580564GNOMONICES
zon, tranſiens nimirum per polos mundi, &
per polos illius circuli maximi:
Cuius circuli maxi-
mi, veluti Horizontis, & dicti Meridiani communis ſectio eſt B D; & eiuſdem Meridiani, ac Ver-
ticalis proprii illius circuli maximi communis ſectio A C.
mi, veluti Horizontis, & dicti Meridiani communis ſectio eſt B D; & eiuſdem Meridiani, ac Ver-
ticalis proprii illius circuli maximi communis ſectio A C.
DEINDE Analemma ita conſtructum diuidendum eſt in horas, vt circunferentiæ horizon-
tales, deſcenſiuæq́ue ad ſingulas horas poſſint inueniri. Quæ diuiſio (quoniam ab ea, quam cap.
6. expoſuimus, differt, cum circulus A B C D, non ſit Meridianus illius loci, in quo horæ deſcri-
bendæ ſunt) ita inſtituenda erit.
tales, deſcenſiuæq́ue ad ſingulas horas poſſint inueniri. Quæ diuiſio (quoniam ab ea, quam cap.
6. expoſuimus, differt, cum circulus A B C D, non ſit Meridianus illius loci, in quo horæ deſcri-
bendæ ſunt) ita inſtituenda erit.
CIRCA diametrum K L, v.
g.
paralleli ♑, ſeorſum expoſitam deſcribatur parallelus ♑,
11Diuiſio Analẽ-
matis in horas
pro conſtructio-
ne horologiorũ
declinantium,
& inclinatorũ. K R L R, vna cum R Q R, communi ſectione circuli maximi propoſiti, tanquam Horizontis, &
Meridiani proprii eiuſdem circuli maximi, vt in Analemmate; ita vt R K R, ſit portio ♑, ſupra
2210 faciem auſtralem dicti maximi circuli, tanquam ſupra Horizontem, & R L R, portio ♑, ſupra fa-
ciem borealem oppoſitam, hoc eſt, infra faciem auſtralem: Inuenta autem, per propoſ. 30. lib. 1.
inclinatione Meridiani proprij circuli maximi propoſiti ad Meridianum Horizontis illius loci,
in quo horologium fabricandum eſt, quam inuenimus continere grad. 40. Min. 48. vt propoſ. 1.
lib. 3. diximus, numerabimus eam à puncto K, dextrorſum, aut ſiniſtrorſum, vſque ad S, duce-
musq́ue ex S, per centrum paralleli rectam S T, pro communi ſectione paralleli, & Meridiani Ho-
rizontis, vna cum X V X, communi ſectione paralleli, & Horizontis; ita vt S V, æqualis ſit ſegmen
to N P, diametri ♑, in Analemmate cap. 6. & X S X, ſit arcus diurnus ♑, & X T X, nocturnus.
Quoniam vero Meridianus Horizontis occidentalior eſt in Aequatore, ac proinde in omnibus pa
rallelis, quàm Meridianus proprius propoſiti maximi circuli, cui horologium æquidiſtat, vt pro-
poſ. 1. lib. 3. ſcripſimus; Eſt autem K, punctum, in quo Meridianus proprius dati circuli paralle-
3320 lum ♑, ſecat, & S, punctum, vbi Meridianus Horizontis eundem parallelum diuidit; erit punctũ
X, ad dexteram ipſius S, occidentale, aliud vero punctum X, ad ſiniſtram eiuſdem S, orientale.
Pro horis igitur inæqualibus diurnis ſecandus eſt arcus diurnus ♑, X K S X, in 12. partes æqua-
les, initio facto à puncto X, orientali, quòd nimirum ad ſiniſtram ipſius S, collocatum eſt. Simili-
ter arcus nocturnus ♑, X R L T R X, ſecandus eſt in 12. partes æquales pro horis inæqualibus no
cturnis, initio facto à puncto X, ad dextram ipſius S, poſito, quod nimirum occidentale eſt. Pro
horis vero à mer. & med. noc. totus circulus in 24. partes æquales eſt diuidendus, initio facto à
puncto S, meridiei, ita vt horæ pomeridianæ tendantab S, verſus dextram per X, R, L, vſque ad
D, antemeridianæ vero, ſiue poſt med. noc. à puncto T, verſus ſiniſtram per R, X, K, vſque ad S.
4430 Pro horis deinde ab ortu idem circulus in 24. partes æquales diſtribuendus eſt, facto initio à pun
cto X, orientali, quod videlicet ad ſiniſtram ipſius S, exiſtit, ita vt punctum X, indicet horam 24.
ab ortu, primum autem punctum diuiſionis verſus S, pertineat ad horam 1. ab ortu, ſequens ad
2. & c. Pro horis denique ab occaſu diuidendus eſt idem circulus in partes 24. æquales, ſumpto
initio à puncto X, occidentali, quod nimirum ipſi S, ad dexteram collocatur, ita vt punctum X,
denotet horam 24. ab occ. primum autem punctum diuiſionis verſus S, pertineat ad horam 23.
ab occ. ſequens ad 22. & c. Exemplum poſuimus in horis ab occaſu, & ortu, vt ex ſigura manife-
ſtum eſt, in qua numeri exteriores ad horas ♑, ab occ. interiores vero ad horas ♑, ab ortu pertinẽt.
11Diuiſio Analẽ-
matis in horas
pro conſtructio-
ne horologiorũ
declinantium,
& inclinatorũ. K R L R, vna cum R Q R, communi ſectione circuli maximi propoſiti, tanquam Horizontis, &
Meridiani proprii eiuſdem circuli maximi, vt in Analemmate; ita vt R K R, ſit portio ♑, ſupra
2210 faciem auſtralem dicti maximi circuli, tanquam ſupra Horizontem, & R L R, portio ♑, ſupra fa-
ciem borealem oppoſitam, hoc eſt, infra faciem auſtralem: Inuenta autem, per propoſ. 30. lib. 1.
inclinatione Meridiani proprij circuli maximi propoſiti ad Meridianum Horizontis illius loci,
in quo horologium fabricandum eſt, quam inuenimus continere grad. 40. Min. 48. vt propoſ. 1.
lib. 3. diximus, numerabimus eam à puncto K, dextrorſum, aut ſiniſtrorſum, vſque ad S, duce-
musq́ue ex S, per centrum paralleli rectam S T, pro communi ſectione paralleli, & Meridiani Ho-
rizontis, vna cum X V X, communi ſectione paralleli, & Horizontis; ita vt S V, æqualis ſit ſegmen
to N P, diametri ♑, in Analemmate cap. 6. & X S X, ſit arcus diurnus ♑, & X T X, nocturnus.
Quoniam vero Meridianus Horizontis occidentalior eſt in Aequatore, ac proinde in omnibus pa
rallelis, quàm Meridianus proprius propoſiti maximi circuli, cui horologium æquidiſtat, vt pro-
poſ. 1. lib. 3. ſcripſimus; Eſt autem K, punctum, in quo Meridianus proprius dati circuli paralle-
3320 lum ♑, ſecat, & S, punctum, vbi Meridianus Horizontis eundem parallelum diuidit; erit punctũ
X, ad dexteram ipſius S, occidentale, aliud vero punctum X, ad ſiniſtram eiuſdem S, orientale.
Pro horis igitur inæqualibus diurnis ſecandus eſt arcus diurnus ♑, X K S X, in 12. partes æqua-
les, initio facto à puncto X, orientali, quòd nimirum ad ſiniſtram ipſius S, collocatum eſt. Simili-
ter arcus nocturnus ♑, X R L T R X, ſecandus eſt in 12. partes æquales pro horis inæqualibus no
cturnis, initio facto à puncto X, ad dextram ipſius S, poſito, quod nimirum occidentale eſt. Pro
horis vero à mer. & med. noc. totus circulus in 24. partes æquales eſt diuidendus, initio facto à
puncto S, meridiei, ita vt horæ pomeridianæ tendantab S, verſus dextram per X, R, L, vſque ad
D, antemeridianæ vero, ſiue poſt med. noc. à puncto T, verſus ſiniſtram per R, X, K, vſque ad S.
