preserve">occaſus eductus, uocatur circulus uerticalis, unde ferè ſolet di
              <lb/>
            ſtantia hæc Solis & </s>
            <s xml:id="echoid-s3321" xml:space="preserve">ſtellarũ cõnumerari, ̈uis idẽ eſt, quũ diſtãtia à meridiano ſupputat̃
              <lb/>
            uerſus ortũ uel occaſum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3322" xml:space="preserve">Sciendum etiã eſt in uniuerſum, ꝙ quilibet circulus maior ex
              <lb/>
            zenith capitis ꝑ locũ Solis aut ſtellæ ubicun cõſiſtentis uſ ad horizontẽ eductus, cir
              <lb/>
            culus uerticalis uocatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3323" xml:space="preserve">Vbietiã circulus ille horizontẽ attingit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3324" xml:space="preserve">tu diſtantiã graduũ
              <lb/>
            ab ortu æquatoris, uel à circulo uerticali uero numeras uſ ad huc, ea diſtãtia dicit̃ diſtan
              <lb/>
            tia Solis horizõtalis ab ortu. </s>
            <s xml:id="echoid-s3325" xml:space="preserve">Sed ſi gradus horizontis à meridie uſ ad illũ circulũ alti-
              <lb/>
            tudinis, qui etiã uerticalis dici poteſt, ſupputas, uocabitur hæc diſtãtia Solis horizõtalis
              <lb/>
            meridionalis uerſus ortũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3326" xml:space="preserve">Et diſtantia quidẽ hæc à pleriſ ferè oĩbus Aſtronomis lingua
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s3327" xml:space="preserve">idiomate Arabũ Azimuth dici ſolet, quæ uocula, neſcio an cõmodius à Latinis niſi
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0053-01" xlink:href="note-0053-01a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Azimutb</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">quid.</emph>
              </note>
            Quorſum, à Germanis @ohinaus, uerti poteſt? </s>
            <s xml:id="echoid-s3328" xml:space="preserve">Quũ ita diſtantiã illã ſcire deſideras
              <lb/>
            in motu Solis, primũ quære angulũ quẽ facit eclyptica cũ horizonte orientaliad illã illã ho
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0053-02" xlink:href="note-0053-02a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">@ohin</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">aus.</emph>
              </note>
            ram, id´ ꝑpronunc. </s>
            <s xml:id="echoid-s3329" xml:space="preserve">31. </s>
            <s xml:id="echoid-s3330" xml:space="preserve">ſimiliter & </s>
            <s xml:id="echoid-s3331" xml:space="preserve">gradũ eclypticæ, qui aſcendit ſuper horizontẽ ex 30.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3332" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3333" xml:space="preserve">altitudinẽ Solis ſupra horizontẽ ꝑ 34. </s>
            <s xml:id="echoid-s3334" xml:space="preserve">35. </s>
            <s xml:id="echoid-s3335" xml:space="preserve">36. </s>
            <s xml:id="echoid-s3336" xml:space="preserve">37. </s>
            <s xml:id="echoid-s3337" xml:space="preserve">aut 38. </s>
            <s xml:id="echoid-s3338" xml:space="preserve">pronunciata, quãcun tandẽ
              <lb/>
            ex illis malueris tuo accõmodare inſtituto, mox quære diſtantiã gradus Solis ab aſcen-
              <lb/>
            dente, ſaltẽ ſecundum gradus eclypticæ, eius diſtantiæ ſinum cõplementi tibi propone
              <lb/>
            ad abacũ ſupputatorium, adiungendo etiã ſinũ cõplementi alitudinis Solis, minorẽ duc
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0053-03" xlink:href="note-0053-03a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Per arealẽ</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">introitum</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">iillud conſe-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">queris.</emph>
              </note>
            in ſinum totũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3339" xml:space="preserve">diuide in maiorẽ ex illis duobus cõiunctis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3340" xml:space="preserve">arcus quotiẽtis dabit arcũ
              <lb/>
            horizõtis à puncto illo; </s>
            <s xml:id="echoid-s3341" xml:space="preserve">ubi eclyptica ſecar horizontẽ uſ ad arcũ uerticalẽ, ꝗ ex Zenith
              <lb/>
            capitis per corpus ſolare ad horizontẽ uſ deducitur cõputatũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3342" xml:space="preserve">nume℞ illum nec abſur-
              <lb/>
            de nec temere dicemus ſeruatũ, unde ſi ſubtrahas amplitudinẽ ortus gradus aſcendẽtis
              <lb/>
            exiſtẽte tamẽ pũcto illo ſeptẽtrionali, remanet diſtãtia ☉(sun) horizõtalis q̃ſita Sin aũt pun-
              <lb/>
            ctũ ort9 meridionale fuerit, adde amplitudinẽ ei9, et habebis optatũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3343" xml:space="preserve">?</s>
            <s xml:id="echoid-s3344" xml:space="preserve">? Eius rei exem
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0053-04" xlink:href="note-0053-04a" xml:space="preserve">EXEM-
                <lb/>
              PLVM
                <lb/>
                <emph style="it">Epiſoo
                  <unsure/>
                pi.</emph>
              </note>
            plũ ſit hoc tibi, rurſus ecce, ꝓpono mihi horã introniſatiõis, ubi altitudinẽ ☉(sun) ſupra hori-
              <lb/>
            zontẽ ꝑ 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s3345" xml:space="preserve">pnunc, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3346" xml:space="preserve">diuerſas ratiões inueni 44. </s>
            <s xml:id="echoid-s3347" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3348" xml:space="preserve">52. </s>
            <s xml:id="echoid-s3349" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3350" xml:space="preserve">gradus aũt aſcẽdẽs fuit 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s3351" xml:space="preserve">gr,
              <lb/>
            25. </s>
            <s xml:id="echoid-s3352" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3353" xml:space="preserve">♌, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3354" xml:space="preserve">diſtãtia Solis ab aſcẽdẽre 62. </s>
            <s xml:id="echoid-s3355" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3356" xml:space="preserve">59. </s>
            <s xml:id="echoid-s3357" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3358" xml:space="preserve">Angulus q̊  horizõtis & </s>
            <s xml:id="echoid-s3359" xml:space="preserve">eclypti-
              <lb/>
            cæ iuxta 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s3360" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3361" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s3362" xml:space="preserve">mi ♌ eſt 52. </s>
            <s xml:id="echoid-s3363" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3364" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s3365" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3366" xml:space="preserve">ſinũ ergo cõplementi diſtãtiæ Solis ab aſcen
              <lb/>
            dente 45424. </s>
            <s xml:id="echoid-s3367" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3368" xml:space="preserve">duco in ſinũ totũ, ꝑductũ diuido in ſinum cõplementi altitudinis Solis
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0053-05" xlink:href="note-0053-05a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Arealiter.</emph>
              </note>
            ſupra horizontẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3369" xml:space="preserve">ſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3370" xml:space="preserve">70875. </s>
            <s xml:id="echoid-s3371" xml:space="preserve">quotiẽs eſt 64090. </s>
            <s xml:id="echoid-s3372" xml:space="preserve">arcus eius 39. </s>
            <s xml:id="echoid-s3373" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3374" xml:space="preserve">54. </s>
            <s xml:id="echoid-s3375" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3376" xml:space="preserve">qui ſubtractus ex
              <lb/>
            quadrãte relinquit 50. </s>
            <s xml:id="echoid-s3377" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3378" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s3379" xml:space="preserve">mi arcũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3380" xml:space="preserve">ſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3381" xml:space="preserve">horizontis inter gradũ aſcendẽtis & </s>
            <s xml:id="echoid-s3382" xml:space="preserve">circulũ uer
              <lb/>
            ticalem Solis, at hunc numerũ dicimus ſeruatũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3383" xml:space="preserve">Ad hæc quæro inſuper amplitudinem
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0053-06" xlink:href="note-0053-06a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Arealiter.</emph>
              </note>
            5. </s>
            <s xml:id="echoid-s3384" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3385" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s3386" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3387" xml:space="preserve">♌ in hunc modũ, duco ſinũ declinationis illius gradus ♌ quæ eſt 18. </s>
            <s xml:id="echoid-s3388" xml:space="preserve">gra.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3389" xml:space="preserve">58. </s>
            <s xml:id="echoid-s3390" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3391" xml:space="preserve">ſinus eius 32465 in ſinũ totũ, ꝓductũ diuido in ſinum cõplementi altitudinis po-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0053-07" xlink:href="note-0053-07a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Amplitudo</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">29. gra. 4.</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">nunut</emph>
              .</note>
            li 66913. </s>
            <s xml:id="echoid-s3392" xml:space="preserve">quotiens eſt 48563. </s>
            <s xml:id="echoid-s3393" xml:space="preserve">cuius arcus eſt 29. </s>
            <s xml:id="echoid-s3394" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3395" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s3396" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3397" xml:space="preserve">amplitudo ea 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s3398" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3399" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s3400" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3401" xml:space="preserve">♌
              <lb/>
            in eleuatione 48. </s>
            <s xml:id="echoid-s3402" xml:space="preserve">graduũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3403" xml:space="preserve">Et quia gradus ille ♌ eſt in ſemicirculo eclypticæ ſeptentrio-
              <lb/>
            nali, ſubtrahere debeo amplitudinem eius à priori diſtantia Solis horizontali, quã abin-
              <lb/>
            terſectione eclypticæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s3404" xml:space="preserve">horizontis cõnumeraui, qui erant gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3405" xml:space="preserve">50. </s>
            <s xml:id="echoid-s3406" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3407" xml:space="preserve">8. </s>
            <s xml:id="echoid-s3408" xml:space="preserve">ſic à ſubtractiõe
              <lb/>
            remanẽt 21. </s>
            <s xml:id="echoid-s3409" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3410" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s3411" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s3412" xml:space="preserve">Azimuth nempe solis ab ortu æquinoctiali uerſus meridiẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3413" xml:space="preserve">At
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0053-08" xlink:href="note-0053-08a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Azimuth</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">solis 21.</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">gra. 4. mi</emph>
              .</note>
            hæc quidem regula in uniuerſum uera eſt, quãdo Solis altitudo ſupra horizõtem maior
              <lb/>
            eſt altitudine eius in circulo uerticali, quam enunciato 20. </s>
            <s xml:id="echoid-s3414" xml:space="preserve">inuenire didiciſti. </s>
            <s xml:id="echoid-s3415" xml:space="preserve">Si aũt alti-
              <lb/>
            tudo Solis minor fuerit in hora propoſita ̈ ſit eius altitudo in circulo uerticali, certum
              <lb/>
            tunc eſt Solem in aliquo ſignorũ ſeptentrionaliũ eſſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3416" xml:space="preserve">hic iam ſubtrahe numerum ſer-
              <lb/>
            uatum ex iam inuẽta amplitudine, at manebit diſtantia solis horizontalis ſeptentrio-
              <lb/>
            nalis, hoc eſt arcus ab ortu æquinoctialis uerſus ſeptentrionẽ cõputando. </s>
            <s xml:id="echoid-s3417" xml:space="preserve">Gradũ autem
              <lb/>
            eclypticæ aſcendente exiſtente meridionali, adde amplitudinem aſcendentis ad </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum