Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
51 45
52 46
53 47
54 48
55 49
56 50
57 51
58 52
59 53
60 54
61 55
62 56
63 57
64 58
65 59
66 60
67 61
68 62
69 63
70 64
71 65
72 66
73 67
74 68
75 69
76 70
77 71
78 72
79 73
80 74
< >
page |< < (53) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div93" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2750" xml:space="preserve">
              <pb o="53" file="0059" n="59" rhead="OPTICAE LIBER II."/>
            tem magnitudinis rei uiſæ, niſi ex comparatione magnitudinis rei uiſæ ad quantitatem remotionis
              <lb/>
            eius cum comparatione ad angulum, non ex comparatione ad angulum tantùm.</s>
            <s xml:id="echoid-s2751" xml:space="preserve"> Et ſi comprehen-
              <lb/>
            ſio quantitatis magnitudinis eſſet ſecundum angulum tantùm:</s>
            <s xml:id="echoid-s2752" xml:space="preserve"> oporteret ut duo uiſibilia diuerſæ
              <lb/>
            remotionis, reſpicientia unum angulum apud centrum uiſus, uiderentur æqualia.</s>
            <s xml:id="echoid-s2753" xml:space="preserve"> Et non eſt ita.</s>
            <s xml:id="echoid-s2754" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quantitas ergo magnitudinis rei uiſæ non comprehenditur per diſtinctionem, niſi ex imaginatio-
              <lb/>
            ne pyramidis continentis rem uiſam à uirtute diſtinctiua, & eximaginatione quantitatis anguli py
              <lb/>
            ramidis, & ex comparatione baſis pyramidis ad quantitatem anguli eius, & ad quantitatem lon-
              <lb/>
            gitudinis eius ſimul.</s>
            <s xml:id="echoid-s2755" xml:space="preserve"> Et hæc eſt qualitas comprehenſionis magnitudinis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2756" xml:space="preserve"> Et propter multitudi-
              <lb/>
            nem conſuetudinis uiſus in diſtinctione remotionum uiſibilium, quando ſenſerit formam & remo
              <lb/>
            tionem rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s2757" xml:space="preserve"> ſtatim imaginabitur quantitatem loci formæ, & quantitatem remotionis, & com-
              <lb/>
            prehendet ex congregatione iſtarum duarum intentionum magnitudinem rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s2758" xml:space="preserve"> Sed tamen
              <lb/>
            quantitates remotionum uiſibilium ſunt collocatæ ſub magnitudinibus, quæ comprehenduntur
              <lb/>
            à uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s2759" xml:space="preserve"> Et iam prædictum eſt, [24.</s>
            <s xml:id="echoid-s2760" xml:space="preserve"> 25 n] quòd quædam quantitates remotionum uiſibilium com-
              <lb/>
            prehenduntur certè, & quædam æſtimatiuè.</s>
            <s xml:id="echoid-s2761" xml:space="preserve"> & quòd illæ, quæ comprehenduntur æſtimatiuè, com
              <lb/>
            prehenduntur à ſimilitudine remotionis rei uiſæ ad remotiones ſibi ſimilium ex uiſibilibus certifi-
              <lb/>
            catæ remotionis:</s>
            <s xml:id="echoid-s2762" xml:space="preserve"> & quòd remotiones certificatæ quantitatis ſunt illæ, quæ reſpiciunt corpora or-
              <lb/>
            dinata & continuata.</s>
            <s xml:id="echoid-s2763" xml:space="preserve"> Et ex comprehenſione corporum ordinatorum continuatorum reſpicien-
              <lb/>
            tium ipſas à uiſu, & ex certificatione quantitatum illorum corporum, erit certificatio quantitatum
              <lb/>
            remotionum uiſibilium, quæ ſunt apud extremitates eorum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2764" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div94" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head117" xml:space="preserve" style="it">39. Magnitudo diſt antiæ percipiturè corporib{us} communib{us}, inter uiſum & ui-
            <lb/>
          ſibile interiectis. 10 p 4. Idem 25 n.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2765" xml:space="preserve">REmanet ergo declarandum, quomodo uiſus comprehendat quantitates remotionum uiſibi-
              <lb/>
            lium refpicientium corpora ordinata continuata, & quomodo certificet quantitates corpo-
              <lb/>
            rum ordinatorum continuatorum reſpicientium remotiones uiſibilium.</s>
            <s xml:id="echoid-s2766" xml:space="preserve"> Corpora ergo ordi-
              <lb/>
            nata continuata reſpicientia remotiones uiſibilium, ſunt in maiori parte partes terræ, & uiſibilia
              <lb/>
            aſſueta, quæ ſemper comprehenduntur à uiſu, & frequentius ſunt ſuperficies terræ, & corpus ter-
              <lb/>
            ræ interiacet inter ipſa, & corpus hominis aſpicientis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2767" xml:space="preserve"> Et quantitates partium terræ interiacen-
              <lb/>
            tium inter aſpicientem & uiſibilia, quæ ſunt ſuper faciem terræ reſpicientes remotionem iſtorum
              <lb/>
            uiſibilium à uiſu, ſemper comprehenduntur à uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s2768" xml:space="preserve"> Et comprehenſio quantitatum partium terræ
              <lb/>
            interiacentium inter aſpicientem, & uiſibilia, quæ ſunt ſuper faciem terræ, non eſt niſi ex menſu-
              <lb/>
            ratione illarum inter ſe à uiſu, & ex menſuratione partium terræ remotarum ab eo, ad partes ter-
              <lb/>
            ræ propinquas illi, quarum quantitates ſunt certificatæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s2769" xml:space="preserve"> Deinde ex frequentatione comprehen-
              <lb/>
            ſionis partium terræ à uiſu, & ex frequentatione menſurationis illarum à uiſu, comprehendet ui-
              <lb/>
            ſus quantitatem partium terræ, quæ ſunt apud pedes per cognitionem & aſsimilationem illarum
              <lb/>
            per ſimiles iam prius comprehenſas.</s>
            <s xml:id="echoid-s2770" xml:space="preserve"> Viſus ergo quando aſpexerit partem terræ interiacentem in-
              <lb/>
            ter ipſum & rem uiſam:</s>
            <s xml:id="echoid-s2771" xml:space="preserve"> cognoſcet quantitatem eius propter frequentationem comprehenſionis
              <lb/>
            ſimilium illi parti terræ.</s>
            <s xml:id="echoid-s2772" xml:space="preserve"> Et iſta intentio eſt ex illis intentionibus, quas ſentiens acquirie à prin-
              <lb/>
            cipio quieſcentiæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s2773" xml:space="preserve"> Et ſic peruenient quantitates remotionum uiſibilium aſſuetorum figuratæ in i-
              <lb/>
            maginationem & quietem in anima, ita ut homo non percipiat qualitatem quieſcentiæ earum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2774" xml:space="preserve"> Vn
              <lb/>
            de uerò ſit principium comprehenſionis partium terræ interiacentium inter uiſum & uiſibilia, eſt,
              <lb/>
            ſecundum quod narrabo.</s>
            <s xml:id="echoid-s2775" xml:space="preserve"> Principium eius, cuius quantitas certificatur à uiſu, eſt illud, quod eſt a-
              <lb/>
            pud pedes:</s>
            <s xml:id="echoid-s2776" xml:space="preserve"> quoniam quantitas illius, quod eſt apud pedes, comprehenditur à uiſu & à uirtute di-
              <lb/>
            ſtinctiua, & uiſus certificat ipſam per menſuram corporis hominis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2777" xml:space="preserve"> Quoniam illud, quod eſt ex ter
              <lb/>
            ra apud pedes, ſemper menſuratur ab homine ſine intentione per pedes eius, quando ambulat ſu-
              <lb/>
            per ipſum, & per brachium eius, quando extendit manus ad ipſum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2778" xml:space="preserve"> Et omne, quod eſt prope ho-
              <lb/>
            minem ex terra, ſemper menſuratur per corpus hominis ſine intentione, & uiſus comprehendit il
              <lb/>
            lam menſuram, & ſentit ipſam:</s>
            <s xml:id="echoid-s2779" xml:space="preserve"> & uirtus diſtinctiua comprehendit iſtam menſuram, & intelligit i-
              <lb/>
            pſam, & certificat ex ea quantitates partium terræ continuatarum cum corpore hominis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2780" xml:space="preserve"> Quanti-
              <lb/>
            tates ergo partium terræ propinquarum homini iam ſunt intellectæ apud ſentientem, & apud uir-
              <lb/>
            tutem diſtinctiuam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2781" xml:space="preserve"> Et iam formæ earum ſunt conceptæ apud uirtutem diſtinctiuam, & quietæ
              <lb/>
            in anima:</s>
            <s xml:id="echoid-s2782" xml:space="preserve"> & uiſus comprehendit iſtas partes terræ ſemper, & ſentiens ſentit uerticationes, quę ex-
              <lb/>
            tenduntur à uiſu ad extremitates iſtarum partium apud comprehenſionem illarum à uiſu, & apud
              <lb/>
            conſiderationem corporis terræ à uiſu, & comprehendit partes ſuperficiei membri ſentientis, in
              <lb/>
            quas perueniunt formæ iſtarum partium terræ, & comprehendit quantitates partium, & quantita-
              <lb/>
            tes angulorum, quos reſpiciunt iſtæ partes uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2783" xml:space="preserve"> Anguli uerò, quos reſpiciunt partes terræ pro-
              <lb/>
            pinquæ homini, intelliguntur apud membrum ſentiens ſecundum tranſitum temporis, & formæ
              <lb/>
            eorum ſunt conceptæ in anima.</s>
            <s xml:id="echoid-s2784" xml:space="preserve"> Et quantitates longitudinum linearum radialium, quæ extendun
              <lb/>
            tur à centro uiſus ad extremitates partium terræ propinquarum homini, comprehenduntur à ſen-
              <lb/>
            tiente, & à uirtute diſtinctiua, & certificantur ab ea.</s>
            <s xml:id="echoid-s2785" xml:space="preserve"> Quoniam uerò longitudines iſtarum uertica-
              <lb/>
            tionum ſemper menſurantur per corpus hominis ſine intentione:</s>
            <s xml:id="echoid-s2786" xml:space="preserve"> ſi ergo homo fuerit erectus, &
              <lb/>
            aſpexerit terram apud pedes eius, erunt longitudines linearum radialium ſecundum quantitatem
              <lb/>
            erectionis hominis:</s>
            <s xml:id="echoid-s2787" xml:space="preserve"> & uirtus diſtinctiua intelliget certè, quòd remotio interiacens inter uiſum &
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum