532518INTRODUCTIO AD COHÆRENTIAM
oportebit, ut prima &
tenuiſſima fila parum contorqueantur, &
fibrillæ modo tantum comprimantur, ut partes ex ſe non labantur,
ſed attritu contra ſe invicem reſiſtant lubrico motui. Tum requi-
ritur, ut ejuſmodi fila tenuia plurima parallela ſibi ponantur, atque
colligantur in faſciculum cylindricum ope alterius ambientis fili,
ſpirali ductu colligentis, & comprimentis omnia adverſus ſe, quo
unum continuum corpus conſtituant.
fibrillæ modo tantum comprimantur, ut partes ex ſe non labantur,
ſed attritu contra ſe invicem reſiſtant lubrico motui. Tum requi-
ritur, ut ejuſmodi fila tenuia plurima parallela ſibi ponantur, atque
colligantur in faſciculum cylindricum ope alterius ambientis fili,
ſpirali ductu colligentis, & comprimentis omnia adverſus ſe, quo
unum continuum corpus conſtituant.
Funis ex hiſce parallelis filis compoſitus, erit tanti roboris ac
unquam fieri poteſt; nam ſi illius extremo pondus appendatur,
omnia fila, æque tenſa in faſciculo, nequaquam ſecunda contorſione
debilitata, gerent tantum ponderis, quanta foret ſumma omnium
ſeorſim poſitorum: conſtruxi eo modo funem, cujus circumferen-
tia erat 4 linearum, huic appendi potuerunt libræ 300 imo 320,
cum funis ex iisdem filis, contorſione vulgarem juxta methodum
compoſitus, rumpebatur â libris 160: adeoque duplo cohærentior
funis tam exiguæ craſſitiei evadit, unde procul dubio rudens hoc mo-
do fabrefactus quidem decuplo fortior vulgari rudente foret: Sed
id incommodi habet ejuſmodi textura, ut extimo filo, reliqua
ambiente, diffracto; omnia exſiliant ex maſſa, quæ vix uſui ma-
net ſuperſtes, ſuccurrimus aliquomodo ex nonnullis filis faſciculum
componendo ope ambientis fili, atque iterum aliquos faſciculos
colligendo ope alterius ambientis fili, atque ejusmodi aliquot faſci-
culos iterum combinando ope circumvoluti alterius fili, donec fu-
nis quæſitam craſſitiem acceperit, ſed tum labor nimis multipli-
catur.
unquam fieri poteſt; nam ſi illius extremo pondus appendatur,
omnia fila, æque tenſa in faſciculo, nequaquam ſecunda contorſione
debilitata, gerent tantum ponderis, quanta foret ſumma omnium
ſeorſim poſitorum: conſtruxi eo modo funem, cujus circumferen-
tia erat 4 linearum, huic appendi potuerunt libræ 300 imo 320,
cum funis ex iisdem filis, contorſione vulgarem juxta methodum
compoſitus, rumpebatur â libris 160: adeoque duplo cohærentior
funis tam exiguæ craſſitiei evadit, unde procul dubio rudens hoc mo-
do fabrefactus quidem decuplo fortior vulgari rudente foret: Sed
id incommodi habet ejuſmodi textura, ut extimo filo, reliqua
ambiente, diffracto; omnia exſiliant ex maſſa, quæ vix uſui ma-
net ſuperſtes, ſuccurrimus aliquomodo ex nonnullis filis faſciculum
componendo ope ambientis fili, atque iterum aliquos faſciculos
colligendo ope alterius ambientis fili, atque ejusmodi aliquot faſci-
culos iterum combinando ope circumvoluti alterius fili, donec fu-
nis quæſitam craſſitiem acceperit, ſed tum labor nimis multipli-
catur.
EXPERIMENTUM XCI.
Ad aliam proinde me converti methodum, ſemper id collineans,
ut fila prima maneant recta, ſibique parallela, quantum fieri poſſet:
Oculos ad faſciolas converti, (quas Belgæ vocant Zeelen) quæ
filis parallelis & fere rectis conſtant, filum elegi, per totam ſuam
longitudinem æque craſſum ſatis, quod ſuſpendere fere poterat li-
bras 20: hujuſmodi novem textori tradidi, qui eos ope alterius fu-
niculi texuit in faſciolæ formam: hæc ad machinam divulſoriam
examinata ſuſtinuit libras 175. quod pondus ſatis propinque
ut fila prima maneant recta, ſibique parallela, quantum fieri poſſet:
Oculos ad faſciolas converti, (quas Belgæ vocant Zeelen) quæ
filis parallelis & fere rectis conſtant, filum elegi, per totam ſuam
longitudinem æque craſſum ſatis, quod ſuſpendere fere poterat li-
bras 20: hujuſmodi novem textori tradidi, qui eos ope alterius fu-
niculi texuit in faſciolæ formam: hæc ad machinam divulſoriam
examinata ſuſtinuit libras 175. quod pondus ſatis propinque