4430 Pro horis deinde ab ortu idem circulus in 24. partes æquales diſtribuendus eſt, facto initio à pun
cto X, orientali, quod videlicet ad ſiniſtram ipſius S, exiſtit, ita vt punctum X, indicet horam 24.
ab ortu, primum autem punctum diuiſionis verſus S, pertineat ad horam 1. ab ortu, ſequens ad
2. & c. Pro horis denique ab occaſu diuidendus eſt idem circulus in partes 24. æquales, ſumpto
initio à puncto X, occidentali, quod nimirum ipſi S, ad dexteram collocatur, ita vt punctum X,
denotet horam 24. ab occ. primum autem punctum diuiſionis verſus S, pertineat ad horam 23.
ab occ. ſequens ad 22. & c. Exemplum poſuimus in horis ab occaſu, & ortu, vt ex ſigura manife-
ſtum eſt, in qua numeri exteriores ad horas ♑, ab occ. interiores vero ad horas ♑, ab ortu pertinẽt.
OMNES autem horæ, quæ
55Quæ horæ ca-
dant in faciem
auſtralem circu
li maximi pro-
poſiti, & quæ in
borealem, quo-
modo ex figura
proxima cogno
ſcatur. in portione R k R, comprehendun
6640 tur, cadunt ſupra faciem auſtralem
propoſiti circuli maximi, quæ vero
in portione R L R, continentur, in
dictam faciem non cadunt, ſed in
oppoſitam borealem, ſole exiſtenre
in principio ♑. Igitur omnes ho-
ræ arcus diurni ♑, in horologio
propoſito, quod ad auſtrum ſpe-
ctat, deſcribi poterunt; ex horis au-
tem arcus nocturni ♑, deſcribi po-
7750 terunt horæ cõprehenſæ inter duas
rectas X V X, R Q R, quales ſunt
10. 11. 12. 13. 14. & 15. quæ quidẽ
omnes continentur in tropico ♑,
horologij propoſ. 10. lib. 3. & horo
logij declinantis propoſ. 5. lib. 5. ho
ra 10. excepta, quæ propter ſpatij an
guſtiam poni non potuit, cum ni-
mis procul excurrat. Ex hac figura
ita conſtructa facile cognoſcemus,
quantus ſit arcus diurnus ♑, ſupra faciem auſtralem propoſiti circuli, & quantus nocturnus:
55Quæ horæ ca-
dant in faciem
auſtralem circu
li maximi pro-
poſiti, & quæ in
borealem, quo-
modo ex figura
proxima cogno
ſcatur. in portione R k R, comprehendun
6640 tur, cadunt ſupra faciem auſtralem
propoſiti circuli maximi, quæ vero
in portione R L R, continentur, in
dictam faciem non cadunt, ſed in
oppoſitam borealem, ſole exiſtenre
in principio ♑. Igitur omnes ho-
ræ arcus diurni ♑, in horologio
propoſito, quod ad auſtrum ſpe-
ctat, deſcribi poterunt; ex horis au-
tem arcus nocturni ♑, deſcribi po-
7750 terunt horæ cõprehenſæ inter duas
rectas X V X, R Q R, quales ſunt
10. 11. 12. 13. 14. & 15. quæ quidẽ
omnes continentur in tropico ♑,
horologij propoſ. 10. lib. 3. & horo
logij declinantis propoſ. 5. lib. 5. ho
ra 10. excepta, quæ propter ſpatij an
guſtiam poni non potuit, cum ni-
mis procul excurrat. Ex hac figura
ita conſtructa facile cognoſcemus,
quantus ſit arcus diurnus ♑, ſupra faciem auſtralem propoſiti circuli, & quantus nocturnus: