Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
61
61 (9)
62
62 (10)
63
63 (11)
64
64 (12)
65
65 (13)
66
66 (14)
67
67 (15)
68
68 (16)
69
69 (17)
70
70 (18)
< >
page |< < (9) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="9" file="0061" n="61" rhead="PARS PRIMA."/>
            valida ratione evinci poſſe exiſtimabam. </s>
            <s xml:space="preserve">En autem ratiocina-
              <lb/>
            tionem ipſam, qua tum quidem primo ſum uſus, ac deinde
              <lb/>
            novis aliis, atque aliis meditationibus illuſtravi, ac confir-
              <lb/>
            mavi.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:space="preserve">Concipiantur duo corpora æqualia, quæ moveantur in
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0061-01" xlink:href="note-0061-01a" xml:space="preserve">Lęſio legis Con.
                <lb/>
              tinuitatis neceſ
                <lb/>
              ſaria, ſi corpus
                <lb/>
              velocius imme-
                <lb/>
              diate incurrat
                <lb/>
              in minus ve-
                <lb/>
              lox.</note>
            directum verſus eandem plagam, & </s>
            <s xml:space="preserve">id, quod præcedit, habeat
              <lb/>
            gradus velocitatis 6, id vero, quod ipſum perſequitur, gradus
              <lb/>
            12. </s>
            <s xml:space="preserve">Si hoc poſterius cum ſua illa velocitate illæſa deveniat
              <lb/>
            ad immediatum contactum cum illo priore; </s>
            <s xml:space="preserve">oportebit utique,
              <lb/>
            ut ipſo momento temporis, quo ad contactum devenerint,
              <lb/>
            illud poſterius minuat velocitatem ſuam, & </s>
            <s xml:space="preserve">illud prius ſuam
              <lb/>
            augeat, utrumque per
              <unsure/>
            ſaltum, abeunte hoc a 12 ad 9, illo a
              <lb/>
            6 ad 9, ſine ullo tranſitu per intermedios gradus 11, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            7; </s>
            <s xml:space="preserve">10, & </s>
            <s xml:space="preserve">8; </s>
            <s xml:space="preserve">9 {1/2}, & </s>
            <s xml:space="preserve">8 {1/2} &</s>
            <s xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:space="preserve">Neque enim fieri poteft, ut
              <lb/>
            per aliquam utcunque exiguam continui temporis particulam
              <lb/>
            ejuſmodi mutatio fiat per intermedios gradus, durante con-
              <lb/>
            tactu. </s>
            <s xml:space="preserve">Si enim aliquando alterum corpus jam habuit 7 gra-
              <lb/>
            dus velocitatis, & </s>
            <s xml:space="preserve">alterum adhuc retinet 11; </s>
            <s xml:space="preserve">toto illo tem-
              <lb/>
            puſculo, quod effluxit ab initio contactus, quando velocitates
              <lb/>
            erant 12, & </s>
            <s xml:space="preserve">6, ad id tempus, quo ſunt 11, & </s>
            <s xml:space="preserve">7, corpus ſe-
              <lb/>
            cundum debuit moveri cum velocitate majore, quam primum,
              <lb/>
            adeoque plus percurrere ſpatii, quam illud, & </s>
            <s xml:space="preserve">proinde anterior
              <lb/>
            ejus ſuperficies debuit transcurrere ultra illius poſteriorem ſuper-
              <lb/>
            ficiem, & </s>
            <s xml:space="preserve">idcirco pars aliqua corporis ſequentis cum aliqua an-
              <lb/>
            tecedentis corporis parte compenetrari debuit, quod cum ob im-
              <lb/>
            penetrabilitatem, quam in materia agnoſcunt paſſim omnes
              <lb/>
            Phyſici, & </s>
            <s xml:space="preserve">quam ipſi tribuendam omnino eſſe, facile evincitur,
              <lb/>
            fieri omnino non poſſit; </s>
            <s xml:space="preserve">oportuit ſane, in ipſo primo initio
              <lb/>
            contactus, in ipſo indiviſibili momento temporis, quod, inter
              <lb/>
            tempus continuum præcedens contactum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſubſequens, eſt in-
              <lb/>
            diviſibilis limes, ut punctum apud Geometras eſt limes indiviſi-
              <lb/>
            bilis inter duo continuæ lineæ ſegmenta, mutatio velocitatum
              <lb/>
            facta fuerit per ſaltum ſine tranſitu per intermedias, læſa peni-
              <lb/>
            tus illa continuitatis lege, quæ itum ab una magnitudine ad
              <lb/>
            aliam ſine tranſitu per intermedias omnino vetat. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod au-
              <lb/>
            tem in corporibus æqualibus diximus de tranſitu immediato
              <lb/>
            utriuſque ad 9 gradus velocitatis, recurrit utique in iiſdem,
              <lb/>
            vel in utcunque inæqualibus de quovis alio tranſitu ad numeros
              <lb/>
            quosvis. </s>
            <s xml:space="preserve">Nimirum ille poſterioris corporis exceſſus graduum
              <lb/>
            6 momento temporis auferri debet, ſive imminuta velocitate in
              <lb/>
            ipſo, ſive aucta in priore, vel in altero imminuta utcunque, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            aucta in altero, quod utique ſine ſaltu, qui omiſſis infinitis in-
              <lb/>
            termediis velocitatibus habeatur, obtineri omnino non poterit.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:space="preserve">Sunt, qui difficultatem omnem ſubmoveri poſſe cenſeant,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0061-02" xlink:href="note-0061-02a" xml:space="preserve">Objectio petita
                <lb/>
              a negatione du-
                <lb/>
              rorum corpo-
                <lb/>
              rum.</note>
            dicendo, id quidem ita ſe habere debere, ſi corpora dura ha-
              <lb/>
            beantur, quæ nimirum nullam compreſſionem ſentiant, nullam
              <lb/>
            mutationem figuræ; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">quoniam hæc a multis excluduntur pe-
              <lb/>
            nitus a Natura; </s>
            <s xml:space="preserve">dum ſe duo globi contingunt, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>