Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
31 XIX
32 XX
33 XXI
34 XXII
35 XXIII
36 XXIV
37 XXV
38 XXVI
39 XXVII
40 XXVIII
41 XXIX
42 XXX
43 XXXI
44 XXXII
45 XXXIII
46 XXXIV
47 XXXV
48 XXXVI
49 XXXVII
50 XXXVIII
51 XXXIX
52 xl
53
54 2
55 3
56 4
57 5
58 6
59 7
60 8
< >
page |< < (3) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="3" file="0055" n="55" rhead="PARS PRIMA."/>
            nimis diſtantiis vires admittat non poſitivas, ſive attractivas,
              <lb/>
            uti Newtonus , ſed negativas, ſive repulſivas, quamvis iti-
              <lb/>
            dem eo majores in inſinitum, quo diſtantiæ in infinitum
              <lb/>
            decreſcant. </s>
            <s xml:space="preserve">Unde illud neceſſario conſequitur, ut nec cohæ-
              <lb/>
            ſio a contactu immediato oriatur, quam ego quidem longe a-
              <lb/>
            liunde deſumo; </s>
            <s xml:space="preserve">nec ullus immediatus, &</s>
            <s xml:space="preserve">, ut illum appellare
              <lb/>
            ſoleo, mathematicus materiæ contactus habeatur, quod ſimpli-
              <lb/>
            citatem, & </s>
            <s xml:space="preserve">inextenſionem inducit elementorum, quæ ipſe va-
              <lb/>
            riarum figurarum voluit, & </s>
            <s xml:space="preserve">partibus a ſe invicem diſtinctis
              <lb/>
            compoſita, quamvis ita cohærentia, ut nulla Naturæ vi diſſol-
              <lb/>
            vi poſſit compages, & </s>
            <s xml:space="preserve">adhæſio labefactari, quæ adhæſio ipſi,
              <lb/>
            reſpectu virium nobis cognitarum, eſt abſolute infinita.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:space="preserve">Quæ ad ejuſmodi Theoriam pertinentia hucuſque ſunt e-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0055-01" xlink:href="note-0055-01a" xml:space="preserve">Ubi de ipſ
                <gap/>
                <lb/>
              actum ante; &
                <lb/>
              quid promiſ-
                <lb/>
              ſum.</note>
            dita, continentur diſſerta
              <gap/>
            ionibus meis, Deviribus vivis, edita
              <lb/>
            Anno 1745, De Lumine A. </s>
            <s xml:space="preserve">1748, De Lege Continuitatis A.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">1754, De Lege virium in natura exiſtentium A. </s>
            <s xml:space="preserve">1755, De di-
              <lb/>
            viſibilitate materiæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">principiis corporum A. </s>
            <s xml:space="preserve">1757, ac in meis
              <lb/>
            Supplementis Stayanæ Philoſophiæ verſibus traditæ, cujus pri-
              <lb/>
            mus Tomus prodiit A. </s>
            <s xml:space="preserve">1755: </s>
            <s xml:space="preserve">eandem autem ſatis dilucide
              <lb/>
            propoſuit, & </s>
            <s xml:space="preserve">ampliſſimum ipſius per omnem Phyſicam demon-
              <lb/>
            ſtravit uſum vir e noſtra Societate doctiſſimus Carolus Benve-
              <lb/>
            nutus in ſua Phyſicæ Generalis Synopſi edita Anno 1754. </s>
            <s xml:space="preserve">In
              <lb/>
            ea Synopſi propoſuit idem & </s>
            <s xml:space="preserve">meam deductionem æquilibrii bi-
              <lb/>
            narum maſſarum, viribus parallelis animatarum, quæ ex ipſa
              <lb/>
            mea Theoria per notiſſimam legem compoſitionis virium, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            æqualitatis inter actionem, & </s>
            <s xml:space="preserve">reactionem, fere ſponte conſe-
              <lb/>
            quitur, cujus quidem in ſupplementis illis §. </s>
            <s xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:space="preserve">ad lib. </s>
            <s xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            mentionem feci, ubi & </s>
            <s xml:space="preserve">quæ in diſſertatione De centro Gravi-
              <lb/>
            tatis edideram, paucis propoſui; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">de centro oſcillationis
              <lb/>
            agens, protuli aliorum methodos præcipuas quaſque, quæipſius
              <lb/>
            determinationem a ſubſidiariis tantummodo principiis quibuſ-
              <lb/>
            dam repetunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Ibidem autem de æquilibrii centro agens il-
              <lb/>
            lud affirmavi: </s>
            <s xml:space="preserve">In Natura Nullæ ſunt rigidæ virgæ, inflexiles,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">omni gravitate, ac inertia carentes, adeoque nec revera ul-
              <lb/>
            læ leges pro iis conditæ; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">ſi ad genuina, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſimpliciſſima na-
              <lb/>
            turæ principia res exigatur, invenietur, omnia pendere a compoſi-
              <lb/>
            tione virium, quibus in ſe invicem agunt particulæ materiæ; </s>
            <s xml:space="preserve">a
              <lb/>
            quibus nimirum viribus omnia Naturæ phænomena proficiſcuntur. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Ibidem autem exhibitis aliorum methodis ad centrum oſcilla-
              <lb/>
            tionis pertinentibus, promiſi, me in quarto ejuſdem Philoſo-
              <lb/>
            phiæ tomo ex genuinis principiis inveſtigaturum, ut æquilibrii,
              <lb/>
            ſic itidem oſcillationis centrum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro cum nuper occaſio ſe mihi præbuiſſet inquirendi
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0055-02" xlink:href="note-0055-02a" xml:space="preserve">Qua occaſio-
                <lb/>
              ne hoc de ipſa
                <lb/>
              conſcriptum o-
                <lb/>
              pus.</note>
            in ipſum oſcillationis centrum ex meis principiis, urgente
              <lb/>
            Scherffero noſtro viro doctiſſimo, qui in eodem hoc Acade-
              <lb/>
            mico Societatis Collegio noſtros Matheſim docet; </s>
            <s xml:space="preserve">caſu incidi
              <lb/>
            in theorema ſimpliciſſimum ſane, & </s>
            <s xml:space="preserve">admodum elegans, quo
              <lb/>
            trium maſſarum in ſe mutuo agentium comparantur </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>