Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[461.] Latitudines, longitudineſq́ue vmbrarũ in horologio ſuperiore declinante à Septentr. in or. grad. 30. & ad Horizontem ex parte inclinato gr. 52. M. 3. pro ho-ris à mer. & med. noe. ad latitudinem Grad. 42.
[462.] In tropico ♋, latitudines vmbrarum partim ſunt ſuperiores, & partim inferiores: vt in tabellis apparet.
[463.] In Æ quatore ſunt omnes vmbrarum latitudines inferiores.
[464.] FINIS QVINTI LIBRI.
[465.] GNOMONICES LIBER SEXTVS.
[466.] AVCTORE
[467.] CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBER GENSI SOCIETATIS IESV.
[468.] EXPLICATIO CIRCVLORVM, ET circumferentiarum, quos præcipue in Analemmate Ptolemæus conſiderat. CAPVTI.
[469.] INVENTIO CIRCVNFERENTIÆ HECTEMORIÆ, horariæ, deſcenſiuæ, meridianæ, Verticalis, atque horizontalis, de quibus in antecedenti cap. dictum eſt, ex Analemmate, Sole exiſtente in Aequatore, ad quamcunque latitudinem. CAP. II.
[470.] SCHOLIVM.
[471.] DEMONSTRATIO EORVM, QV AE dicta ſunt in antecedenti cap. de inuentione prædictarum ſex circunferentiarum. CAP. III.
[472.] INVENTIO CIRCVNFERENTIAE HECTEMORIAE, horariæ, deſcenſiuæ, meridianæ, Verticalis, atque horizontalis, ex Analemmate, Sole exiſtente in quouis parallelo extra æquinoctialem circulum, ad quamcunque latitudinem. C A P. IIII.
[473.] SCHOLIVM.
[474.] DEMONSTR ATIO EORVM, QV AE IN ANTECEDENTI cap. dicta ſunt de inuentione prædictarum ſex circun-ferentiarum. CAP. V.
[475.] DIVISIO ANALEMMATIS IN HORAS, pro quib{us} prædictę circunferentiæ ſunt inueſtigandæ, vt ex illis horo- logium horizontale, Verticale, ac Meridianum con- ſtruatur. CAP. VI.
[476.] INVENTIO CIRCVNFERENTIAE HECTEMORIAE, horariæ, deſcenſiuæ, meridianæ, Verticalis, atque horizontalis, ex doctrina ſinuum, Sole exiſtente ſiue in Aequatore, ſiue in alio quouis parallelo, ad quamcunque latitudinem. CAP. VII.
[477.] INVENTIO SVPRADICT ARVM SEX CIRCVNFEREN-tiarum in ſphæra recta tam Geometrice ex Analemmate, quàm per numeros ex doctrina ſinuum, ſiue Sol exiſtat in Aequatore, ſiue in alio quouis parallelo. CAP. VIII.
[478.] CONSTRVCTIO HOROLOGII HORIZONT ALIS, Verticalis, ac Meridiani, ex ſupradictis ſex circun-ferentijs. CAP. IX.
[479.] SCHOLIVW.
[480.] DE HOROLOGIIS DECLINANTIBVS VEL AVERTICALI, vel ab Horizonte, & inclinatis ad Horizontem, & ijs, quæ à Ver-ticali declinant, & ſimul ad Horizontem ſunt inclinata. CAP. X.
[481.] SCHOLIVM.
[482.] FINIS SEXTI LIBRI.
[483.] GNOMONICES LIBER SEPTIMVS.
[484.] AVCTORE
[485.] CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBERGENSI SOCIETATIS IESV.
[486.] DE HOROLOGIO HORIZONTALI Aſtronomico. CAP. I.
[487.] DE ARCVBVS SIGNORVM IN HOROLOGIO horizontali deſcribendis. CAP. II.
[488.] DE ARCVBVS LONGITVDINVM DIERVM in eodem horologio horizontali deſcribendis. CAP. III.
[489.] DE HOROLOGIO HORIZONTALI Italico, & Babylonico. CAP. IIII.
[490.] Horæ ab or. vel occ. & à mer. vel med. noc. ſe mutuo ſecantes in vno \\ eodem puncto lineæ æquinoctialis.
< >
page |< < (522) of 677 > >|
538522GNOMONICES ximi, cui horologiũ parallelum eſt, inter circulũ maximum, qui inclinationem metitur, & Meridia
num horologii propriũ intercepto, quem in dato plano inuenimus eſſe gr.
43. M. 20. ſupputabi-
mus eum à D, verſus A, ſeu partes orientales horologii, vſq;
ad F; propterea quòd horologiũ datũ
à ſeptentr.
in occ. deflectit, caditq́ eius centrũ ſupra lineã æquinoctialem: (Vtrum autem centrũ
ſupra, vel infra lineã æquinoctialem cadat, cognoſcetur exiis, quæ propoſ.
37. lib. 3. tradidimus.
328[Figure 328]111022203330 Quando enim arcus Meridiani inter Horizontem, & planũ ex parte auſtrali inclinatũ minor eſt
cõplemento altitudinis poli, vt in noſtro exẽplo cõtingit, cũ dictus arcus, ex propoſ.
28. lib. 1. inue-
ſtigatus cõtineat gr.
28. M. 29. cadet centrũ horologii ſupra lineã æquinoctialem; quãdo vero idẽ
arcus æqualis eſt, vel maior cõplemento altitudinis poli, infra, vt in dicta propoſ.
diximus in ſe-
cunda cõſtructione horologij declinantis ſimul &
inclinati.) Recta enim F C, erit linea ſtyli, id
44Linea ſtyli. eſt, cõmunis ſectio plani horologij, &
Meridiani ipſius proprii. Nã ſi horologium in proprio ſitu
collocetur, ſi quidé à ſeptentr.
declinet in occ. cadet punctũ E, in quadrantem hemiſphærij ſuperi
auſtralẽ, orientalemq́;
, & punctũ D, in quadrantem in ſeri hemiſphærij borealem, & occidentalẽ,
ita vt, nobis ad horologiũ conuerſis, polus arcticus ſit ad ſiniſtrã puncti D.
Quare ſi circulus maxi-
5540 mus inclinationẽ metiens per rectam D E, &
ſtylũ ductus intelligatur moueri circa ſtylum in C,
collocatũ donec per polum arcticũ tranſeat, hoc eſt, donec cum Meridiano proprio horologij cõ-
iungatur, faciet omnino cũ horologio ſectionem, quę infra ſtylum inter puncta A, D, cadet, qua-
lis eſt D C E, &
c. Contrariũ accidet, ſi planum à ſeptentr. in ortũ deflectat, & centrũ horologij ſit
ſupra ſtylum.
A recta igitur G H, rectã F C, in C, ad angulos rectos ſecante cõputandæ erunt lati-
tudines vmbrarum, tanquam à cõmuni ſectione plani horologii, &
proprii Verticalis ipſius. Parata
autem linea H I, in partes gnomoni æquales diuiſa, vtſupra, inuentaq́;
per propoſ. 29. lib. 1. altitu
dine poli ſupta planũ horologii, quã in noſtro exemplo deprehendimus eſſe gr.
68. M. 13. eiusq́ue
cõplementum gr.
21. M. 47. Si ex C, loco ſtyli deorſum verſus in linea ſtyli (quoniã centrũ horo-
logii, vt diximus, ſupra ſtylũ cadit, &
æquinoctialis linea infra) numererur vmbra P. 30. M. 2. quã-
6650 tam requirit cõplementum altitudinis poli inuentæ, vſq;
ad I, erit recta I K, ducta per I, ad F C,
perpendicularis, linea æquinoctialis Et ſi ex C,ſurſum verſus vſq;
ad L, numeretur vmbra P. 4 M.
77Linea æquino-
ctialis.
48.
reſpondens altitudini poli inuentæ, inuenietur L, centrum horologii, ita vt à recta M L, ad FL,
88Centrum horo
logii.
perpendiculari in circulo M N, ex L, deſcripto numerandi ſint arcus horarij, ſi pro ſingulis horis
ſupputẽtur.
Duo aũt puncta I, L, inuenientur quoq; ex angulo C P I, altitudinis poli inuẽtę, & an-
gulo C P L, complementi eiuſdem altitudinis, ſi in recta G H, abſcindatur C P, ſtylo æqualis.
IN horarũ deſcriptione nulla difficultas eſt, ſi à punctis G, H, rectè ſupputentur latitudines vm
brarũ, &
c. vt in appoſita figura manifeſtũ eſt, in qua, quia circulus A D B, integre nõ potuit deſcri
bi, numerauimus latitudines vmbrarũ ſuperiores, &
orientales à puncto H, occidentali deorſum
verſus, occidentales autẽ à G, puncto oriẽtali.
Vt pro latitudine vmbræ horæ 10. á med. noc. in tro-
pico ♋, quæ orientalis eſt, &
ſuperior, cõtinetq́ gr. 21. M. 49. accepimus occidentalem, &

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index