Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

List of thumbnails

< >
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
< >
page |< < (41) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div41" type="section" level="1" n="41">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3297" xml:space="preserve">
              <pb o="41" file="061" n="61" rhead="DE ARCHITEC. LIB. II."/>
            mos grumos è terra. </s>
            <s xml:id="echoid-s3298" xml:space="preserve">Ita hyemes calidiſsimas, æſtates frigidiſsimas effi-
              <lb/>
            ciunt tectorum ratione. </s>
            <s xml:id="echoid-s3299" xml:space="preserve">Nonnulli ex vlua paluſtri componunt tuguria
              <lb/>
            tecta. </s>
            <s xml:id="echoid-s3300" xml:space="preserve">Apud cæteras quoque gentes & </s>
            <s xml:id="echoid-s3301" xml:space="preserve">nonnulla loca, pari ſimiliq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3302" xml:space="preserve">ratio-
              <lb/>
            ne, caſarum perficiuntur conſtítutiones. </s>
            <s xml:id="echoid-s3303" xml:space="preserve">Non minus etiam Maſsiliæ ani-
              <lb/>
            maduertere poſſumus ſine tegulis ſubacta cum palleis terra tecta, Athe-
              <lb/>
            nis Areopagi antiquitatis exemplar ad hoc tempus luto tectum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3304" xml:space="preserve">Item in
              <lb/>
            Capitolio commonefacere poteſt & </s>
            <s xml:id="echoid-s3305" xml:space="preserve">ſignificare mores vetuſtatis Romuli
              <lb/>
            caſa in arce ſacrorum, ſtramentis tecta. </s>
            <s xml:id="echoid-s3306" xml:space="preserve">Ita his ſignis, de antiquis inuen-
              <lb/>
            tionibus ædificiorum, fic ea fuiſſe ratiocinantes poſſumus iudicare. </s>
            <s xml:id="echoid-s3307" xml:space="preserve">Cùm
              <lb/>
            autem quotidie faciendo tritiores manus ad ædificandum perfeciſſent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3308" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſolertia ingenia exercendo per conſuetudinem ad artes perueniſſent, tum
              <lb/>
            etiam induſtria in animis eorum adiecta perfecit, vt qui fuerunt in his
              <lb/>
            ſtudioſiores, fabros eſſe ſe profiterentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3309" xml:space="preserve">Cùm ergo hæc ita fuerint primo
              <lb/>
            conſtituta, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3310" xml:space="preserve">natura non ſolum ſenſibus ornauiſſet gentes, quemadmo-
              <lb/>
            dum reliqua animalia: </s>
            <s xml:id="echoid-s3311" xml:space="preserve">ſed etiam cogitationibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s3312" xml:space="preserve">conſilijs armauiſſet
              <lb/>
            mentes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3313" xml:space="preserve">ſubieciſſet cætera animalia ſub poteſtate, tunc verò èfabrica-
              <lb/>
            tionibus ædificiorum gradatim progreſsi ad cæteras artes & </s>
            <s xml:id="echoid-s3314" xml:space="preserve">diſciplinas,
              <lb/>
            è fera agreſtiq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3315" xml:space="preserve">vita, ad manſuetam perduxerunt humanitatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3316" xml:space="preserve">Tum au-
              <lb/>
            tem inſtruentes animosè & </s>
            <s xml:id="echoid-s3317" xml:space="preserve">proſpicientes, maioribus cogitationibus ex
              <lb/>
            varietate artium natis, non caſas, ſed etiam domos fundatas ex lateritijs
              <lb/>
            parietibus, aut è lapide ſtructas, materiaq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3318" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3319" xml:space="preserve">tegula tectas perficere cœpe-
              <lb/>
            runt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3320" xml:space="preserve">deinde obſeruationibus ſtudiorum euagantibus iudicijs, ex incertis
              <lb/>
            ad certas ſymmetriarum rationes perduxerunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3321" xml:space="preserve">poſteaquam animaduer-
              <lb/>
            terunt profuſos eſſe partus ab natura materiæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3322" xml:space="preserve">abundantem copiam ad
              <lb/>
            ædificationes ab ea comparatam, tractando nutriuerunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3323" xml:space="preserve">auctam per
              <lb/>
            artes ornauerunt voluptatibus ad elegantiam vitæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3324" xml:space="preserve">Igitur de his rebus,
              <lb/>
            quæ ſunt in ædificijs ad vſum idoneæ, quibusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3325" xml:space="preserve">ſint qualitatibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3326" xml:space="preserve">quas
              <lb/>
            habeant virtutes (vt potero) dicam. </s>
            <s xml:id="echoid-s3327" xml:space="preserve">Sed ſi quis de ordine huius libri di-
              <lb/>
            ſputare voluerit, quòd putauerit eum primum inſtitui oportuiſſe: </s>
            <s xml:id="echoid-s3328" xml:space="preserve">ne pu-
              <lb/>
            tet me errauiſſe, fic reddam rationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3329" xml:space="preserve">Cùm corpus Architecturæ ſcri-
              <lb/>
            berem primo volumine, putaui quibus eruditionibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s3330" xml:space="preserve">diſciplinis eſſet
              <lb/>
            ornata exponere, finireq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3331" xml:space="preserve">terminationibus eius ſpecies, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3332" xml:space="preserve">è quibus rebus
              <lb/>
            eſſet nata dicere: </s>
            <s xml:id="echoid-s3333" xml:space="preserve">itaque quid oporteat eſſe in Architecto ibi pronuncia-
              <lb/>
            ui. </s>
            <s xml:id="echoid-s3334" xml:space="preserve">Ergo in primo de artis officio: </s>
            <s xml:id="echoid-s3335" xml:space="preserve">in hoc de naturalibus materiæ rebus,
              <lb/>
            quem habeant vſum, diſputabo. </s>
            <s xml:id="echoid-s3336" xml:space="preserve">Nanq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3337" xml:space="preserve">liber hoc non profitetur, vnde
              <lb/>
            Architectura naſcatur, ſed vnde origines ædificiorum ſint inſtitutæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s3338" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3339" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quibus rationibus enutritæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s3340" xml:space="preserve">progreſſæ ſint gradatim ad hanc finitio-
              <lb/>
            nem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3341" xml:space="preserve">Ergo ita ſuo ordine & </s>
            <s xml:id="echoid-s3342" xml:space="preserve">loco huius erit voluminis conſtitutio. </s>
            <s xml:id="echoid-s3343" xml:space="preserve">Nunc
              <lb/>
            reuertar ad propoſitum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3344" xml:space="preserve">de copijs, quæ aptæ ſunt ædificiorum perfe-
              <lb/>
            ctionibus, quemadmodum videantur eſſe ab natura rerum procreatæ,
              <lb/>
            quibusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3345" xml:space="preserve">mixtionibus principiorum congreſſus temperentur, ne </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>