Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[81.] 31. Solidit{as} quorundam corporum ſolo uiſu percipitur: quorundam uiſu & ſyllo-giſmo ſimul. 63 p 4.
Page: 53 (47)
[82.] 32. Circulus percipitur è ſitu, quem obtinet in ſuperficie uiſus. 45 p 4.
Page: 54 (48)
[83.] 33. Superficies globoſa percipitur è propinquitate partium mediarum, & æquabi-li longinquitate extremarum. 48 p 4.
Page: 55 (49)
[84.] 34. Superficies caua percipit ur è longinquit ate partium mediarum, & æquabilipro-pinquitate extremarum. 49 p 4.
Page: 55 (49)
[85.] 35. Planities in diſtantia moderata directè oppoſita uiſui: percipitur ex æquabili partium longinquitate, & ſimilitudine collocationis atque ordinis ipſarum inter i-pſas. 47 p 4.
Page: 55 (49)
[86.] 36. Magnitudo nec ex angulo pyramidis opticæ tantum: nec ex anguli & diſtantiæ compa-ratione percipitur. 27 p 4.
Page: 56 (50)
[87.] 37. Magnitudo rei uiſibilis percipitur è magnitudine partis ſuperficiei uiſ{us} (in quam per-uenit forma) & angulo pyramidis opticæ. 17 p 4.
Page: 57 (51)
[88.] 38. Magnitudo uera uiſibilis percipitur è comparatione baſis anguli, & longitu-dine pyramidis opticæ. 27 p 4.
Page: 57 (51)
[89.] 39. Magnitudo diſt antiæ percipiturè corporib{us} communib{us}, inter uiſum & ui-ſibile interiectis. 10 p 4. Idem 25 n.
Page: 59 (53)
[90.] 40. Viſibile propinquum uiſui accur ati{us} uidetur. 15 p 4.
Page: 61 (55)
[91.] 41. Magnitudines uiſibiles ſunt ſuperficies, earum partes, termini, & ſpatia, quæinter di-ſtincta uiſibilia interijciuntur. 18 p 4.
Page: 62 (56)
[92.] 42. Axis opticæpyramidis, oculo moto immut abilis permanet. 53 p 3.
Page: 63 (57)
[93.] 43. Axis optic{us} in ſuo motu nunquã fit baſis anguli à ſuperficie uiſibilis ſubtenſi: nec ſem-per ſet at angulum ab aliqua uiſibilis diametro ſubtenſum. 54 p 3.
Page: 63 (57)
[94.] 44. Viſ{us} percipit magnitudinem anguli optici è parte ſuperficiei uiſ{us}, in qua formatur rei uiſibilis forma. 73 p 3.
Page: 64 (58)
[95.] 45. Sit{us} direct{us} & obliqu{us} lineæ, ſuperficiei, & ſpatij percipitur ex æquabili & inæqua-bili terminorum diſtantia. 12 p 4. Idem 28 n.
Page: 64 (58)
[96.] 46. Diſtinctio uiſibilium percipitur è diſtinctione formarum, quæ in diuerſis ſuperficiei ui-ſ{us} partib{us} ſunt impreſſæ. 99 p 4.
Page: 65 (59)
[97.] 47. Continuatio uiſibilis percipitur è diſtantiæ priuatione. 100 p 4.
Page: 65 (59)
[98.] 48. Numerus percipitur è uiſibilium diſtinctione. 101 p 4.
Page: 66 (60)
[99.] 49. Motus uiſibilis percipitur è mutatione ſitus eius in ſenſilitempore. 110 p 4.
Page: 66 (60)
[100.] 50. Qualitas motus percipitur è ſpatio, per quoduiſibile mouetur. 711 p 4.
Page: 67 (61)
[101.] 51. Motus uiſibilis percipitur in tempore ſenſili.
Page: 67 (61)
[102.] 52. Quies percipitur è uiſibili, eundem ſitum locum́ tempore ſenſili occupante. 112 p 4.
Page: 67 (61)
[103.] 53. Aſperitas percipitur è luce aſper am ſuperficiem illuminante. 139 p 4.
Page: 67 (61)
[104.] 54. Lenit as percipitur è luce lenem ſuperficiem illuminante. 140 p 4.
Page: 68 (62)
[105.] 55. Perſpicuit{as} percipitur è perceptione corporis denſi ultra corp{us} perſpicuum poſiti. 142 p 4.
Page: 68 (62)
[106.] 56. Denſitas percipitur è perſpicuitatis priuatione. 143 p 4.
Page: 69 (63)
[107.] 57. Vmbra percipitur è lucis unius abſentia, alterius præſentia. 145 p 4.
Page: 69 (63)
[108.] 58. Obſcurit{as} percipitur è lucis priuatione & abſentia. 146 p 4.
Page: 69 (63)
[109.] 59. Pulchritudo percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun ctis, ſymmetris inter ſe. 148 p 4.
Page: 69 (63)
[110.] 60. Deformitas percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun-ctis, aſymmetris inter ſe. 149 p 4.
Page: 72 (66)
< >
page |< < (50) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div89" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2623" xml:space="preserve">
              <pb o="50" file="0056" n="56" rhead="ALHAZEN"/>
            henſione ſituum ſuperficierum earum inter ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s2624" xml:space="preserve"> Et ſormæ ſuperficierum uiſibilium, quarum par-
              <lb/>
            tes ſunt diuerſi ſitus:</s>
            <s xml:id="echoid-s2625" xml:space="preserve"> comprehenduntur à uiſu ex comprehenſione conuexitatis & concauitatis, &
              <lb/>
            planitiei partium ſuperficierum in uiſibilibus, & prominentiæ, & profunditatis partium ſuperfi-
              <lb/>
            ciei.</s>
            <s xml:id="echoid-s2626" xml:space="preserve"> Secundum ergo hunc modum erit comprehenſio ſuperficierum formarum uiſibilium, & fi-
              <lb/>
            gurarum earum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2627" xml:space="preserve"> Et cum ſentiens uoluerit certificare formam ſuperficiei rei uiſæ, aut formam ali-
              <lb/>
            cuius partis rei uiſæ, mouebit uiſum in oppoſitionem eius, & faciet tranſire axem radialem ſuper
              <lb/>
            omnes partes eius, donec ſentiat remotiones partium eius, & ſitus cuiuslibet illarum a pud uiſum,
              <lb/>
            & ſitum earum inter ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s2628" xml:space="preserve"> Et cum ſentiens comprehenderit remotionem partium ſuperficierum, &
              <lb/>
            ſitus earum, & comprehenderit prominentiam & profunditatem:</s>
            <s xml:id="echoid-s2629" xml:space="preserve"> comprehendet formam illius
              <lb/>
            ſuperficiei rei uiſæ, & certificabit figuram eius.</s>
            <s xml:id="echoid-s2630" xml:space="preserve"> Et multoties errat uiſus in eo, quod comprehen-
              <lb/>
            dit ex formis ſuperficierum uiſibilium, & formis figurarum uiſibilium, & non percipit errorem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2631" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quoniam conuexitas parua & concauitas parua, & prominentia, & profunditas parua non com-
              <lb/>
            prehenduntur ſecundum acceſſum ad uiſum, quamuis earum remotio ſit mediocris, niſi ſit propin-
              <lb/>
            qua ualde uiſui.</s>
            <s xml:id="echoid-s2632" xml:space="preserve"> Viſibilia ergo, quorum formæ comprehenduntur à uiſu, ſunt illa, quorum quan-
              <lb/>
            titates partium ſuperficierum comprehenduntur à uiſu, & quorum exceſſus & æqualitates remo-
              <lb/>
            tionum partium comprehenduntur à uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s2633" xml:space="preserve"> Et uiſibilia, quorum formæ certificantur à uiſu, ſunt il-
              <lb/>
            la, quorum quantitates remotionum partium, & quorum quantitates exceſſus remotionis par-
              <lb/>
            tium certificantur à uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s2634" xml:space="preserve"> Et ſimiliter figuræ circumferentiarum ſuperficierum uiſibilium, & figu-
              <lb/>
            ræ circumferentiarum partium ſuperficierum uiſibilium non certificantur à uiſu, niſi ſint in re-
              <lb/>
            motionibus mediocribus, & certificauerit uiſus ordinationem terminorum earum, & ſitum par-
              <lb/>
            tium terminorum earum inter ſe, & certificauerit angulos earum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2635" xml:space="preserve"> Et in quibus ſitus terminorum
              <lb/>
            non certificãtur à uiſu, neque anguli, ſi habuerint angulos:</s>
            <s xml:id="echoid-s2636" xml:space="preserve"> in ijs non certificabit uiſus figuras.</s>
            <s xml:id="echoid-s2637" xml:space="preserve"> O-
              <lb/>
            mnes ergo figuræ uiſibilium comprehenduntur à uiſu, ſecundum modos, quos declarauimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2638" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div90" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head114" xml:space="preserve" style="it">36. Magnitudo nec ex angulo pyramidis opticæ tantum: nec ex anguli & diſtantiæ compa-
            <lb/>
          ratione percipitur. 27 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2639" xml:space="preserve">MAgnitudo uerò & quantitas rei uiſæ comprehenduntur à uiſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s2640" xml:space="preserve"> ſed qualitas comprehenſio-
              <lb/>
            nis eius eſt ex intentionibus dubitabilibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2641" xml:space="preserve"> Et plures opinantur, quòd quantitas magni-
              <lb/>
            tudinis rei uiſæ non comprehenditur à uiſu, niſi ex quantitate anguli, qui fit apud centrum
              <lb/>
            uiſus, quem continet ſuperficies pyramidis radialis, cuius baſis continet rem uiſam:</s>
            <s xml:id="echoid-s2642" xml:space="preserve"> & quòd uiſus
              <lb/>
            comparat quantitates rerum uiſarum ad quantitates angulorum, qui fiunt à radijs, qui continent
              <lb/>
            res uiſas apud centrum uiſus, & non ſuſtentatur in comprehenſione magnitudinis, niſi ſuper an-
              <lb/>
            gulos tantùm.</s>
            <s xml:id="echoid-s2643" xml:space="preserve"> Et quidam illorum opinantur, quòd comprehenſio magnitudinis non completur
              <lb/>
            in comparatione ad angulos tantùm, ſed per conſiderationem remotionis rei uiſæ, & ſitus eius
              <lb/>
            cum comparatione ad angulos.</s>
            <s xml:id="echoid-s2644" xml:space="preserve"> Et ueritas eſt, quòd non eſt poſsibile, ut ſit comprehenſio quanti-
              <lb/>
            tatum rerum uiſarum à uiſu ex comparatione ad angulos, quos res uiſæ reſpiciunt apud centrum
              <lb/>
            uiſus tantùm.</s>
            <s xml:id="echoid-s2645" xml:space="preserve"> Quoniam eadem res uiſa non diuerſatur in quantitate apud uiſum, quamuis remo-
              <lb/>
            tiones eius diuerſentur diuerſitate non magna.</s>
            <s xml:id="echoid-s2646" xml:space="preserve"> Quoniam quãdo res fuerit prope uiſum, & ipſe cõ-
              <lb/>
            prehenderit quantitatem eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s2647" xml:space="preserve"> & poſtea fuerit elongata à uiſu non multum:</s>
            <s xml:id="echoid-s2648" xml:space="preserve"> non diminuetur eius
              <lb/>
            quantitas apud uiſum, quando eius remotio fuerit mediocris.</s>
            <s xml:id="echoid-s2649" xml:space="preserve"> Et nunquam diuerſatur quantitas
              <lb/>
            alicuius rei uiſæ aſſuetæ apud uiſum, quando remotiones eius diuerſantur, & fuerint ex remotioni
              <lb/>
            bus mediocribus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2650" xml:space="preserve"> Et ſimiliter corpora æqualia diuerſarum remotionum, quando remotio illo-
              <lb/>
            rum fuerit mediocris, cõ-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0056-01" xlink:href="fig-0056-01a" number="10">
                <variables xml:id="echoid-variables3" xml:space="preserve">e b a d c</variables>
              </figure>
              <figure xlink:label="fig-0056-02" xlink:href="fig-0056-02a" number="11">
                <variables xml:id="echoid-variables4" xml:space="preserve">b e g a h d k f z</variables>
              </figure>
            prehenduntur à uiſu æ-
              <lb/>
            qualia:</s>
            <s xml:id="echoid-s2651" xml:space="preserve"> Sed anguli, quos
              <lb/>
            reſpicit una & eadem res
              <lb/>
            uiſa in remotionibus di-
              <lb/>
            uerſis mediocribus, diuer
              <lb/>
            ſantur diuerſitate alicu-
              <lb/>
            ius quantitatis, [ut patet
              <lb/>
            per 21 p 1] Quoniam
              <lb/>
            quando res uiſa fuerit re-
              <lb/>
            mota à uiſu per unum cu-
              <lb/>
            bitum, deinde ſi elonge-
              <lb/>
            tur à uiſu, donec fuerit e-
              <lb/>
            ius remotio per duos cu-
              <lb/>
            bitos:</s>
            <s xml:id="echoid-s2652" xml:space="preserve"> erit inter duos an-
              <lb/>
            gulos, qui fiunt apud ui-
              <lb/>
            ſum ab illa re uiſa, ma-
              <lb/>
            gnus exceſſus:</s>
            <s xml:id="echoid-s2653" xml:space="preserve"> & tamen
              <lb/>
            non comprehendit uiſus
              <lb/>
            rem uiſam in remotione
              <lb/>
            duorum cubitorum, mi-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum