Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae

Table of Notes

< >
< >
page |< < (520) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div455" type="section" level="1" n="455">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12225" xml:space="preserve">
              <pb o="520" file="0534" n="534" rhead="INTRODUCTIO AD COHÆRENTIAM"/>
            ut comparari cum ea vegetabilium poſſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12226" xml:space="preserve">videri an major mi-
              <lb/>
            norve ſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s12227" xml:space="preserve">ſi ad vim vitalem attendamus, quæ in animalibus partes
              <lb/>
            fluidas ſibi invicem apponit, compingitque in maſſam ſolidam, hæc
              <lb/>
            multo major videtur iis viribus, quam quæ idem in Vegetabilibus
              <lb/>
            efficiunt, in quibus lenta tantum humorum circulatio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12228" xml:space="preserve">debilior
              <lb/>
            partium appoſitio fit; </s>
            <s xml:id="echoid-s12229" xml:space="preserve">unde, fluidi nutrientis partibus æque magnis,
              <lb/>
            æque ſolidis, ejuſdemque figuræ poſitis, major Cohærentia fibrillæ
              <lb/>
            animalibus tenuiſſimæ videretur futura, quam fibrillæ vegetabilis
              <lb/>
            æque craſſæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s12230" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12231" xml:space="preserve">Verum non pendet Cohærentia fibrillæ tantum a vehementiori
              <lb/>
            impactu, quo particulæ ſibi impoſitæ ſunt, ſed ab earum ſolidita-
              <lb/>
            te majori minorive, tum a planiori aut aſperiori ſuperficie, quâ ſe
              <lb/>
            attingunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s12232" xml:space="preserve">hinc enim plus minuſve ſe attrahunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s12233" xml:space="preserve">Sint igitur partes
              <lb/>
            nutrientes animales ſolidiores quam vegetabiles, plus materiæ at-
              <lb/>
            trahentis in ſe continebunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s12234" xml:space="preserve">ſint præterea planiori ſuperficie do-
              <lb/>
            natæ, ut ſe majori ſuperficie contingant, etiam fortius ſe attrahent;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12235" xml:space="preserve">quamobrem in animali partes fibram compoſituræ hoc modo con-
              <lb/>
            ſtitutæ, multo fortius ſe attrahent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12236" xml:space="preserve">proinde magis cohærebunt
              <lb/>
            quam aliæ rariores aſperioresque in vegetabili: </s>
            <s xml:id="echoid-s12237" xml:space="preserve">contra Vegetabile
              <lb/>
            ejuſmodi partibus donatum, fortius cohærebit quam animalis fibra
              <lb/>
            ê partibus rarioribus aſperioribuſque compoſita: </s>
            <s xml:id="echoid-s12238" xml:space="preserve">a priori igitur de-
              <lb/>
            terminari nequit, an vegetabile an animale ſolidum æque craſſum
              <lb/>
            firmius debiliusve futurum ſit, quamobrem ad Experientiam ve-
              <lb/>
            niendum erit, quæ omnia determinare ſolet: </s>
            <s xml:id="echoid-s12239" xml:space="preserve">a fibrilla tenuiſſima
              <lb/>
            tractabili incipiam ſenſim ad craſſiores perrecturus; </s>
            <s xml:id="echoid-s12240" xml:space="preserve">ſubtiliores non
              <lb/>
            novi tractabiles, quam quas Bombyx ſuppeditat.</s>
            <s xml:id="echoid-s12241" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div456" type="section" level="1" n="456">
          <head xml:id="echoid-head568" xml:space="preserve">EXPERIMENTUM XCIII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12242" xml:space="preserve">Sumtum fuit filum unum ſerici, modo ante evolutum ex glome-
              <lb/>
            re, in quo Chryſalis latebat, hujus ſuperius extremum aliquoties
              <lb/>
            circumvolvi circa politum ſtylum cupreum, quemadmodum circa
              <lb/>
            alium ſtylum inferiorem extremitatem, huic ſtylo ſenſim appenſa
              <lb/>
            fuerunt grana Medica, donec filum rumpebatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s12243" xml:space="preserve">varia inſtituta ſunt
              <lb/>
            tentamina, ut eo certius verum pondus cognoſceretur, aliquando
              <lb/>
            autem filo appendi potuerunt 80, aliquando 85, etiam 90 </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>