Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[121] a b c e d 2
[122] a b c e d 3
[123] b d a e c
[124] a b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48
[125] h c d a b g f e
[Figure 126]
[127] G E C D F B A
[128] G E D C B F A H
[129] A B E F C D G H
[130] a b c d
[Figure 131]
[132] A B C E D
[Figure 133]
[Figure 134]
[Figure 135]
[Figure 136]
[137] a e c b d f k g
[Figure 138]
[139] Acing u Metoy condy lus. Condy lus Procon dylus. Au @ u laris Acing Meta con@@yl@ Condylg Procõdy lus. Cingulg Solaris ANVV D A RIS Acing Metacõ dylus. Condylg Procõdy lus. @eneris. M E DI VS Acing. Metacõ dylus. Condylg Procondy lus IN DEX Veneris & genitalium linca. Thenar Menja. Manus. Cerebri linea Soror cerebralis Trianoulus. Hypothenar. Via lactea. Iecoraria. Soturnia. Vitę linca. Acing Meta condy lus. Condylg POL LLX Soror uitalis ſeu Martia. Stethos Carpus.
[140] a b c d
[Figure 141]
[Figure 142]
[143] fum ad re ci pi en dũ ſpen Lig num per fo ra Gladuisſpendens. Populea uirgn pro medieta teex cori a@@. Radry cucu@ bite hu@ figur Vas Ierr. Ol@um mirrtyd Vas Æ@eũ. Vinum limbus @@neũ lintũ. Aqua limbus V@@ Vitr@@m Diſcus mundpictus Locus eminentior ſditarius ap@@s huir a@@. @p @ſ op Collis ſuper {qo} ſi@ ars. Planum Terra.
[144] A B C F E D
[145] B E C D A F
[146] A D C B E
[147] E D C B A
[148] A T K R H Q V G P F O E N D M C L S B
[Figure 149]
[150] A C E D B
< >
page |< < (cccclxxxiiij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div695" type="section" level="1" n="66">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15647" xml:space="preserve">
              <pb o="cccclxxxiiij" file="0540" n="540" rhead="Von mancherlei wunderbaren"/>
            ſchießen (damit wir nun dem Vitruuien nach volgen) ſeind ſchnellpfeiler
              <lb/>
            vnnd armbruſt die böltz ſchießenn/ die gewerff vnnd boler/ ſtein die eßel
              <lb/>
            aber ſchießend gleich wie die ſchlenckeren ab. </s>
            <s xml:id="echoid-s15648" xml:space="preserve">wir welllend ietz nit von den
              <lb/>
            nammen diſputieren/ wir handlen von der that/ es mag diſes yemand ein
              <lb/>
            ochſen oder äber nennen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15649" xml:space="preserve">Es iſt gleüplicher wie Iulius Ceſar ſagt daß man
              <lb/>
            in Catapulten oder ſchnellpfeylen/ nit beltz ſonder ſtein geworffen habe.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s15650" xml:space="preserve">Ammianus redt anderſt von dem handel. </s>
            <s xml:id="echoid-s15651" xml:space="preserve">doch wellend wir ein gemeine re-
              <lb/>
            gel in dem vnnd anderem ſetzen.</s>
            <s xml:id="echoid-s15652" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15653" xml:space="preserve">Aller Inſtrumenten gewalt ſthet in vier dingen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15654" xml:space="preserve">in dem ſchnellen wider-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0540-01" xlink:href="note-0540-01a" xml:space="preserve">Alles geſchos
                <lb/>
              gewalt ſtath
                <lb/>
              in vier dingẽ.</note>
            keer/ in der lenge deß ſo widerkommet/ in der größe vnnd weytte deß orths
              <lb/>
            ſo zwiſchen dem ding ligt/ ſo bewegt/ vnd dahin es ghet/ vnnd in der gwüß
              <lb/>
            en proportz der ſtercke gegen dem laſt/ ſo geſchoßen würt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15655" xml:space="preserve">In den pfeylen/
              <lb/>
            als etwan vorgeſagt/ gebend jnen das gefider ein ſtercke vnnd damit ſie ge-
              <lb/>
            ſtrackt faren. </s>
            <s xml:id="echoid-s15656" xml:space="preserve">So vyl die drey erſten ſtuck belanget/ zweifelt niemandt/ dañ
              <lb/>
            daß ſie von nötẽ ſeynd. </s>
            <s xml:id="echoid-s15657" xml:space="preserve">das es aber alſo mit der proportz zůgange/ můß man
              <lb/>
            durch die ſinn beweiſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15658" xml:space="preserve">dann wann du auff ein armbruſt ein ſtrohalm für
              <lb/>
            ein pfeil legſt/ mag es kein ſchutz geben/ vnd wirt nit weit getriben werden.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s15659" xml:space="preserve">wann du aber ein ſchweren boltz oder pfeyl darauff legſt/ wirt er gemach vñ
              <lb/>
            nitt faſt weyt faren. </s>
            <s xml:id="echoid-s15660" xml:space="preserve">darumb iſt ein mitel zů dem beſten/ wann beide außer-
              <lb/>
            ſte ding ein mangel haben. </s>
            <s xml:id="echoid-s15661" xml:space="preserve">alſo ſag ich auch von der lenge vnnd kürtze. </s>
            <s xml:id="echoid-s15662" xml:space="preserve">Es
              <lb/>
            hatt aber mit der ſubteyle ein andere gattung/ dann ob wol die ſtercke vnnd
              <lb/>
            ſteyffe beſthet/ gibt die ſubteyle auch ein ſchnelle darzů. </s>
            <s xml:id="echoid-s15663" xml:space="preserve">dann der lufft hin-
              <lb/>
            dert ſie weniger. </s>
            <s xml:id="echoid-s15664" xml:space="preserve">wann aber der trib etwas nach gelaßen/ fallet es ehe nider
              <lb/>
            ſich/ die weil der lufft ſolliches nit ſo wol ertragen mag. </s>
            <s xml:id="echoid-s15665" xml:space="preserve">Aber deß bogen len
              <lb/>
            ge/ vnnd deß geſchoß breite/ hatt ein größeren tryb/ als wann einer mitt ei-
              <lb/>
            nem langen ſtecken geſchlagen/ thůt im der ſtreich wirſer/ dann mitt einem
              <lb/>
            kurtzen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15666" xml:space="preserve">dañ wie gemeldet faret er in einem größeren circkel dahar/ dieweil
              <lb/>
            er weyter von dem Centro vnnd mitel puncten ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s15667" xml:space="preserve">Was nun in dem grö
              <lb/>
            ſeren circkel bewegt wirt/ vollbringt ein größeren lauff in geleicher zeyt/
              <lb/>
            vnnd faret deßhalben ſchneller dahar. </s>
            <s xml:id="echoid-s15668" xml:space="preserve">darumb wirt es auch mit einem grö
              <lb/>
            ſeren trib bewegt.</s>
            <s xml:id="echoid-s15669" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15670" xml:space="preserve">Damit nun etwas ſchneller bewegt werde/ můß es lenger vnnd ſteyffer
              <lb/>
            ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s15671" xml:space="preserve">deßhalben auch eyſen/ darzů lauter/ dick/ vnd wol getemperiert/ da-
              <lb/>
            mit es faſt hert/ vnnd ſich doch biegen laße. </s>
            <s xml:id="echoid-s15672" xml:space="preserve">Weil aber diſes/ ſo ſich biegen
              <lb/>
            laßtauch weich iſt/ vnd das hert ſich nit biegen laßt/ můß diſes von natur
              <lb/>
            alſo ſein/ dieweil die lufftlechlein eng/ vnd nachder einẽ geſtalt/ auß der be-
              <lb/>
            ſten jrrdiſchen vermiſchũg mit dem weßerigen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15673" xml:space="preserve">wie dann diſes auch in dem
              <lb/>
            weichen ſtachel iſt/ ſo auß kleinen vnd lauteren kernleinen gemachet.</s>
            <s xml:id="echoid-s15674" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15675" xml:space="preserve">Damit er aber ſchnell wider an ſein ſtatt komme (dann diſes iſt zů dem
              <lb/>
            trib notwendig) můß er ein treffenliche ſtercke haben/ darzů faſt milt ſein.</s>
            <s xml:id="echoid-s15676" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15677" xml:space="preserve">Damit er aber widerkeere/ můß er in dem gegentheil gezogen ſein/ vnd
              <lb/>
            alſo krefftig/ wie der gewalt ſein ſoll/ den wir darbey erforderen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15678" xml:space="preserve">darumb
              <lb/>
            můß man ſtarcke ſeyler haben/ darzů ein winden oder zug/ daran man diſe
              <lb/>
            wicklet/ vnnd ſtarck hebel/ mit welchen man ſie vmbtreibt.</s>
            <s xml:id="echoid-s15679" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15680" xml:space="preserve">Es habend aber die Eſel alſo große krefft/ wann ſie nit auff einem wei-
              <lb/>
            chen boden ſthond/ daß ſie alles ſo darunder ligt/ es ſeye ein ſchütten oder
              <lb/>
            ſeye ein mauren/ inn kurtzer zeit/ vonn wegen deß ſtarcken trib vnnd nit
              <lb/>
            des laſts/ zerſtören. </s>
            <s xml:id="echoid-s15681" xml:space="preserve">dann es fahret diſer ſtein alſo gar ſtarck wann er ab-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>